Almanya’nın emeklileri fakirleşiyor

Almanya’daki emeklileri fakirliğe sürükleyen sınır giderek düşüyor. Emekli maaşıyla geçinemediği için devletten sosyal yardım alan emeklilerin sayısı 600 binin üzerinde.

Emeklilik sigortasından aldığı aylıkla fakirliğe mahkum edilenlerin maddi açığını kapatmak için devlet her yıl 3 milyar euro harcıyor. Bu uygulamanın başlatıldığı 2003 yılından bu yana, bütçeden ayrılan ödenek bir kat arttı. Emekli maaşları 2000 yılından sonra yüzde 10 oranında azaldığı için önümüzdeki yıllarda daha fazla emeklinin devlete avuç açması bekleniyor.

Temmuz ayında emekli maaşlarına yapılan yüzde 0,5’lik zam da yarar sağlamadı. Almanya’nın batısındaki eski eyaletlerde erkeklerin ortalama emekli maaşı 976 euro. Yüzde 0,5’lik zam bir paket sigara parasına tekabül ediyor. Kadınların ortalama emekli maaşı çok daha düşük olduğundan, Temmuz’da yapılan zamla ancak 750 gram ekmek alınabiliyor.

Uçurum büyüyor

Aylıklarıyla geçinemeyip fakirliğe sürüklenen emekli sayısı hızla artıyor. Üstelik sonraki nesillerin emekli aylıkları daha da düşük olacak.

Dortmund Üniversitesi öğretim üyesi Profesör Corinna Barkholdt emekliler arasındaki gelir farkının büyüdüğüne işaret ediyor: “65’inden genç olanlarla yaşlılar arasında fakirlik kıyaslaması yaptığımızda bugünün emeklilerinin nispeten iyi durumda olduklarını görüyoruz. Ama sadece göreceli olarak. Yani onlardan sonra emekli olacaklara göre.”

Bugün emekli olan bir işçinin cebine net 790 euro giriyor. 2000 yılında işçinin emekli aylığı bu tutarın yüzde 10 oranında üzerindeydi. Corinna Barkholdt ‘emeklilik eşittir fakirlik’ denkleminin gerçek olmaya başladığını vurguluyor:

“Fakirlik sınırının çeşitli tarifleri var. Kimine göre ortalama aylık gelirin yüzde 60’ından az kazanan fakir sayılıyor. Hanelerdeki yetişkinlerle çocukların ihtiyaçları dikkate alınarak hesaplanan bu sınırın altındakiler fakir sayılıyor. Almanya’nın fakirlik sınırı 2003 yılında 1564 euro idi.”

Ancak Bu rakkam bile Almanya’daki kadın emeklilerin aldığı aylığın dört katı. Alman Sendikalar Birliği, ‘fakir emekli’nin ortalama 72 yıl yaşadığını, maddi durumu iyi olan emeklilerde ise ölüm yaşı ortalamasının 86’yı bulduğunu hesaplamış. Yardım kuruluşları, yaşlı nüfustaki gizli fakirlik payının yüzde 50’yi bulduğunu belirtiyor. Çalışma hayatıyla ilgili araştırmalar yapan bir vakıf, devletin ekstra yardımına muhtaç olan emekli sayısının 3 milyonu bulduğunu öne sürüyor.

Tek gelir kapısı emekli maaşı

1000 euro olan ana emeklilik maaşı ile geçinmek artık mümkün değil. Profesör Barkholdt yaşlı nüfusun ek gelir elde etme imkanından yoksun olduğunu da hatırlatıyor ve bu parayla zaruri ihtiyaçların bile karşılanamadığını da sözlerine ekliyor: “Almanya’daki 65 ve üzeri yaş grubundakiler arasında fakirlerin oranı yüzde onbiri buluyor. Bu oran küçümsenemez.”

Profesör Barkholdt’a göre emeklililerin hızla fakirleşmelerinin altında şu neden yatıyor: “Emeklik reformuyla giderlerin sağlık ve bakım masrafları da arttı. Emeklinin geliri sürekli azaldığı için sağlık hizmetlerinden de eskisi gibi yararlanamayacağı ortaya çıkıyor. Emeklinin aldığı bin euroluk maaşın değeri emeklilik reformuyla 750 euroya düştü. Yani zaten az olan emekli maaşı dörtte bir oranında tırpanlandı.”