TÜR 0709 Haushaltshilfen Osteuropa

Giderek yaşlanan Alman toplumunda bakıma ihtiyacı olan yaşlı insanların sayısı da bir hayli yüksek. Ancak bu kişilere evlerinde bakacak, gece gündüz her ihtiyacına yardımcı olacak sayıda Alman bakıcı bulmak mümkün değil. Bulunsa bile istenen ücreti ödemek neredeyse imkansız. Süreklik gerektiren bakım ücretleri ayda 7 bin euroya kadar varıyor.

Tek çare Doğu Avrupalı bakıcı kadınlar

40'lı yaşların ortasında Macar vatandaşı Marta, 90'ını aşmış olan Alman çiftle gece gündüz ilgileniyor. Onların yemeklerini pişiriyor, temizliğini yapıyor, alış verişe gidiyor ve yaşlı çiftin hemen her türlü ihtiyacını karşılamaya çalışıyor. Marta yaklaşık bir yıldır yaptığı bu işin zor olduğunu söylüyor. Özellikle de işe ilk başladığı dönemleri şöyle anlatıyor:

"Başlangıçta yaşlı adamın gece sık sık tuvalete gitmesi gerekiyordu. Ve her seferinde benim de onu merdivenlerden aşağı indirmem, tuvalette yardım etmem ve tekrar odasına götürmem. Bu durum, her gece 10-12 kez tekrarlanıyordu. Bazen öğleden sonraları bir iki saat uyuyabileceğimi düşünüyordum ama o zamanda aynı şeyler yaşanıyordu. Bazen kendimi çok dinç, bazen de çok zayıf hissediyordum.''

Kimileri kaçak, kimileri yasal olarak çalışıyor

Marta, Macaristan'da üniversiteyi bitirmiş ve sosyal pedegoji eğitimi almış. Şimdi Almanya'da gündelikçilik ve bakıcılık yapıyor. Çiftin sağlığına dair işleri üstelenmiyor. O nedenle her gün eve bir hasta bakıcı uğruyor ve çiftin kan şekerini ölçüp, ensülin iğnesini yapıyor ve ilaçlarını veriyor. Uygulamalı Hasta Bakımı Araştırma Enstitüsü'nden Profesör Doktor Michael Isfort, Almanya'daki yardıma muhtaç durumdaki yaşlıların çoğunun bakımının bu şekilde yapıldığını belirtiyor. Profesör Isfort, Doğu Avrupa'dan gelen yaklaşık 150 bin kadının Almanya'da yaşlıların bakımıyla ilgilendiğini ve bunların sadece küçük bir kısmının yasalara uygun olarak çalıştığını belirtiyor:

''Almanya'da gündelikçilik sosyal sigorta zorunluluğu olan bir iş. Yasal olarak bir takım güvenceleri var. Normal bir çalışma sözleşmesinde haftalık çalışma süresi 38 buçuk saat. Yıllık izin hakkı ve günlük belli istirahat hakkı var. Ancak, sorun şu: Ya bu yaşlıların geceleri de sık sık yardıma ihtiyacı varsa, o zaman günlük istirahat hakkından söz etmek mümkün mü? Peki böyle bir durumda bakıcılar haftada 38 saat mi çalışıyor, yoksa bunun kat be kat üzerinde mi? İşte bunlar cevapsız bırakılan sorular.''

Aracı firmaların sayısı artıyor

Bütün bunların yanında sosyal sigorta zorunluluğu olan bakıcılık işi Almanya'da uzun ve zorlu bir bürokratik süreci de beraberinde getiriyor. Çiftler bir firma gibi hareket edip, birçok karmakarışık sözleşme hazırlamak, vergi beyannamesi yapmak zorunda kalıyor. İşte bütün bunlarla uğraşmak yerine aileler daha kolay olan bir çözümü tercih ediyor. Doğu Avrupa'da zamanla sayıları artan birçok aracı firmaya başvurup, kendilerine bir bakıcı göndermelerini talep ediyorlar. Marta da işte Almanya'ya bu şekilde gelmiş. Marta, Macaristan'da bu tarz birçok firmanın bulunduğunu ve o firmalarda kolay ve çabuk iş bulunabildiğini kaydediyor:

''Önemli olan sadece Almanca bilip bilmemekti. Bir kadınla Almanca konuştum, o da hemen onay verdi. 'İstersen hemen gelecek hafta Almanya'ya gidip işe başlayabilirsin' dedi.''

Makul ücretli tek alternatif

Marta'nın ilgilendiği yaşlı çiftin kızı Ruth'un üç çocuğu var ve tam gün çalışmak zorunda. O nedenle ailesine bakacak zamanı yok. Ruth'un gönlü anne ve babasını huzurevine vermeye de razı olmamış. Ancak yapılan bu iş için bir Alman bakıcıya ödeme yapmaya da gücü yetmemiş. Çareyi Doğu Avrupa'dan eleman getirmekte bulmuş. Ruth bütün bu bakım işleri için Macaristan'daki aracı firmaya ayda 1880 euro gönderiyor. Ancak Marta'nın aylık eline geçen miktar ise bunun yarısı, yani 900 euro.

Almanya'da ailesi bakıma muhtaç birçok kişi için makul ücretli tek alternatif Doğu Avrupa'dan ucuz bakıcı getirtmek. Profesör Isfort, Doğu Avrupa'dan kadın bakıcı gelmemesi durumunda Almanya'da büyük sıkıntıların baş göstereceğini belirtiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Justyna Bronska / Çeviren : Başak Demir

Editör: Ahmet Günaltay