Irak’taki Arap direnişçiler Afganistan’a mı döndü?

Irak'ta şiddet olaylarında önemli azalma görülüyor. Brookings Enstitüsü Irak uzmanlarından olan ve kısa süre önce Bağdat’tan dönen Michael O'Hanlon’a göre, ABD birliklerinin sayısının artırılmasının ardından, Irak’taki sivilleri hedef alan şiddet eylemlerinde “yüzde 80’lere ulaşan bir azalma” yaşandı.

Irak'ta olumlu yönde yaşanan bu gelişmeye karşın, Amerika Birleşik Devletleri için Afganistan'da işler hiç de iyi gitmiyor. Yeni inşa edilen bir Amerikan üssüne 200 Taliban militanın düzenlediği planlı saldırıda 9 askerin hayatı kaybetmesinin ardından militanlar, ABD ajanı oldukları gerekçesiyle 8 sivili öldürdü. Ardından iki Türk mühendisin tercümanlarıyla birlikte kaçırıldığı haberi, dikkatleri yeniden Afganistan’a yöneltti.

Güçlenen Taliban taktik değiştirdi

Uzmanlara göre Afganistan'da uluslararası güce yönelik son haftalarda artan saldırıların en dikkat çekici özelliği "daha örgütlü ve planlı" oluşu. Uzun süre "vur kaç yöntemi" ve intihar saldırılarıyla uluslararası güce karşı koyan Taliban son dönemde doğrudan çatışmalara girişmeye başladı.

Afganistan Araştırma ve Siyasi Çalışmalar Merkezi uzmanlarından Harun Mir, saldırı niteliğindeki değişimin "endişeyle karşılanması" gerektiğini söylerken değişen stratejide "El Kaide" parmağı olduğunu da sözlerine ekledi. Mir, Arap militanların Irak'tan ayrılarak Afganistan'a gitmiş olabileceklerine dikkat çekerken, Pakistan istihbarat teşkilatına uzanan bağlantıların da mevcut olabileceğini ifade etti.

Afganistan, Pakistan’ı sorumlu tutuyor

Bir süredir Afgan yetkililer şiddet eylemlerinden Pakistan istihbaratını sorumlu tutuyordu. Hafta başında bir açıklama yapan Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ilk kez açıkça Afganistan'daki şiddet olaylarında Pakistan İstihbarat Teşkilatı ve askeri istihbarat kurumlarını sorumlu tuttu. Pakistan suçlamaları reddederken Afganistan bir adım daha atarak Pakistan ile tüm ikili görüşmelerin askıya alındığını duyurdu.

Bu gelişmelerin hemen akabinde Pakistan-Afganistan sınır bölgelerinde hareketlilik yaşandığı ve yüzlerce batılı askerin helikopterlerle, Taliban ve El Kaide'nin konuşlandığı sınırın sıfır noktasına sevk edildiği bildirildi. Taliban sözcüsü Maulvi Ömer ise sınırdaki asker sayısının arttırılmasından memnuniyet duyduklarını söyleyerek "Böylelikle daha fazla Amerikan askeri öldürebiliriz" açıklamasını yaptı.

Çokuluslu güçte 70 bin asker

Afganistan'da görev yapan yabancı asker sayısı 71 bin. Geçtiğimiz yıla göre yüzde 38'lik bir artış söz konusu. Ancak bu sayının da yeterli olmadığı ve Afganistan'daki Amerikan askerlerinin sayısının arttırılması gerektiği bildiriliyor. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush Afganistan'a daha çok ağırlık verilmesini isterken Savunma Bakanı Robert Gates "Daha fazla askere ihtiyacımız var" diyor.

Demokratların Başkan adayı Barack Obama da teröre karşı savaştaki gerçek cephenin Irak değil Afganistan olduğunu savunarak bu ülkeye 10 bin kişilik ek Amerikan birliği gönderilmesini istedi.

Ancak Afganistan'a göndermek için Irak'tan asker çekmek hiç de kolay değil. Irak'ta sağlanan güvenlik hassas dengeler üzerinde duruyor. Uzmanlara göre bunu tehlikeye sokmak sıkıntı yaratabilir. Savunma Bakanı Gates de aynı görüşte: „Bu süreklilik arz eden bir süreç. Irak güvenlik birimleri güçlenirse bizler de askerlerimizin sayısını azaltabiliriz.”

Irak’ta askeri rejim mi kurulacak?

Washington kulislerinde endişeye yol açan bir diğer nokta da Irak güvenlik güçlerinin diğer kurumlara göre çok güçlenmiş olması. Irak Ordusu'nun artan özgüveni ülkeyi ziyaret eden Irak uzmanı Kenneth Pollack'ın da dikkatini çekmiş. Pollack ilginç bir yorumda bulunuyor:

"Irak güvenlik güçleri çok güçlü. Bağımsız ve özgüvenli hareket ediyorlar. Diğer tüm kurumlar ise güçsüz. Bu bir askeri darbenin reçetesi."