Venezuela'nın umudu Çin

Venezuela'da ekonomik kriz kendini yaz mevsimini yaşayan ülkede iyiden iyiye hissettiriyor. Venezuela dondurmasıyla ünlü. Ülke 863 çeşit dondurmasıyla Guinnes Rekorlar Kitabı'na girmeyi de başarmıştı. Ama şu sıralarda sadece dünyaca ünlü bu dondurmalardan tadabilmek için Venezuela'ya gelen turistler de hayal kırıklığı yaşıyor. Çünkü süt olmayınca dondurma da olmuyor. Süt kıtlığı nedeniyle birçok dondurmacı sektör için yüksek sezon olarak tanımlanan yaz ortasında kapılarına kilit vurmak durumunda kaldı.

Merida kentinde bulunan Coromoto adlı dondurma salonu da süt bulunmadığı için yazın çalışamayan çok sayıda dondurmacıdan biri. Aslında Venezuela halkı yokluklara alışık bir millet. Marketlerin raflarında sürekli bir şeyler eksik olur. Bazen bu tuvalet kâğıdıdır, bazen tereyağı, bazen de sabun...

Venezuela'nın gelirinin yüzde 96'sı petrol kaynaklarına dayalı. Petrolden elde edilen gelirle halkın gereksinim duyduğu ihtiyaç maddeleri ithal ediliyor. Şu sıralarda ham petrolün fiyatı ise 2009 yılının mayıs ayındaki düzeye inmiş durumda. Varili 57 dolar 33 cent. Venezuela'da üretilen petrolün varili ise 50 doların altında satılıyor. Neredeyse tüm hammadde gereksinimini yabancı ülkelerden temin eden ülkede bu durum sıkıntıya neden oluyor. Hatta uzmanlar ülkenin iflasın eşiğine sürüklenebileceğinden endişe ediyorlar.

Bir savaş mı?

Venezuela Başbakanı Nicolás Maduro petrol fiyatlarının düşmesine Amerika'nın neden olduğunu düşünüyor. ABD'nin piyasaya, ucuz kaya gazı sürerek, fiyatları düşürdüğünü belirten Maduro, televizyonda yayınlanan yeni yıl mesajında, Rusya ve Venezuela'yı yıkmak için bir savaş planlandığını, amacın Venezuela'nın bağımsızlığını ortadan kaldırmak olduğunu ileri sürdü.

Venezuela’da devlet sübvansiyonlarıyla benzinin litresi 2 cente satılırken, yüzde 64'ü bulan enflasyon dünya rekoruna doğru ilerliyor. Dış borçları kapatabilmek için darphanelerde yeni basılan paraların piyasaya sürülmesi enflasyonu da körüklüyor. Ancak Başbakan konuşmasında bu konulara hiç girmedi.

Caracas Simon Bolivar Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Victor Mijares, Venezuela hükümetinin sorunu içeride aramak yerine dış düşmanlar olgusu yaratma çabası içinde bulunduğunu düşünüyor.

Başbakan Maduro'nun yakında Çin'e seyahat edeceğini belirten Mijares, bu ziyarette Çin'den maddi destek talep edilebileceğini ifade ederek,

"Muhtemelen Maduro önümüzdeki günlerde Çin'den yeniden kredi alınacağını açıklayacaktır. Böylece Çin'in Venezuela ekonomisi üzerindeki etkisi de giderek artıyor. Bu etkinin siyasal sisteme de nüfuz etme olasılığı var" diye konuşuyor.

2014'ün Aralık ayında Ekonomi Bakanı Marcos Torres da Çin'e gitmişti. Ama 2007 yılından bu yana 50 milyar doları bulan kredilerin devamı için bu kez Başbakan Maduro'ya Çin yolu göründü.

Umut Çin

Uzmanlar, Çin'in, ekonomik açıdan zorda olan Venezuela'ya bu durumuna rağmen kredi vereceğini tahmin ediyorlar. Siyaset Bilimci Mijares, Çin'in bu durumu Venezuela'ya siyasal alanda etki etmek için bir fırsat olarak değerlendireceğini düşünüyor. Bunu söylerken de Çin'in Afrika'da izlediği siyasete vurgu yaparak şu örneği veriyor:

"Venezuela ikinci Sudan'a dönecek. Çin'in uydusu bir ülke olacak. Belki şimdi değil, ama ileride. Eğer borçlanma ve dışa bağımlılık bu şekilde sürerse, Afrika örneğine benzer bir durum ortaya çıkacak."

Rostock Üniversitesi'nde siyaset dersleri veren Prof. Dr. Nikolaus Werz, Venezuela'da ekonomik istikrarsızlığın hiç bu denli büyümediğini belirterek, kötü gidişatın Maduro hükümetini zora sokacağını belirterek, "Bu durum elbette protesto gösterilerine de yol açabilir. Maduro kendi halkı tarafından sevilmeyen bir lider" diyor.

Wenz'in öngörüsüne katılanların sayısı az değil. İngiliz gazetesi "The Independent", petrol fiyatlarının yeniden artmaması durumunda petrol üreten ülkelerde büyük sıkıntıların baş göstereceğini yazdı.

©Deutsche Welle Türkçe

Greta Hamann