“Birleşme sadece Doğu Almanya’ya mı yaradı?”

Bu yıl da geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi Almanya’nın birleşme yıl dönümünden hemen önce psikologlar yeniden söz aldı. Teşhisleri ortak: Birleşmeden bu yana 17 yıl geçmesine karşın Alman halkının duygularında uyumlaşma sağlanamadı. Nedeni, Doğu Almanların bir çoğunun, Batı’dan gelen milyarlarca euro tutarındaki para transferinden dolayı utanç duymaları...

Eski Doğu Almanya halkının ruh halini incelemek gerek . Aslında Doğulu Almanlar, dünyada ruh hali en çok mercek altına alınan insanlar haline dönüştü. Pedagog ve kriminologlar, Doğu Almanya’da çocuklara verilen ideolojik eğitimi inceledi, cinsellik alanında çalışan uzmanlar ise özellikle Doğu Almanya’daki aktif cinsel hayatın sırlarını araştırdı. Doğu Almanya’nın istihbarat birimi Stasi’nin bireyler hakkında hazırladığı raporlar yıllarca gazete sayfalarını süsledi. Federal Alman hükümeti her yıl Batı’nın desteğiyle yürütülen ‘Doğu’nun yeniden inşası çalışmalarının zorlukları’yla ilgili raporlar hazırladı.

Anlaşılan o ki, Batı Almanlar açısından birleşme bugüne değin tek bir anlam taşıdı; onlar kendilerini yıllardır yeni eyaletlere akan milyarlarca euro tutarındaki yardımı yapanlar olarak gördü. Doğu Alman Angela Merkel’in başbakan olmasıyla birlikte de kendilerini artık sadece para akıtanlar olarak görmeye başladılar.

Bu biraz abartılı bir tasvir olsa da, her ne kadar birleşme günü resmi olarak tüm Almanlar için bir bayram olsa da, bu bayram sanki sadece Doğu Almanları ilgilendiriyor gibi... Doğu Almanya’da yaşam tamamıyla değişti. Batı’da ise tek bir değişim var o da paranın azalmış olması.

Ve her ne kadar zorluklar sürse de doğu Almanlar açısında 3 Ekim gerçekten de kutlanması gereken bir gün. Kimse kazanılan özgürlüklerinden feragat etmek istemiyor, eskiye dönüş isteyenlerin bu talebi de pek de ciddiye alınacak türden değil.

Peki ya Batı Almanlar açısından durum ne? Berlin’den Almanya’nın en batısına doğru seyahat ederseniz bazı izlenimler edinebilirsiniz. Bazıları 17 yıl önce Berlin Duvarı’nın yıkılmasına tanık etme isteğiyle Berlin’e yaptıkları seyahati gözlerinde ışıltılarla anımsıyor. Diğerleri ise Doğu Almanlardan bıktıklarını söyleyerek duvarın yeniden inşasını istediklerini söylüyor. Ama sonra hemen ekliyorlar: ‘Yok canım şaka yapıyorum sadece!’

Batı Almanların çoğunluğu, ‘Birleşmeyle birlikte hayatınızda neler değişti?’ sorusuna da yanıt veremiyor; susuyor, omuz silkiyor... Buna pek de şaşırmamak gerek. Zira Doğu Almanya, Batı Almanya’nın bir uzantısına dönüştü. Birleşme ile ortak ve yeni bir şey yaratma şansı yok oldu.

Doğruya doğru: Resmi konuşmalarda kimse söylemese de bir çok Batı Alman için 3 Ekim, 17 yıldır Doğu Almanya için çalıştıklarını hatırlatan bir gün. Ayrıca bu sürecin sonu da ufukta görünmüyor...