Irak'tan komşularına uyarı
21 Temmuz 2004Irak’a komşu ülkeler Mısır’ın başkenti Kahire’de biraraya geldi. Son gelişmelerin ele alınacağı konferansa evsahibi Mısır, Irak, Türkiye, Suriye, Suudi Arabistan, Ürdün, İran ve Kuveyt dışişleri bakanları katılıyor. Konferansın açılışında konuşan Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari’den bölge ülkelerini güvenlik konusunda uyardı.
Irak’ın gerekli önlemlerin alınmaması durumunda istikrarsızlığın tüm bölgeye yayılabileceğini söyleyen Zebari, komşu ülkelerden Irak’a militan sızmasını önlemlerini istedi. Iraklı yetkililer bu noktada özellikle İran ve Suriye’den ülkelerine teröristlerin sızdığına dikkat çekiyorlar.
Mısır’ın arabulucu rolü
Kahire’de bugün düzenlenen konferans öncesinde ise Mısır Dışişleri Bakanı tarafından, ”komşu ülkelerin, Irak’ın iç meselelerine karışmayacakları” yönünde güvence verildi. Mısır, Irak’a komşu olmamakla birlikte, bölgede arabulucu ve koordinatör olma özelliğini taşıyor. Irak’ta egemenliğin yeniden Iraklılar’a devredilmesinden sonra yapılan bu ilk toplantıda, Irak’a Arap ülkelerinden birlikler gönderilmesi konusunun kapanması bekleniyor.
Askeri angajman dışında, Irak’a bir dizi bağlayıcı söz vermesi bekleniyor. Iraklı kardeşlerine destek olacağını, içinde bulundukları zor durumu aşmalarına yardım edeceğini vurgulayan Ürdün Kralı Abdullah, Irak’ın güvenliğinin, aynı zamanda Ürdün’ün güvenliğinin de bir parçası olduğu görüşünde. Irak’ın komşuları, sınır ötesinde sürüp giden huzursuzluk ve istikrarsızlıktan büyük kaygı duyuyorlar. En büyük kaygı kaynağı ise, terörün sınırları aşması ihtimali.
Irak’ın komşularını ilgilendiren sorunlar
Irak’da komşuları doğrudan ilgilendiren sorunlar az değil. Örneğin, geleneksel aşiret ve aile yapıları sözkonusu olduğunda, Irak - Ürdün sınırının belirsizleşmesi, güvenlik açısından önemli bir tehlike oluşturmakta. Bir diğer tehlike unsuru, Irak geçici hükümetinin ülkede güvenliği denetim altına alamaması durumunda, ”Arap Mücahidler”in cihad olarak adlandırdıkları savaşı Ürdün, Suriye ya da Suudi Arabistan’a taşımalarının an meselesi olması. Öte yandan, ”sözde” Irak’ın iç meselesi olan Kürt sorununu da unutmamak gerekir.
Irak’ta Kürtler’e özerklik tanınması yolundaki savaş sonrası spekülesyonları, Ürdün’de ciddi güvenlik sorunlarına yol açtı. Aynı şekilde özerklik talep eden Suriyeli Kürtler’in küçük çapta da olsa, ayaklandıkları yönünde haberler geliyor. Aynı endişe, Türkiye’de de hakim. Politika uzmanı Muhammet Nurettin, Irak’ın kuzeyinde özerk bir Kürt bölgesi oluşmasının, Türkiye için ”kabul edilemez” bir durum olduğunu hatırlatıyor ve bu görüşün Suriye ve Irak için de geçerli olduğunu belirtiyor. Bu nedenle Kürt sorunun Kahire Konferansı’nda ana gündem maddeleri arasında yer alacağını tahmin ediyor.