Çin'de sansür karşıtlarının zaferi

Sanatçı ve blogcu Ai Weiwei aslında dün bir protesto partisi için hazırlık yapmıştı. Tüm bir gün boyunca yüzlerce blogcu, sanatçı ve aktivist, filtreleme yazılımın zorunlu olarak yeni bilgisayarlara yerleştirilmeye başlanmasını, interneti boykot ederek protesto eylemi yapmaya hazırlanıyordu. Ancak daha sonra durum tamamen değişti. Hükümetin bu kararı durdurmasının ardından protesto gösterisi de, bir zafer kutlamasına dönüştü. Ai Weiwei:

„Bizim hepimizin, farklı kurumların ve yabancı hükümetlerin ortak çabalarının etkili olmasını kutluyoruz. Çok mutluyuz.“

Hükümetin “yeşil Seddi”

Çin'deki blogcular ve aktivistler haftalar önce ‚Yeşil Set’ adlı yeni yazılıma karşı harekete geçmişti. İfade ve haber alma özgürlüğünün daha da kısıtlanmasından ve, henüz yeteri kadar gelişmemiş yazılım yüzünden bilgisayarlara hackerların girmesinden endişe ediliyordu. Fakat blogcu Tu Fu da dahil olmak üzere kimse, hükümetin geri adım atacağını düşünmemişti:

„Bu konunun bu kadar ilgi çekmesini ve bu kadar büyük bir direnişin oluşmasını, internetin gücüne borçluyuz.“

Resmi açıklamada, planların iptal edilmediği, sadece birçok bilişim şirketinin daha fazla zamana ihtiyaç duyması nedeniyle ertelendiği ifadesi kullanılsa da, avukat ve blogcu Liu Xiaoyuan gibi aktivistler, bu nedenin bahane olduğu görüşünde:

„İnternet topluluğu kanımca önemli bir rol oynadı. Ayrıca avukatların, Enformasyon Teknolojisi Bakanlığı veya Maliye Bakanlığı’na verdikleri dilekçeler de etkili olmuş olabilir.“

Sansür cephesinde değişen bir şey yok

Ancak yine de, hükümetin açıklamasının ardından protesto eyleminden zafer kutlamasına dönüşen partideki hiçbir blogcu veya aktivist, Çin’deki internet kontrollerinin ve ağır sansürün yumuşayacağı konusunda hayal kurmuyor. Avukat Liu, hükümet filtreme yazılımını geri çekse de durumun değişmeyeceğini belirtiyor.

„Yeşil Set olmadan da internetteki makaleler bloke ediliyor, ya da eleştirel yorumlar internetten siliniyor. Bu geçmişte de böyleydi, şimdi de böyle, gelecekte de böyle olacak.“

İlkbaharda dev bir internet kampanyasıyla yetkilileri, Sichuan depreminin kurbanları hakkında daha şeffaf bir bilgilendirme politikası izlemeye zorlamak isteyen Ai Weiwei gibileri ise, daha iyimser. Hükümetin temel prensiplerinden vazgeçtiğinin söylenemeyeceğini belirten Ai Weiwei, yine de birçok kişinin internet konusundaki özgürlüklerinin ellerinden alınmasına izin vermeyeceğine inanıyor.

“İnternet bizim için dev bir platform”

„Bilgisayar, genç kuşağın, 80’li ve 90’lı yıllarda doğanların hayatı. Kimse buna karışmamalı. Şimdi kazanmak için şansımız daha yüksek ve sanatsal açıdan farklı ifade biçimleri kullanma imkanımız olduğunu görüyoruz. İnternet bizim için dev bir platform.“

‚Yeşil Set’ adı verilen yazılımın yeni bilgisayarlara yerleştirilmesi planlarının tamamıyla iptal edilip edilmeyeceği belli değil. Avukat Liu Xiaoyuan, hükümetin yeni yazılıma 40 milyon Yuan yatırdığını hatırlatıyor ve yazılımın okullar ve üniversitelerde çoktan kullanılmaya başlandığını söylüyor:

„Bu bizim için gerçek bir zafer değil. Bu sadece, konunun medyada çok geniş yer alması nedeniyle kararlaştırılmış bir erteleme. Ortalık tekrar biraz yatıştığı zaman, hükümet yazılımı tüm yeni bilgisayarlara yerleştirecektir.“

Ruth Kirchner / Çeviri: Aydın Üstünel

Editör: Ayhan Şimşek