Zeytinburnu'nda bisiklet devrimi
30 Kasım 2018
300 bin nüfuslu Zeytinburnu'nun İstanbul'un diğer ilçelerinden farkı yok. Beton yığını, tıkalı yollar ve dar yeşil alanlarıyla Zeytinburnu tipik bir İstanbul ilçesi.
58 yaşındaki Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın ilçeye ayrı bir özellik kazandırmış. Her gün ortalama 10 kilometre pedal çeviriyor. Koyu takım elbisesi, renkli kravatı ve başındaki kaskıyla bisikletle giderken hemşerileriyle selamlaşıyor.
Aydın toplantılara ya da cenazelere bisikletle gittiğini ve Zeytinburnu'ndaki resmi yolculuklarının yüzde 95'ini bisikletle yaptığını anlatıyor.
Otomobilin özgüven ve prestij sembolü yerine geçtiği Türkiye'de AKP'li belediye başkanı aynı zamanda hem emsalsiz hem de bir öncü. Temizlik işçisinden yapı denetim görevlisine kadar belediyede çalışan herkese "bisiklet" zorunluluğu getirmiş. Murat Aydın, "Önce çok itiraz eden oldu. Yüksek kademedekiler saçmaladığımı ve kısa zamanda durumun düzeleceğini sandılar. Ama ben resmi hizmet araçlarını altlarından aldım ve ya bisiklete binersiniz, ya da yaya gidersiniz dedim” diyor.
Aydın işçi statüsündekileri ikna etmenin zor olmadığını ve direktifine uyduklarını, ancak çoğunun bisiklete binmeyi bilmediğini görünce bisiklet kursları başlatıp belediyeye 500 bisiklet aldıklarını anlatıyor.
Zabıta bisikletle geliyor
36 yaşındaki Barış özel üniformasıyla bisikletli zabıta ekibinde çalışıyor. Önce o da direktifi kuşkuyla karşılamış. Ama bisiklete alışınca hem dört kilo vermiş hem de bisiklet fanatiği olmuş. Barış "Bisikletli zabıta da ciddiye alınıyor. Zeytinburnu sakinleri sempatik buluyor. Çevreyi otomobildekinden daha iyi kontrol edebiliyoruz. Şikâyet gelmeden nerede sorun çıkacağını kestirebiliyoruz. Kaldırımı ya da engellilere ayrılan yolları işgal edenlere anında müdahale edebiliyoruz” diyor.
Barış hızın da önemli bir avantaj olduğunu söylüyor. Trafiğin yoğun olduğu zamanlarla otomobille on beş dakikada gidebildiği yere bisikletle beş dakikada vardığını anlatıyor.
Temizlik işçisi Murat da temiz hava alabildiği ve daha çok hareket ettiği için bisiklete binmekten memnun.
"Sabahları bisikletle temizliği bana düşen mıntıkaya geliyor, bisikleti park edip sokakları süpürüyorum. İşim bitince de süpürgeyi alet dolabına kilitleyip bisikletle evime gidiyorum” diyor Murat.
Bisiklet belediyeye sadece zaman kazandırmakla kalmıyor. Başkan Murat Aydın projenin başlatıldığı Nisan ayından Ekime kadar 30 bin euro tutarında 20 bin litre yakıt tasarruf ettiklerini ve bunun da 50 ton karbondioksit salınımına eşit olduğunu söylüyor. Aydın bu miktarın 90 tona çıktığını da tahmin ediyor.
Zeytinburnu rol-model olma yolunda
Murat Aydın sözlerini şöyle sürdürüyor: "Önce Zeytinburnu sakinleri ile başka belediye başkanları tarafından alaya alındım. Ama Zeytinburnu zamanla Türkiye'ye örnek oldu. Belediye başkanları arayıp bilgi alıyorlar. Umarım projemiz önce İstanbul'a, ardından da bütün Türkiye'ye yayılır ve üç, dört yıla kadar da nüfusun dörtte biri bisiklete biner.”
Zeytinburnu ilk adımı attı. Belediye pazar günleri bisikletli halk turları düzenliyor. Turlara 200 ila 300 ilçeli katılıyor. Tabii en önde de Belediye başkanı Murat Aydın gidiyor.
Christian Buttkereit / Deutschlandfunk
© Deutsche Welle Türkçe