26.05.2009 - Avrupa basınından özetler

İngiliz The Times gazetesinin yorum sütunlarında şu satırlar göze çarpıyor:

“Başına buyruk devletlere, kuvvet tehdidini de içeren diplomatik atakla karşılık verilebilir. Ama bunun için muhatabın izan sahibi olması ve riskten ürkmesi gerekir. Kuzey Kore yönetiminin böyle özelliklerinin olduğu ise söylenemez. Batının uyguladığı diplomasi da arttık dalkavukluğa dayandı. Rejimle pazarlık yapıp sadakatini satın alma denemesi fiyaskoyla sonuçlandı.”

Danimarka’nın sağ liberal günlük gazetelerinden Jyllands-Posten, ABD Başkanı Barack Obama’nın Pyöngyang’ın restini karşılıksız bırakamayacağını yazıyor. Yer altı nükleer denemesi yapan Kuzey Kore'nin Başkan Obama’yı zor bir sınava soktuğunu yazan Tages-Anzeiger adlı İsviçre gazetesinde ise şu satırları okuyoruz:

“Siyasi rakipleri seçim kampanyası sırasında Demokrat adayın dış politikadaki tecrübesizliğinden dem vururken, yeni ABD Başkanı’nın pek yakında önemli bir sınavla karşılaşacağını söylemekteydiler. Obama’nın ilk sınav soruları Kuzey Kore'den geldi.”

Yine İsviçre gazetelerinden Neue Zürcher Zeitung da Kim Jong İl’in ABD’ne meydan okuduğu görüşünde:

“Füze denemelerinin ardından şimdi de nükleer deneme. Kuzey Kore diktatörü yeni Washington yönetimine baskı yapabilmek için her yolu deniyor. Obama ‘değişim’ sloganıyla iktidara gelmişti. Kim Jong İl de bu ‘değişimi’ ne pahasına olursa olsun avantaja dönüştürmek istiyor. Komünist lider Washington’un İran karşısında yumuşamasını bekleyip bundan yararlanmaya çalışacak. Daha yumuşak bir ABD Başkanı’nın daha kolay parmağına dolayacağını düşünüyor olabilir.”

İspanyol gazetelerinden ABC, Kuzey Kore yönetiminin ABD kadar Çin’e de kafa tuttuğunu öne sürüyor. İtalyan Corriere della Sera gazetesi ise, nükleer denemenin Obama açısından yenilgi anlamına geldiğini yazıyor:

“Anlaşılan Pyöngyang’ın, iktidardakileri hiç riske sokmayan temerküz kampı görünümündeki ülkeye ilgi göstertilmesini istiyor ve bu statüyü onlara sadece ABD’nin tanıyabileceğini düşünüyor. Nükleer çekişmenin sonu hezimet oldu. Önce, Pyönyang üzerinde nüfuzları olduğunu savunan Çin ve Rusya açısından. Aynı zamanda, İran’ın uranyum zenginleştirme pazarlığını ret etmesiyle patlak veren krizle aynı zamana rastlaması bakımından bu yenilgi Obama’nın ABD’si için de söz konusudur.”

Bir diğer İtalyan gazetesi, La Repubblica'nın yorumunda ise Kuzey Kore'nin nükleer pokeri kızıştırmasının Çin’e yaradığı değerlendirmesine yer veriliyor. Sol liberal İtalyan gazetesi, Çin’in, Kuzey Kore’nin nükleer denemesindeki rolünü şöyle yorumluyor:

“Kuzey Koreli kurmaylar Kızıl İmparator Kim Jong İl’in veliahdını tahta çıkarma hazırlıkları sırasında Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkilerin bozulmamasına büyük önem veriyorlar. Çin enerji ve gıda maddesi ikmalini kesse, Kuzey Kore birkaç haftada çöker. Böyle bir durumda atılabilecek tek tutarlı adım, iki Kore devletinin birleşmesi olabilir. Güney ve Kuzey Korelerin birleşmesiyle, Kore yarımadası Çin’e komşu ilk Amerika yanlısı demokrasi olur. Bu bakımdan, Amerika’nın gücünün Asya’daki kırılganlığını gözler önüne süren bu trajikomik temsilin devam ettirilmesi Pekin’in daha fazla işine gelir."

Derleyen: Ahmet Günaltay

Editör: Murat Çelikkafa