Rice ziyaretinde Irak pürüzü
25 Nisan 2006Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın ziyaretine, Ankara ve Washington arasındaki ilişkilere “yeni bir sayfa” açılması kararı damgasını vurdu. Rice ve Türk dışişleri Bakanı Abdulah Gül, görüşmeler sonrasında düzenledikleri basın toplantısında, “Türk-Amerikan stratejik vizyon belgesi” hazırlanmasının kararlaştırıldığını açıkladılar.
Ortak noktalar aranacak
Bunun anlamı şu: İki ülke, ilişkilere büyük zarar veren, Irak konusundaki görüş ayrılıklarını bir tarafa bırakarak, işbirliği yapabilecekleri konuları öne çıkarma kararı aldılar. Temasları sıklaştırarak, ortaya çıkabilecek sıkıntıları daha kamuoyuna yansımadan çözmek konusunda anlaştılar. Türk Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Rice ile düzenlediği basın toplantısında bu önemli kararı, “Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişkiler karşılıklı güvene dayanmaktadır. Daha çok biraraya gelip daha çok görüşmemiz gerektiği kanaatine vardık” sözleriyle açıkladı. Rice ise yeni durumu, “Türkiye ile ilişkilere çok güveniyorum. Daha barışçıl ve demokratik bir dünya için birlikte çalışacağız” diyerek özetledi.
İran meselesinde uzlaşma
Ankara ile Washington arasındaki bu uzlaşma ilk olarak İran konusunda somuta dönüştü. Türk Dışişleri Bakanı Gül, İran’ı nükleer programı konusunda “daha şeffaf” olmaya çağırdı. Rice ise, İran’ın elde ettiği nükleer teknolojiyi diğer ülkelerle paylaşmasının “Washington’un en büyük korkularından biri” olduğunu söyledi ve ekledi:
“Biz İran’a Birleşmiş Milletler kararlarına uyma mesajı veriyoruz. Ben inanıyorum ki, bu Türkiye’nin de İranlı yetkililere vereceği mesaj olacaktır.”
PKK ile mücadelede ilerleme yok
Rice’la yapılan görüşmelerde, üzerinde “uzlaşmaya varılamayan” konu ise, PKK ile mücadele oldu. Türk yetkililer görüşmelerde, PKK’ya karşı Kuzey Irak’ta Amerikan güçlerinin “daha aktif” mücadele etmesini istediler.
Rice, Amerika Birleşik Devletleri’nin PKK’yı terör örgütleri listesine dahil eden ilk ülke olduğunun altını çizdi, ancak PKK’lılarla mücadele konusunda ülkesi adına somut bir söz vermekten özellikle kaçındı. PKK’yı ortadan kaldırma konusunda topu, yeni kurulmakta olan Irak hükümeti atmayı tercih etti. Irak’ta yeni hükümet kurulur kurulmaz, daha önce PKK’yla mücadele için oluşturulan Bağdat-Washington-Ankara üçlü mekanizmasının yeniden canlandırılmasını istedi.
Kıbrıs ile bağlantılı “sıkıntılı” konular
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı ile Türk yetkililer arasındaki görüşmelerde, Kıbrıs konusu da gündeme geldi. Rice’ın Ankara’ya gelmeden önce ziyaret ettiği Atina’da, Kıbrıs’lı Rumlar’a yaptığı “çözüm için çalışın” çağrısı, Türk yetkilileri memnun etti. Ancak Amerikan Dışişleri Bakanı, Türkiye ile Yunanistan arasında her zaman gözetilen “denge” çerçevesinde, Heybeliada ruhban okulunun açılması ve Fener Rum Patriği’ne ekümenik statüsü tanınması Ankara için sıkıntılı konuları da masaya getirdi.
Türk tarafının Rice’a Kıbrıs mesajı ise, Washington’un Kıbrıslı Türkler’e yönelik ambargonun kaldırılması için liderlik yapması, Avrupa ülkelerine örnek olması oldu.
Filistin de konuşuldu
Ankara’daki Türk-Amerikan görüşmelerinde, Ortadoğu sorunu da ele alındı. Türk tarafı Rice’a, bir gün önce Ankara’da temaslarda bulunan Filistin Lideri Mahmud Abbas’ın mesajlarını iletti: Hamas’ı yola getirmek adına, yardımları keserek tüm Filistin halkının cezalandırılmaması gerektiğini söyledi. Rice ise, Abbas’tan övgüyle bahsederek, ABD’nin hükümeti kuran Hamas yerine, Filistin Lideri’yle çalışmayı tercih edeceği mesajını verdi.