Barış Raporu Afganistan için yol haritası çiziyor

Savaşlar nasıl sona erdirilebilir? Alman barış araştırmaları uzmanları, 2009 yılı Barış Raporu'nda bu soruya yanıtlamak amacıyla dikkatlerinil Afganistan'a yoğunlaştırdı.

Uzmanların belirlemelerine göre Afganistan'da gittikçe kötüleşen güvenlik durumu, esas sorunun sadece belirtisi niteliğinde. Asıl sorun ise siyasi ve idari yapıdaki eksiklikler ve ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalan kamusal yapılanma.

“Yük gibi algılanan bir devleti savunuyoruz”

Duisburg Üniveristesi’ne bağlı Kalkınma ve Barış Enstitüsü’nden Jochen Hippler raporu hazırlayan uzmanlardan biri. Hippler, Afganistan'da daha fazla askeri varlığın sorunları çözmeye yardımcı olamayacağını ve asıl kamusal yapılanmaya odaklanılması gerektiğini söyledi.

“Devlet yapılanması için personele ve stratejiye ihtiyacımız var” diyen Hippler, önemli bir noktaya dikkat çekti: “Biz ülkedeki yabancı birlikler olarak, Afganistan'ın kırsal kesimlerinde varlığı hiçbir şekilde hissedilmeyen, hatta bu bölgelerde yolsuzluk, baskı ve savaş nedeniyle adeta ilave bir yük gibi algılanan bir devleti savunuyoruz.”

Hippler, bir Afgan köyünde dul kalan bir kadının, kayınbiraderi nedeniyle yaşadıklarını örnek verdi. Alman uzman, Afgan kadının tek geçim kaynağı olan topraklarına, kayınbiraderi tarafına el konulduğunu aktardı ve olayın yargıya intikal etmesi üzerine, yetkili hâkimin kadının kayınbiraderini haklı bulduğunu anlattı. Hippler hakimin kararında rüşvetin etkili olduğunu belirtti.

Jochen Hippler, Afgan halkının isyancılara destek vermesine, devlet otoritesindeki boşluğun kaynaklık ettiğini söyledi ve devlete olan güvenin bu şekilde tesis edilemeyeceğinin altını çizdi.

Alman uzman, “Şayet çatışmaları sona erdirmek istiyorsak, ilkemiz, karar alma mekanizmaları ve devlet yapısındaki boşluğun, toplumun sosyal yapısına dayanarak doldurulması olmalıdır.”

Pakistan kilit önem taşıyor

Uzmanlar, komşu ülke Pakistan’da 950 bin silahlı asker olduğunu ancak istikrarın mevcut olmadığını anımsattı. Bölgeye salt askeri açıdan bakılmaması gerektiğini ifade eden uzmanlar Pakistan'da istikrarın sağlanmasının, öncelikli siyasi hedeflerden birini teşkil etmesi gerektiğini vurguladı.

Kuzey Kore stratejisinde Çin ve Rusya'nın rolü

Berlin'deki basın toplantısında, uluslararası alanda gerilimi tırmandıran bir başka konu daha gündeme geldi. Uzmanlara, nükleer denemeleriyle tüm dünyanın tepkisini üzerine çeken Kuzey Kore'ye karşı nasıl bir tutum sergilenmesi gerektiği soruldu.

Merkezi Almanya’nın Bonn kentinde bulunan ‘Uluslararası Dönüşüm Merkezi’nden Andreas Heinemann Grüder şu yanıtı verdi: “Bence Kuzey Kore'nin nükleer faaliyetlerinden vazgeçmesine yönelik teşviklerin yanı sıra Güvenlik Konseyi kararlarının da sonuçlarına bağlı kalınacak şekilde uygulanması gerekiyor. 1718 sayılı Birleşmiş Milletler Kararı bir dizi yaptırım öngörüyor, ancak bu karar Çin ve Rusya tarafından henüz tam olarak uygulanmıyor. Bu aşamada özellikle Kuzey Kore'nin son nükleer denemelerini büyük olasılıkla bir alarm sinyali olarak algılayan Çin ve Rusya’nın da uluslararası işbirliğine dâhil edilmesi gerekiyor.”

Nina Werkhäuser / Çeviren: Başak Özay / Editör: Değer Akal