Колку е силно израелското лоби во САД?

“Израелското лоби и американската надворешна политика“ – под овој наслов двајца познати американски политиколози објавија документ кој предизвика полемична дебата. Тезата на Џон Мерсхајмер и Штефен Валт, сведена на најмал заеднички именител гласи – блиските односи на САД и Израел им штетат на американските интереси. Одговорно за ваквиот развој, според авторите, е влијателното и моќно про-израелско лоби. Ова, од друга страна, од други професори беше оквалификувано како антисемититстички став. Професорот Пол Шам, истражувач на Мидл Ист институтот во Вашингтон, вели: “Нема збор, во САД постои про-израелско лоби. Тоа е поддржано од повеќето Евреи во САД, како и од големиот број евангеликански христијани.“

Пол Шам го вбројува израелското лоби во највлијателните лоби групи во САД, но не верува дека тоа ја контролира американската политика: “Дека САД само поради ова му даваат поддршка на Израел, или дека е тоа дури и главна причина за нападот на САД врз Ирак – е теза што не можам да ја прифатам.“

“Американскиот еврејски комитет“ направи истражувања, според кои опозицијата против ирачката војна меѓу Евреите во САД е поголема отколку меѓу остатокот на населението. Затоа, извршниот директор, Дејвид Харис, решително го отфрла обвинувањето за некаков заговор: “Тоа е прастара антисемитистичка претстава – дека има група Евреи кои сакаат да вршат контрола. Очигледно е дека ова нема врска со вистината.“

Научникот Пол Шам тврди дека израелското лоби во САД веќе неколку години има сојузници, со помош на кои добило навистина влијание: “Без значителната поддршка на евангеликанските христијани, тие немаше да имаат многу моќ во Вашингтон. Тоа се разви во последните 20 години. Во САД има многу повеќе фундаменталистички и евангеликански христијани отколку што има Евреи.“

Оваа група се пожестоко се залага за интересите на Израел. Политичката десница и нејзините врски со републиканците, според Пол Шам, има сопствени причини за ваквата политика.

“На мислење се дека Израел треба да се брани, дека е тоа еден дел од борбата против тероризмот. Фундаменталистичките христијани во оваа група имаат чувство дека деновите на апокалипсата се блиску и дека воздигнувањето на Израел како држава која има моќ е еден дел од тој процес.“

Врз грбот на Израел и израелското лоби во САД се ставаат многу нешта. Поранешната американска влада на Бил Клинтон мораше да трпи обвинувања дека нејзиниот енергичен ангажман во блиско-источниот мировен процес е под влијание на еврејско-израелските интересни групи. На сегашната влада на Џорџ Буш,пак, и се префрла дека е пасивна по ова прашање, токму поради влијанието на израелското лоби.

Она,што,пак постојанос е тврди е дека владата на Буш има премногу блиски односи со Саудиска Арабија. Неделава од печат излезе книгата со наслов “Подебело од нафта – САД и Саудиска Арабија“. Сето ова е многу можно да води кон еден логичен заклучок: американската надворешна политика ги следи американските интереси.