15.06.2010 - Avrupa basınından özetler

Kırgızistan'dan Kırgızlar ve Özbekler arasında çıkan etnik çatışmaları mercek altına alan İsviçre gazetelerinden Basler Zeitung şu yorumu yapıyor:

“Rusya, asker göndermemekte direnirse Kırgızistan hatta tüm Orta Asya “Afgan salgını” tehdidiyle karşı karşıya kalır. Kırgız hükümetinin bir kez daha kendi başına yangını söndürmesi en iyisi olurdu. Ancak böyle bir durumda Kırgızlar Rusya'nın jeopolitik çıkarlarını bir daha umursamaz. Belki Moskova'nın bir barış misyonu için yeterli mali gücü ya da askerî bir birliği yok. Ya da siyasi irade mevcut olmayabilir. Ancak bir süper güç için bu utanç verici olur. Hatta Rusya'nın böyle bir durumda süper güç olarak tanımlanması bile mümkün olmayabilir.”

İngiliz sol liberal gazetelerden The Guardian ise Kırgızistan'daki gelişmeleri şöyle yorumluyor:

"Kırgızistan'da yaşananlar eski ve Orta Asya'ya özgü tertiplenmiş bir katliam. Etnik temizlik amaçlı vahşet. Ülkenin güneyinde nüfusun üçte birini oluşturan Özbekler, silahlı Kırgız çeteler tarafından evlerinden kovuluyor, polisler ise olayları izlemekle yetiniyor. Rosa Otunbayeva'nın geçici hükümeti kontrolü kaybetti ve ancak şimdi şiddeti durdurmak için silahlı gücünü harekete geçirdi.”

Muhafazakâr Norveç gazetelerinden Aftenposten ise aynı konuyla ilgili şu değerlendirmeyi aktarıyor:

“Kırgızistan her ne kadar uzak görünse de çok merkezi bir konuma sahip. Çin komşusu ve günaydoğusunda Afganistan var. ABD'nin Afganistan operasyonları için sahip olduğu üs ile Rusya'nın askerî üssünün bulunduğu Kırgızistan'dan istikrarsızlık ve cinayetler istenmeyen bir durum. Şayet derhal müdahale edilmez ise sorun iki eski Sovyet ülkesi olan Kırgızistan ile Özbekistan'ı karşı karşıya getirecek. Bu durum, ABD ve Rusya kadar Çin'in de çıkarına değil. Ama kimse tam olarak sorunun nasıl ele alınması gerektiğini bilmiyor.”

Uluslararası gündemin bir diğer gündem maddesini de Afganistan oluşturuyor. Afganistan'da keşfedilen devasa boyuttaki yer altı zenginlikleri konusunda İtalyan gazetesi La Stampa şu değerlendirmeye yer veriyor:

“Keşfedilen yer altı hazinesinin özellikle afyon ticaretinden kazanan savaşçı liderlerin silahlı çatışmalarına yol açmasından duyulan endişe büyüyor. Ayrıca bu zenginliklerin ülkede zaten mevcut olan yolsuzluğu daha da yaygınlaştırmasından endişe ediliyor.”

İtalya'nın sağ liberal gazetelerinden Corriere della Sera ise şu yorumu yapıyor:

“Afganistan'da kalmak için makul bir neden mi istiyorsunuz? ABD'li General David Petraeus'u mesajı şöyle: Çok tehlikeli bu ülke, gerçekte yer altı zenginliklerin âdeta bir deposu konumunda ve bu zenginlikler çıkarılmayı bekliyor. İşte anlaşma imzalayabilmek ve ayrıcalık sağlamak için Çin, Rusya, ABD ve İran arasında şimdiden yarış başlamış durumda. Ancak sorun şu: Kendisini geliştirmekte güçlük çeken ve altyapıdan yoksun bu ülkede bir çok rakip birbirini engelliyor aslında.”

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Değer Akal

Editör: Murat Çelikkafa