Niemcy: Słony rachunek za zwrot energetyczny
30 lipca 2013
Kiedy przed dwoma laty kanclerz ogłosiła nową polityczną linię, którą podążą w swej polityce energetycznej Niemcy, spotkała się z powszechną aprobatą. Energia miała stać się przyjazna dla środowiska, dla kieszeni konsumentów, miała umocnić konkurencyjność niemieckiej gospodarki. Cel tego mamuciego projektu: rezygnację z energii jądrowej zrekompensuje rozbudowa odnawialnych źródeł energii. Projekt pod nazwą „zwrot w niemieckiej polityce energetycznej” nadal traktowany jest z dużą dozą optymizmu. Niezadowolenie wzbudza jednak sposób wcielania tych planów w życie.
- Przeprowadziliśmy reprezentatywną ankietę w społeczeństwie i wśród 250 przedsiębiorstw, pytając, jak oceniany jest zwrot energetyczny. Dwie trzecie społeczeństwa i 61 procent przedsiębiorstw wystawiło ocenę „dobrą” lub „bardzo dobrą” – mówi Ralf Bartels ze Związku Zawodowego Górnictwo, Chemia, Energia. Problemem nie jest zatem cel zwrotu w polityce energetycznej, tylko sposób wcielania go w życie. Za wysokie są koszty, których znaczną część ponosi przemysł.
Strach przed podwyżkami
Przemysł już zaczął uciekać z Niemiec. „Jest to pełzający proces”, uważa Guenther Oettinger, unijny komisarz ds. energii. W tak czarnych barwach Ralf Bartels nie widzi jednak przyszłości. Ale ostrzega, że inwestycje w Niemczech mogą ucierpieć. – Przy planowaniu nowych inwestycji, nie wiadomo, gdzie będą lokowane pieniądze: w USA, na Bliskim Wschodzie czy w Chinach? – zastrzega Bartels. W podjęciu decyzji istotną rolę odegrają koszty energii.
Ingo Nawrath, szef firmy „ basi Gase und Technik” może to tylko potwierdzić. Firma zlokalizowana jest we Francji i w Niemczech. – W Niemczech zrezygnowaliśmy z milionowych inwestycji ze względu na niepewną sytaucję polityczną. Po prostu nie wiemy, jak w następnych latach ukształtują się koszty energii – tłumaczy Nawrath.
Gros energii firma pochłania obecnie produkcja we Francji – 140 mln kWh rocznie. W Niemczech tylko 800 tys. kWh. – Jeżeli do kosztów tych doszłyby jeszcze opłaty EEG (dopłaty na rzecz energetyki odnawialnej - przyp.red.), natychmiast mielibyśmy dodatkowy wydatek rzędu 12 mln euro. Firma by splajtowała, bo koszty stałyby się najzwyczajniej za wysokie – jasno stawia sprawę Nawrath.
Ustawa o energiach odnawialnych (EEG) mówi m.in. o mechanizmach regulujących dopłaty do zielonej energii. Koszty tych tzw. dopłat OZE (odnawialnych źródeł energii) wynoszą obecnie 5,3 centa na kWh. W chwili wprowadzania ich w życie, dziesięć lat temu, było to 1,5 centa. – W ciągu tych dziesięciu lat nasze opłaty za energię wzrosły o 270 procent – mówi przedsiębiorca Nawrath.
Niektóre przedsiębiorstwa - fabryki cementu, aluminium czy inne firmy ze szczególnie energochłonnych branż są zwolnione z tych opłat. W sumie jest to około dwóch tysięcy firm.
Zagrożenie dla niemieckiego przemysłu?
- Przemysł w Niemczech rzeczywiście stoi przed ogromnym wyzwaniem. Jeżeli koszty energii nadal będą rosły, trzeba się liczyć z zagrożeniem konkurencyjności wielu niemieckich firm – mówi Hanno Kempermann, ekspert ds. energii z Instytutu Niemieckiej Gospodarki w Kolonii. – Wiele przedsiębiorstw już dzisiaj przyznaje, że jest u kresu wytrzymałości. Jeżeli koszty energii nadal będą rosły, będą musiały się one poddać – stwierdza Kempermann. Szczególnie obawiają się firmy, które nie mogą bez większych trudności przenieść swojej produkcji gdzie indziej, choćby dlatego, że pracują na ogromnych maszynach, których transport byłby problemem, albo też dlatego, że muszą być blisko swoich klientów, tłumaczy ekspert.
Na zwrocie energetycznym korzystają natomiast firmy związane z zieloną energią, producenci odpowiednich urządzeń, doradcy lub firmy wyspecjalizowane w technice energooszczędnej.
Zdaniem związkowca Bartelsa rząd musi się zastanowić nad nowym rozłożeniem kosztów zwrotu energetycznego. Muszą być one bardziej sprawiedliwie podzielone. – W chwili, kiedy siłownie wiatrowe produkują tak dużo energii, że nie ma już na nią miejsca w sieci, są wyłączane z ruchu. Ale właściciele tych siłowni otrzymują nadal dotacje, tak, jakby urządzenia pracowały bez przerw – tłumaczy Bartels.
Niemiecki przemysł domaga się od niemieckich polityków jasnego stanowiska i zmiany strategii w realizacji zwrotu energetycznego. Tego zdania jest zarówno ekspert Kempermann z Instytutu Niemieckiej Gospodarki, jak i przedsiębiorca Ingo Nawrath.
Rayna Brauer / Elżbieta Stasik
red. odp.: Małgorzata Matzke