FAZ pochlebnie o dwóch nowych muzeach w Polsce

Niemiecki dziennik recenzuje we wtorek (11.01.2022) dwa nowe polskie muzea. Jak pisze korespondent gazety Gerhard Gnauck, mottem dla wielu nowo powstałych muzeów w Polsce może być zdanie, że „niektóre rozdziały polskiej historii nie zostały jeszcze napisane”. „Za czasów dyktatury było wiele tematów tabu. 15 lat później, w najcięższych czasach przełomu, na kulture brakowało pieniędzy, były inne priorytety. Potem jednak „szokowe'' reformy gospodarcze wreszcie przyniosły owoce, a wejście do UE w 2004 roku wreszcie przyniosło nowe środki, a kraj odzyskał stabilność i odważył się spojrzeć na historię. Od tego czasu buduje się muzea” – relacjonuje Gnauck, przypominając o powstaniu licznych dużych i małych placówek muzealnych.

Jedną z najnowszych jest otwarte we wrześniu ubiegłego roku Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, upamiętniające setki tysięcy Polaków, deportowanych przez carską Rosję i Związek Sowiecki na wschód. Niemiecki dziennikarz opisuje ekspozycję i symbolikę muzeum, gdzie już na wstępie wyjaśnia się odwiedzającym, że „muzeum nie dotyczy geograficznej Syberii, ale tego, co Polacy określają własnym słowem, historyczno-emocjonalnym pojęciem Sybiru”, czyli obszary imperium rosyjskiego i Związku Sowieckiego, na które od XVI wieku deportowani byli jeńcy, więźniowie, ale i ludność cywilna. „Jak słyszymy dalej, Sybir był częścią historii wielu narodów i w XX wieku stał się ‘największym więzieniem świata'‘, symbolem cierpienia, bólu, tęsknoty, ale także walki o przetrwanie” – dodaje dziennikarz „FAZ”. 

Białe plamy na mapie pamięci

W jego opinii muzeum w Białymstoku pokazuje, „jak można opowiedzieć historię ofiar bez nacjonalistycznych podtekstów”.

Drugą placówką, opisaną przez Gnaucka jest Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, „centralne miejsce pamięci, przypominające o 817 polskich wsiach, które zostały zniszczone po 1939 roku przez niemieckich okupantów w trakcie ‘zwalczania partyzantów'”. Opisując symbolikę miejsca, niemiecki dziennikarz zauważa też, że uroczystego otwarcia dokonał w zeszłym roku prawicowy polski prezydent Andrzej Duda, który przy okazji przypomniał o obowiązku państwa, by częściej i bardziej troszczyć się o prowincję. Bowiem z okupantem walczono nie tylko w metropoliach.

„Na barkach Europy spoczywa inny obowiązek. Podczas gdy zniszczona przez SS miejscowość Oradour we Francji jest znana na świecie, polskie wsie Michniów, Borów i wiele innych pozostały białymi plamami na mapie pamięci. To, że było ich tak wiele, związane jest z formą władzy okupacyjnej, która na wschodzie Europy była inna niż na Zachodzie” – podkreśla dziennikarz „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.