Yoksul Gazze Filistinliler'e kaldı

Arap Birliği’ni bir sonraki toplantısını Gazze Şeridi’nde yapmaya çağıran Filistin Başkanı Mahmud Abbas, bunun önemli bir sinyal olacağını söyledi. Filistinliler de en az başkanları kadar heyecanlı. Henüz Gazze’de boşaltılan yerleşimlere giremeseler de, 38 yıllık işgalin sona erişini kendi bölgelerinde sevinçle kutluyorlar. Ölen Filistin Başkanı Yaser Arafat’ın resimleri taşındığı ve kadınlarından katıldığı gösteriler olaysız geçti.

İsrail’in çekilme işlemini tamamlamasıyla özellikle Gazze’de yeni bir dönem başlıyor. İsrailliler’in Gazze’deki yerleşimleri çevresindeki güvenlik bölgesi, çoğu kez Filistinliler’in hareket serbestisini engelliyordu. Örneğin, Netzarim yerleşimi çevresinde güvenlik kurallarına uymadıkları gerekçesiyle öldürülen Filistinliler’in sayısı 114 ve bunlardan 76’sı silahsız siviller.

Hava, kara ve deniz yolları kapalı

Filistinliler şimdi serbest hareket edebilecekler, ama bu serbestlik Gazze Şeridi ile sınırlı; hava, kara ve deniz yolları kapalı. Mısır sınırının, liman ve havaalanın da ne zaman açılacağı belli değil. İsrailliler, Gazze’de limanının açılmasını ilkesel olarak kabul etmiş olsalar da henüz somut bir adım atılmadı. Oysa Gazze’de ekonominin gelişmesi için ticaret yollarının açılması gerek.

İsrail’in 5 yıl önce ikinci intifadanın başlaması ile Filistinli militanların eylemlerini engellemek için Gazze Şeridi’ni ablukaya alması, ekonomi altüst olmasına neden oldu. Ticareti İsrail üzerinden gerçekleştiren birçok firma güvenlik önlemleri nedeniyle siparişleri vaktinde yetiştiremediği için ortaklarını kaybetti.

Mallarını ne Mısır sınırı üzerinden ne de deniz yoluyla satabilen Filistinli tüccarlar iflas etti ve Gazze’de ticaret durdu. Hala çalışan birkaç atölyede üretilen mallar tek bir yolla alıcıya ulaşıyor: Gazze kentinin doğusundaki Karni sınır kapısından. Buraya kurulan akarbanta konulan mallar, İsrailliler’in kontrol ettiği röntgen aracından geçtikten sonra karşıda bekleyen kamyonlara yüklenebiliyor. Bu, çok vakit alan süreç de şimdiye kadar ancak sınırın açık olduğu zamanlarda işliyordu.

Filistin’de yoksulluk

Gazze’nin ablukaya alınması, çok sayıda Filistinli’nin işini kaybetmesine de yol açmıştı. 2000 yılında % 15-20 dolaylarında olan işsizlik, şu anda resmen % 40. Filistinliler’in % 70’inin geliri günde iki doların altında. Bu da uluslararası standartlara göre yoksulluk sınırının altında yaşam anlamına geliyor.

BM Kalkınma Programı Gazze Bürosu Şefi Halid Abdelşafi, Gazze’de yaşamın uluslararası yardım sayesinde devam edebildiğini söylüyor. Gazze’deki 1 milyon 400 bin Filistinli’nin açlık çekmemesi için bölgeye her yıl yaklaşık 1 milyar dolar yardım akıyor. Bu miktarın yaklaşık üçte biri AB yardımı. Şimdi İsrail ablukasının kalkmasından sonra Filistin yönetiminin bölgede istikrarı sağlaması, yolsuzluk ve rüşveti engellemesi gerek. Uluslararası yatırımcılar ancak ondan sonra Gazze’ye yönelecektir.