1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Нашите најсакани и најомразени политичари

Nord-Mazedonien Journalist Erol Rizaov
Ерол Ризаов
15 август 2023

Албанците во Македонија најмногу го сакаат косовскиот премиер Курти. Македонците го обожаваат Вучиќ. Најнесакан е Румен Радев, а најмногу меѓусебе се мразат македонските политички лидери. Пишува Ерол Ризаов.

https://p.dw.com/p/4V9dI
Ерол Ризаов, автор на колумната
Ерол Ризаов, автор на колумнатаФотографија: privat

Најпопуларен политичар кај мнозинството Албанци во Македонија е премиерот на Косово Албин Курти. Кај најголемиот број Македонци претседателот на Србија Александар Вучиќ е најсаканиот лидер и пријател. Овие два волка, тоа и на двајцата им значи презимето курт и вук, ја есапат Македонија како Црвенкапа. Румен Радев, претседателот на Бугарија, кој се претставува како ловџијата кој ја присвојува Црвенкапа е најнепосакуваната личност која ја блокира Македонија да ги почне преговорите и да стане членка на ЕУ. Америка, Русија и Европа и милите ни соседи ни се омразени и сакани правопропорционално во сооднос на чувствата кон овие тројца комшиски политичари. 

Меѓусебно пак најомразени политичари се лидерите на најголемите македонски партии. Едните се големи патриоти кои постојано ја спасуваат Македонија, да не скршне ни лево, ни десно и да остане таму кај што е засекогаш, а другите се предавници и непријатели кои ги распродаваат македонските национални интереси, час на Грците и Бугарите, час на Албанците, час на Америка и на ЕУ. Најжестоки се во меѓусебните обвинувања кој повеќе крадел и лажел и кој е корумпиран. 

Кај албанските политички партии и лидери во Македонија меѓусебните односи  се речиси исти во делот на омразата, разликата е во тоа што кај нив определбата кон НАТО и ЕУ е иста, непоколеблива. Едните се првоборци и херои за остварување на правата на Албанците, другите се за натамошна демократизација и борци за човекови права и слободи. И кај нив главните меѓусебни обвинувања се за корупција и организиран криминал. 

Кукавичлукот на повеќе премиери и претседатели

И сега пресметајте колку е лесно во еден ваков амбиент на голема љубов и омраза, пренесена и кај граѓаните, било кој од овие лидери да фрли една искра и да запали едно шкорче за да ни удри крвта во глава и да пламне цела држава вчудоневидена како можеше да се дозволи на митинг во Тетово во чест на Курти, да се вее картата на голема Албанија, да се косовизира Македонија, како можеше да се дозволи да нема македонско знаме, како може да не се интонира државната химна, да се пее добредојдовте во Албанија, како можеше да се дозволи во Скопје да се смени името на славната  Втора Македонска бригада во „Адем Демачи“.

Косовскиот премиер Албин Курти
Косовскиот премиер Албин КуртиФотографија: ARMEND NIMANI/AFP/Getty Images

Како можеше да се дозволи да се отворат бугарски клубови со имиња на македономрзци, како можеше да дојде половина бугарска влада во Битола на поклонение во клубот „Ванчо Михајлов“, како можеше да се дозволи да се постави неговата воштана фигура во македонските музеи во Скопје и во штипско Ново Село. Може уште милион пати да се прашуваме како можеше да се дозволи ова или она, а ниту еднаш да не се прашаме, а што требаше да направиме за однапред, да не дојде до тоа, и кој е виновен за тоа што ни се случува. 

Можете ли да замислите што ќе се случува во Македонија ако на некој таков митинг како во Тетово, некоја од разузнавачките служби, која има интереси за дестабилизација на Македонија, или некој забеган домашен јунак да предизвика еден поинаков пожар со трагични последици. Дали овој митинг во Тетово со картите на голема Албанија не е практично најава за поништување на Охридскиот договор кој е најзначајниот документ потпишан од сите релевантни албански и македонски политички партии со меѓународна гаранција на ОН и е вграден во уставот кој ја гарантира целоста на Македонија и нејзиниот територијален интегритет. 

Одговорот на прашањето, како може да се спречат ваквите настапи кои ја вознемируваат и деградираат Македонија и го навредуваат огромното мнозинство граѓани е во кукавичлукот на повеќе македонски влади и политички лидери, премиери и претседатели, многу поодамна. Прифаќањето на компромисите за влез во НАТО и во ЕУ уште пред 15, па и 20 години под многу поповолни услови отколку сега, ќе ги елиминираа ваквите настани и блокади кои го користат ваквиот амбиент на меѓусебни кавги во Македонија. 

