Türkmenistan - Afganistan - Pakistan ortaklığı

Planlanan 1600 kilometre uzunluğundaki doğal gaz boru hattı, Türkmenistan’daki Daulatabad sahasından başlıyor. Afganistan’ın da boru hattında transit ülke konumunda olması nedeniyle bu projeden kar sağlaması bekleniyor. Boru hattı, diğer yandan Pakistan ve nihayetinde Hindistan’daki büyüyen enerji ihtiyacını karşılayacak. Bu yüzden ortak çıkarlar doğrultusunda harekete geçen Afganistan, Pakistan ve Türkmenistan projenin peşine düştü.

Pakistan Başbakanı Şevket Aziz başkanlığında yapılan üçlü görüşmede, projenin önündeki en büyük engellerden biri aşıldı ve Daulatabad sahasındaki rezervlerin miktarıyla ilgili bir belgenin sunulmasından sonra fizibilite çalışmasının yapılmasına karar verildi. Türkmenistan Petrol ve Doğal Gaz Bakanı Amangelgi Pudakov, toplantıda rezervlerin miktarıyla ilgili belgenin bir ay içinde sunulacağını söyledi.

Pakistan, projenin her gün 3 milyon metreküp gaz sağlaması durumunda karlı olacağında ısrar etti. Asya Kalkınma Bankası, projenin yapılabilirlik ön raporu için 1 milyon 300 bin dolar kaynak sağladı. Bir grup Pakistanlı uzman, bazı teknik ve jeolojik kontroller yapmak üzere yakında doğal gaz sahasını ziyaret edecek. Şevket Aziz, projenin aynı zamanda karşılıklı dayanışma ve iletişimi sağlayarak aradaki bağları sağlamlaştıracağını ve bölgesel işbirliğini güçlendireceğini söyledi.

Afganistan güvence verdi

Pakistan Petrol Bakanı Amanullah Yadon, Afgan Bakan Mir Muhammed Saddık’ın da katıldığı toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, projeye devam etme kararının üç ülke için de sevindirici bir gelişme olduğunu söyledi. Uzmanlar, projenin en sonunda Hindistan’ı da kapsayacağını, çünkü ülkenin enerji ihtiyacının yılda yüzde 27 oranında arttığını kaydettiler.

Afgan Bakan Saddık, ayrıca uluslararası toplumun yardımıyla doğal gaz boru hattının güvenliğinin sağlanacağını garanti ederek, savaş nedeniyle Afganistan’la ilgili güvenlik endişelerini yatıştırmaya çalıştı. Doğal gaz boru hattının 500 kilometresi Afganistan’dan geçiyor. Afgan Bakan Saddık, gazetecilere Afgan yetkililerin mayınları temizlediğini ve ülkedeki güvenlik durumunda büyük gelişmeler olduğunu söyledi.

Hindistan da ortaklığa katılabilir

Pakistan, İran’dan kara yoluyla doğal gaz alımı gibi diğer alternatifleri de göz önünde bulunduruyor. İki ülke Hindistan’ın da katılması muhtemel bir doğal gaz boru hattı projesinin çalışmalarını geçtiğimiz günlerde hızlandırdı. Pakistan, İran ve Hindistan’ın petrol bakanlarının Mart ayında buluşması planlanmıştı, ancak Amerika Birleşik Devletleri’nin Pakistan ve Hindistan’a projeden uzak durmaları konusunda baskı uyguladığı haberleri arasında toplantı ertelendi.

Diğer taraftan, Pakistan, Amerika’nın baskı yaptığı savını reddetti. Pakistan hükümeti, iki boru hattı projesinin başlangıçta güvenlik nedeniyle katılmakta isteksiz olan Hindistan ile de karşılıklı güvenin sağlamlaştırılmasını sağlayacağını söyledi.