Fundi i monedhave të vogla?

Në këto kohëra krize, po bëhen gjithnjë e më të fortë zërat që kërkojnë heqjen e euros. P.sh. nga një parti e re gjermane, "Alternativa për Gjermaninë", e cila kërkon heqjen sa më parë të monedhës së përbashkët.

Komisionerit të BE-së për politikën monetare, Olli Rehn, i duhet të shqyrtojë aktualisht të paktën një heqje të pjesshme të euros. Jo euron vetë, por dy prej prerjeve më të vogla të saj: monedhat 1 dhe 2 qindarkëshe. Këtë ia kanë kërkuar komisionerit Parlamenti dhe Këshilli i BE-së. Konkluzioni i Rehn pas anketimeve të para me përfaqësues të ndryshëm interesash nga ekonomia dhe politika ishte se: "Prodhimi i monedhave 1 dhe 2 cent është qartë një biznes me humbje."

Monedhat më të shtrenjta se vlera e tyre nominale

Kosto e prodhimit të monedhave, të cilat në brendësi janë prej hekuri dhe jashtë prej bakri, tejkalon vlerën e tyre nominale. Atyre u shtohen edhe kosto të konsiderueshme kur monedhat duhet të shpërndahen në tregtinë me pakicë. Komisioni i BE-së bën të ditur se diferenca mes kostove të prodhimit dhe vlerës së vërtetë nominale të monedhave, është rritur që prej futjes së euros në mbi 1,4 miliardë euro.

Në Finlandë dhe Holandë, qarkullimi i pagesave pa monedhat 1 dhe 2 cent është tashmë realitet: meqenëse të gjitha çmimet rrumbullakosen deri në pesë cent, dy prerjet më të vogla të monedhës praktikisht kanë dalë nga qarkullimi. Për Gjermaninë një skenar i papërfytyrueshëm, thotë Stefan Hertel, zëdhënës për shtypin i Shoqatës së Tregtisë në Gjermani: "Ka anketime përkatëse, edhe nga Banka Federale, që tregojnë se një shumicë shumë e madhe konsumatorësh dëshiron ruajtjen e monedhave 1 dhe 2 cent."

Edhe tregtia me pakicë dëshëron mbetjen e monedhave, qoftë edhe për faktin se prej vitesh është praktikë që për arsye psikologjike, çmimet të kenë pas presjes dhjetore "99" cent: "Kjo nuk do të ishte më e mundur pa monedhat prej 1 cent", thotë Hertel.

Furnizim i shtrenjë me para

Në Gjermani përgjegjëse për shpërndarjen e monedhave në tregtinë me pakicë është Banka Federale. Që në vitin 2002, banka ka reduktuar rrjetin e filialeve të saj për të reduktuar kostot. Kjo nuk është praktike për të gjithë ata tregtarë të cilët duhet t'i marrin vetë paratë pranë Bankës Federale. Carl-Ludwig Thiele, përgjegjës në bordin drejtues të bankës për furnizimin me para të thata, në bisedë me Deutsche Welle-n, e mbron vendimin e bankës: "Ne si Bundesbank nuk duhet të jemi të pranishëm me filiale në gjithë territorin e Republikës." Në fund të fundit edhe Banka Federale duhet të punojë me rentabilitet dhe konsumatori final nuk e ka ndjerë aspak reduktimin e filialeve.

Kritikë e qartë ndaj kursit të kursimeve të Bankës Federale vjen nga tregtia me pakicë. "Qysh në fillim në kemi kritikuar dhe tërhequr vëmendjen se nga mbyllja e filialeve rrugët do të bëheshin më të gjata", thotë Hertel. Veç kësaj tregtarët e pakicës kritikojnë edhe një tjetër masë të Bundesbank, e cila e ka shtrenjtuar sigurimin e parave të thata. Banka Federale pati reaguar që në 2011 ndaj kostove shumë të larta të transportit dhe i jep monedhat euro vetëm në të ashtuquajtur "kontenierë normë". Gjithsej janë tetë kontenierë normë për secilën prej prerjeve të monedhave. Kontenierët normë për monedhat e vogla kanë 2500 euro për monedhat 1 cent dhe 4000 euro për monedhat 2 cent. Një sfidë e vërtetë për të gjithë tregtarët e vegjël, pasi porositë më të vogla janë të mundura vetëm kundrejt pagesës.

Qindarkat të shtrenjta për tregtinë me pakicë

Heqja e monedhave 1 dhe 2 cent do të ndihmonte mjaft tregtarët e vegjël, pranon Hertel. Por pavarësisht se sa kushton shpërndarja e parave të thata, Banka Federale nuk ka asnjë plan të heqë nga qarkullimi prerjet 1 dhe 2 cent për sa kohë shumica e gjermanëve nuk e dëshiron këtë, thotë Carl-Ludwig Thiele nga Banka Federale. Pra nëse komisioneri Rehn gjatë shqyrtimit të tij nuk arrin në përfundimin se euro duhet të hiqet pjesërisht nga qarkullimi, portofolët e gjermanëve dhe evropianëve do të vazhdojnë të jenë të mbushur me monedha bakri.