„Викајте не Глупава Мала Република Грузија“

Ќе наведам само еден пример од повеќето, преземен од сеќавањата на Кондолиза Рајс државен секретар,  прв човек на америкнската надоврешна политика. Таа пишува во врска со името на Македонија: „на еден состанок со мојата колешка Дора Бакојани, со која инаку бев во многу добар однос, изгубив контрола. „тоа било пред две илјади години!“ реков вознемираено.„Кому му е грижа?“ 

„Имам чувство дека вие Американците едноставно не разбирате“, се спротивстави таа.

„Да во право си“ одговорив, „не разбирам“. Но таа не попушти велејќи дека промената на политиката ќе ја сруши грчката влада.

Од друга страна не можев да ја разберам ни ригидноста на Македонците. Претпоставувам дека се чуствував како Грузиецот, кој му рекол на својот македонски колега: „Можете да не викате и „Глупава Мала Република Грузија“ доколку не примите во НАТО.“

Но и Македонците истрајаа. Така, кога Албанија и Хрватска беа примени во НАТО (2009), Македонија не беше и се уште чека резулуција за „името“ пред нејзиното членство во најголемата воена алијанса во Европа да биде комплетирано“.

Е, така е г-ѓа Рајс . За тоа да биде комплетирано и да стане членка на НАТО по Хрватска и Албанија требаше да поминат безмалку 11 години, поточно тоа се случи во 2020 година додека во Македонија и Грција не стасаа влади кои не се инцидент на историјата. 

Северна Македонија веќе три години е членка на НАТО
Северна Македонија веќе три години е членка на НАТОФотографија: DW/P. Stojanovski

И сега кога сме членка на НАТО веќе три години, и сме пред последната етапа од членството во ЕУ се уште истите колебања и застрашувања на јавноста дека се работи за предавство на националните интереси со усвојување на  уставните измени. Имаме историски инцидент во самата држава. Се уште е тешко да се објасни дека во земја членка на НАТО, која е во преговори со ЕУ со изгледи во догледно време да стане и нејзина членка, не ќе може да се случуваат вакви опасни екскурзии на увоз на нестабилност.  

Има голема недоверба во јавноста и поради недоследноста и на ЕУ по промена на уставното име на Република Македонија дека  внатрешната стабилност ќе биде целосно обезбедена со нејзиното членство во ЕУ и со членството на нејзините соседи. Дотогаш неопходно е разбирање на значењето на припадноста кон Европската унија, за што е неминовен консензус не само на релевантните политички партии и лидери, туку и воопшто на академските, интелектуални, деловни средини и на медиумите. Македонија нема позначајна и поодговорна работа на нејзините политички лидери да постигнат заеднички цврсто обврзувачки став не само за почетокот на преговорите и уставните измени, туку и за целиот период на преговори решително спроведување на  реформите во кои се содржани решенијата за сите долгогодишни меѓусебни обвинувања   

Вистинско време е претседателот на САД Џо Бајден да ја активира повторно својата извршна наредба дадена двапати и во 2021 и во 2022 година со која се замрзнува имотот и им се забранува влез во САД на лица кои претставуваат закана по мирот и безбедноста на секоја држава на Западен Балкан. Санкциите се однесуваат и на оние лица кои се одговорни, или се вклучени во попречување на имплементацијата на Перспанскиот договор од 2018 и Охридскиот рамковен договор од 2001 година. Во случајот со Тетово ова се однесува и на Албин Курти и на градоначалникот на Тетово Билал Касами во делот што означува закана по мирот и безбедноста на секоја држава на Западен Балкан, па и во делот на Охридскиот договор. Веењето на знамињата со мапи на  голема Албанија се закана за мирот и безбедноста и на имплеметацијата на Охридскиот договор. А, кај Преспанскиот договор и барањата за негово поништување треба да се замислат во ВМРО ДПМНЕ и  нивните приврзаници и сателити.

Ах, да за преименувањето на улиците, за уривањето на спомениците м...е му е..м кој прв почна. 

Оваа колумна го изразува личното мислење на авторот и може да не се совпаѓа со редакцискиот став на македонската редакција на Дојче Веле или со ДВ во целина.