Tiranë: Gjykata Kushtetuese drejt ringritjes

Parlamenti miratoi të hënën, (11.11.2019) me votim të fshehtë, me 105 vota të bashkuara të maxhorancës socialiste dhe opozitës së re, dy anëtare të Gjykatës Kushtetuese, (GJK) Elsa Toska dhe Fiona Papajorgji. Numri i gjykatëseve kushtetuese, të sapo zgjedhura arriti të hënën në 3, kur një tjetër kandidate, Arta Vorpsi, u konsiderua nga Këshilli i Legjislacionit të Parlamentit, e zgjedhur nga lista e Presidentit, edhe pse Meta, nuk u shpreh për atë dhe bllokoi procesin. Sipas Kushtetutës, nga mos shprehja e Presidentit Meta, ajo emërohet „automatikisht anëtare e Gjykatës Kushtetuese." 

Peter Zingraf: Gjithë aktorët të marrin përgjegjësitë e tyre

Ambasadori gjerman në Tiranë, Peter Zingraf, vlerësoi zgjedhjen nga Parlamenti të dy gjykatëseve të reja të GJK. "Ne përshëndesim vendimin e sotëm të Parlamentit shqiptar. Në rrugën drejt një Gjykate Kushtetuese funksionale është e rëndësishme, që të gjithë aktorët të marrin përgjegjësitë e tyre në emërimin e gjykatësve kushtetues dhe të mos humbasin fokusin. Gjermania do të vazhdojë ta mbështesë Shqipërinë në përforcimin e drejtësisë dhe shtetit ligjor” theksoi, Ambasadori Zingraf në një deklaratë për mediat. Ai u solli në vëmendje të  aktorëve politikë të Tiranës rezolutën e Bundestagut gjerman për Shqipërinë dhe rëndësinë që ajo i jep "rivendosjes në funksionalitet të Gjykatës Kushtetuese edhe për procesin e përafrimit të Shqipërisë me BE-në."

BE dhe SHBA: Sa më parë funksionimi i GJK

BE dhe SHBA mirëpritën zgjedhjen nga Parlamenti të dy anëtareve të GJK.

"Presim krijimin e një Gjykate Kushtetuese funksionale, sa më shpejt që të jetë e mundur. Zbatimi i reformës në drejtësi vazhdon dhe është thelbësor për Shqipërinë në rrugën e saj të integrimit në Bashkimin Europian,” u shpreh delegacioni i BE në median sociale. Ambasada e SHBA në Tiranë e vlerësoi të hënën Gjykatën Kushtetuese si " një organ jetësor për llogaridhënien dhe ekuilibrat demokratikë.” "Shtetet e Bashkuara mbeten të përkushtuara për të mbështetur ngritjen e një sistemi gjyqësor të pavarur dhe të ndershëm në Shqipëri, " bëri me dije ambasada e SHBA në median sociale.

PD - puҫ kushtetues kundër drejtësisë së pavarur nga politika

Partia Demokratike, (PD) që kryeson opozitën jashtë parlamentare, e dënoi zgjedhjen e dy gjykatëseve të reja kushtetuese nga Parlamenti si „puҫ kushtetues kundër Drejtësisë së pavarur nga politika". Në një deklaratë për mediat, Sekretari i saj i Përgjithshëm, Gazment Bardhi, e quajti Këshillin e Emërimeve në Drejtësi, institucioni që selekton kandidatët për anëtarë të GJK, "të kapur nga kryeministri Rama" dhe që "ka shkelur në mënyrë flagrante Kushtetutën pasi eliminoi garën dhe për 4 vendet vakante në GJK paraqiti vetëm 4 kandidatë, të njëjtët emra si për Presidentin edhe për Parlamentin dhe jo 12 siç kërkon Kushtetuta."

"Puçi kushtetutes i Edi Ramës ndaj një GJK të pavarur nga politika, cënon interesin e qytetarëve shqiptarë për të patur tek Gjykata Kushtetuese një garante të besueshme për mbrojtjen e të drejtave të tyre" theksoi  të hënën, Sekretari i Përgjithshëm i PD, Gazment Bardhi.

Kur mund të fillojë funksionimi i GJK?

Me zhvillimet e fundit në Parlament, GJK ka 5 anëtarë nga 9 syresh që duhet të ketë për t'i dhënë fund mosfunksionimit të saj që nga qershori 2018. Nga 4 anëtarët, që duhen për funksionimin efikas të GJK , një e zgjedh Presidenti dhe tre Gjykata e Lartë, që pritet të funksionojë në fund të vitit. Ndërkohë edhe numri aktual prej 5 anëtarësh mund të jetë i cënueshëm nga vettingu.

Në mes të muajit të kaluar, Presidenti Meta, dekretoi anëtarin e parë të ri të GJK, prokurorin Besnik Muҫi, që ka kaluar vetëm fazën e parë të vetting-ut. Komisioneri Publik ka adresuar një ankimim kundër tij në Kolegjin e Posaҫëm të Apelimit për mos justifikim të pasurisë. Nëse Kolegji i Posaҫëm i Apelimit pranon ankimimin ajo që pritet të ndodhë është shkarkimi i Besnik Muҫit si anëtar i GJK dhe nxjerrja për 15 vjet jashtë sistemit të drejtësisë. 

Tani hapi i radhës është betimi i 3 anëtareve të reja të Gjykatës Kushtetuese tek Presidenti Meta. Nëse Gjykata e Lartë fillon funksionimin në fund të vitit dhe ka mundësi të japë 3 kandidaturat e saj për anëtarë të GJK, Shqipëria do ta ketë funksionale këtë gjykatë para majit 2020, kur pritet të mbahet samiti i Zagrebit dhe të rimerret çështja e hapjes së negociatave të pranimit për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.