وضعیت ناگوار هزاره‌ها تحت حاکمیت طالبان
۱۴۰۰ دی ۱۴, سه‌شنبه
اقلیت شیعه در افغانستان که اکثراً اعضای گروه قومی هزاره اند، همواره هدف حملات تروریستی قرار گرفته و می‌گیرند. منطقه هزاره‌نشین در غرب کابل در ماه‌های اخیر شاهد چندین انفجار بوده است و از جمله در ماه نومبر دست کم دو تن از ساکنان این منطقه در نتیجه انفجار یک موتر بمب‌گذاری شده کشته و چندین تن دیگر زخمی شدند.
در ماه می ۲۰۲۱ در یک حمله مرگبار در دروازه ورودی مکتب دخترانه سیدالشهدا در همین منطقه شهر کابل دست کم ۵۸ تن که اکثر شان دانش آموز بودند کشته شدند. این حمله نیز مانند بسیاری از حملات دیگر از این نوع به شاخه خراسان گروه موسوم به «داعش» نسبت داده شد.
مرتبط: عفو بین‌الملل: طالبان ۱۳ تن از هزاره‌ها را در دایکندی کشته اند
تنها در کابل نیست که هزاره‌ها هدف قرار می‌گیرند. بعد از حمله ۱۵ اکتوبر در مسجد فاطمیه در شهر قندهار که ۴۵ کشته به جا گذاشت، اسلامگرایان گروه داعش تهدید کرده اند که هزاره‌ها را در هر جایی که باشند، تحت تعقیب قرار می‌دهند.
اقلیتی تحت تعقیب
کمال سیدو، مورخ از انجمن مردمان تحت تهدید (GfbV) می‌گوید در تاریخ افغانستان که در سال ۱۹۱۹ استقلال خود را گرفت، هزاره‌ها به حاشیه رانده شده و مورد آزار قرار گرفته اند. آنها به عنوان شیعه مذهب در کشوری که چهار پنجم باشندگان آن سنی مذهب اند، همیشه یک موقعیت دشوار داشته اند.
هنگامی که طالبان در سال ۱۹۹۶ برای اولین بار قدرت را در افغانستان در دست گرفتند، فشارها بر اقلیت‌ها دوباره افزایش یافت. هزاره‌ها «بی دین» خوانده شده، مورد آزار و پیگرد قرار گرفتند.
با ظهور شاخه گروه «دولت اسلامی» در افغانستان، تهدیدها علیه این مردم بار دیگر شدت یافته است، چرا که گروه موسوم به شاخه خراسان داعش به مراتب متعصب‌تر از طالبان در برابر شیعیان و هزاره‌ها عمل می‌کند.
کوچ اجباری
هرچند طالبان و داعش دشمن یک‌دیگر اند، اما دشمنی این دو گروه تا حالا به نفع هزاره‌ها تمام نشده است. برعکس، بر بنیاد معلومات دیده‌بان حقوق بشر طالبان در ماه اکتوبر در چندین ولایت افغانستان هزاره‌ها را از مناطق شان به زور بیرون رانده اند تا زمین‌های آنها را به حامیان خود بدهند.
در یک گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر آمده است: «طالبان هزاره‌ها و دیگر مردمان را به دلیل قومیت یا دیده‌گاه‌های سیاسی شان کوچ اجباری می‌دهند تا به حامیان خود پاداش بدهند.» دیده‌بان حقوق بشر گفته است که «این کوچ‌دادن‌ها که با تهدید به استفاده از زور و بدون هیچ روند قضایی اجرا می‌شود، یک بدرفتاری شدید و برابر با مجازات جمعی است.»
مرتبط: باشندگان منطقه‌ای در دایکندی می‌گویند طالبان به آنها دستور ترک زمین‌های شان را داده اند
با این وجود در یک گردهمایی که از سوی یک سیاستمدار هزاره برای حمایت از طالبان در اواخر ماه نومبر برگزار شده بود، حدود ۱۰۰۰ تن از هزاره‌ها حمایت شان را از رهبری طالبان اعلام کردند. آنها گفتند که از تغییر حاکمیت در افغانستان «خشنود اند.»
مرتبط: برگزاری گردهمایی از سوی یک سیاستمدار هزاره برای حمایت از طالبان
جعفر مهدوی، نماینده پیشین پارلمان افغانستان و برگزارکننده این گردهمایی، دوران حکومت رئیس جمهور اشرف غنی را «تاریک‌ترین دوره» در تاریخ افغانستان یاد کرد. به گفته مهدوی، افغانستان استقلال واقعی نداشت و علاوه بر این کشورهای خارجی از طریق سفارت خانه‌هایشان بر حکومت تسلط داشتند. او در این گردهمایی گفت: «خدا را شکر که از این دوره عبور کردیم.» این در حالی است که چندین هزاره که در صفوف نیروهای امنیتی برای حکومت پیشین در کابل کار می‌کردند، از سوی طالبان کشته شده اند.
انتظار حفاظت از طالبان؟
کمال سیدو از انجمن مردمان تحت تهدید می‌گوید که این اظهارات در حمایت از طالبان، وضعیت وخیم هزاره‌ها را نشان می‌دهد. او می‌گوید: «با در نظر داشت حملات گروه داعش، حالا آنها حمایت شان را از رهبری طالبان اعلام کرده اند و از آنها انتظار حفاظت دارند.»
مرتبط: هزاره‌های افغانستان پس از برگشت طالبان در ترس به سر می‌برند
این کارشناس همچنین کشورهای غربی را مسئول حفاظت از هزاره‌ها می‌داند. به گفته او، در حال حاضر گفتگوها با طالبان و همچنین با کشورهای همسایه مانند پاکستان جریان دارد و کشورهای غربی باید از طریق این کانال‌ها طالبان را به اتخاذ یک سیاست همه شمول که در برگیرنده همه گروه‌های قومی باشد وادار سازند، هرچند که این کار مشکل باشد.
کریستین کنیپ/ پ. ع/ ع.ف