Yeni anayasa taslağı TBMM’de

Meclis Anayasa Komisyonu'ndan geçen anayasa değişikliği teklifi TBMM genel Kurulu'nda saat 14:00'te görüşülmeye başlandı. Oturum, TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın tarafından yönetiliyor.

İlk konuşmayı AKP adına Meclis Grup Başkanvekili Bülent Turan gerçekleştirdi. Turan “Şimdiye kadar birçok anayasa değişikliği görüşmesi yapıldı, yeni bir OHAL varmış gibi usül tartışması gibi söylemler doğru değil” dedi.

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ise konuşmasında AKP'nin 2000’den 2012'nin son ayına kadar her vesilede parlamenter sisteme övgü yaptığına dikkat çekti ve “Şimdi başınıza taş mı düştü de 10 sene sonra bu parlamentoyu yok etmek istiyorsunuz?” diye sordu.

HDP Grup Başkanvekili Ahmet Yıldırım, cezaevindeki HDP eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın mektubunu okudu. Demirtaş'ın mektubunda “Meclis'in 11 vekilinin hakkı, oy kullanma hakkı gasp edilmişken bu görüşme hukuka aykırı olacaktır. Benim ve diğer 10 tutuklu vekilin her oturumda gizli oy kullanma hakkı vardır. Başkanlık bizim oy kullanmamız için gerekli tedbirleri almalı. Aksi durum iç tüzüğe açıkça aykırı olacaktır” ifadelerine yer verildi.

CHP'den Ünal Demirtaş konuşmasında “Yargının tek adama bağlanmasına, Türkiye’nin diktatörlüğe sürüklenmesine itiraz eden Türkiye’nin en değerli hukukçuları, sivil toplum örgütleri meclis önünde basın açıklaması yapmak istediler. Ama zorbalıkla, şiddetle bu basın açıklaması engellendi. Milletvekillerimize şiddet uygulandı. Diktatörlük Meclis'ten geçmeden fiilen yürürlüğe girdi” dedi. 

CHP'li Bülent Tezcan ise “Anayasa değişiklik teklifi Türkiye’nin terör, ekonomik problemlerini sorunlarını çözecek midir? Bu Türkiye’nin hangi acil sorununu çözecek? Reina saldırısının önüne mi geçecek? Her gün içimiz acıyarak kaldırmak zorunda kaldığımız şehit cenazelerinin önüne mi geçecek? Böyle bir durumda Meclis haftalarca tek adam yönetimini mi tartışacak?” dedi.
Ardından usül tartışmasına geçildi ve konuşmacıların süresi 3 dakikadan 5 dakikaya çıkarıldı. 

TBMM 24 Ocak'a kadar aralıksız çalışacak 

Anayasa değişikliği teklifi görüşmelerine ilişkin yapılan açıklamada TBMM Genel Kurulu'nun 24 Ocak Salı gününe kadar hafta sonları dâhil aralıksız çalışacağı bildirildi. Anayasa değişikliği için TBMM Genel Kurulu’nda iki tur görüşme yapılacak. İlk turda önce teklifin tüm maddeleri üzerinde görüşmeler yapılacak daha sonra tek tek maddeler görüşülecek.

Teklifin her maddesi üzerinde 7 değişiklik önergesi verilebilecek. Görüşülmesi tamamlanan her madde için gizli oylama yapılacak.

İkinci tur görüşmeye, birinci turun tamamlanmasından 48 saat sonra başlanacak. İkinci turda yalnızca maddeler üzerinde verilen değişiklik önergeleri görüşülecek. İlk turda önerge verilmeyen maddeye ikinci turda önerge verilemeyecek.

İkinci turda maddeler üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından sonra oylamaya geçilecek.

Teklif AKP'li 316 milletvekillerinin imzasını taşıyor. Görüşmelerin yaklaşık iki hafta sürmesi bekleniyor.

Değişiklik teklifi neler içeriyor?

AKP'nin "partili Cumhurbaşkanlığı" modeli getiren anayasa değişikliği önerisi, TBMM Anayasa Komisyonu'ndan 9 gün süren müzakereler sonucu geçmişti. Görüşmelerde 21 madde olan teklifin 10 maddesinde değişiklik yapılmış ve paket 18 maddeye düşürülmüştü.

Değişiklik teklifine göre, yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı'nda bulunuyor. Cumhurbaşkanı ayrıca, cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar ve üst düzey kamu görevlilerini atamaya yetkili olacak. Teklife göre, Cumhurbaşkanı "temel haklar ve özgürlükler ve siyasi haklar" da dâhil olmak üzere her konuda kararname çıkarabilecek.

Teklif, milletvekili sayısının 600'e çıkarılmasını ve milletvekili seçilme yaşının da 25'den 18'e düşürülmesini öngörüyor.

HSYK ve Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı ile atamalarında değişiklik öngörüyor.

Anayasa, gizli oylama öngörüyor

Anayasaya göre, anayasa değişikliği önerileri TBMM Genel Kurulu'nda iki kez görüşülüyor ve oylama gizli yapılıyor.

Maddelerin kabul edilmesi için 550 milletvekilinden 330'unun oyunu alması gerekiyor. Anayasa değişikliği paketinin Meclis'te kabul edilmesinin ardından referanduma sunulması bekleniyor.

TBMM'deki sandalye sayısı 316 olan AKP'nin, teklifi geçirmek için en az 14 MHP'li vekilin desteğine ihtiyacı var.

Kılıçdaroğlu: Her vatandaş benim anayasam diyebilmeli

Binali Yıldırım, dün Irak temasları sonrası döndüğü Ankara Esenboğa Havalimanı'nda düzenlendiği basın toplantısında MHP'den fire verileceği yönündeki iddialarla ilgili de şunları söyledi: "Bu teklifin Genel Kurula getirilmesini birlikte sağladık. Meclis'te de teklifimizi en iyi şekilde savunacağız. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli açıkça 'evet' oyu vereceğini ve referandum sürecinde arkasında olacağını söyleyerek bu konudaki bütün spekülasyonları geride bırakmıştır."

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da dün Parti Meclisi (PM) toplantısının açılışında yaptığı konuşmada Yenikapı ruhuna ihanet etmeyen tek liderin kendisi olduğunu kaydederek "Diğerleri hamaset yaptı. İlk yaptıkları iş, bu topluma ihanet etmek oldu. Kendi partilerinin mutfağında dayatmacı anlayışla anayasa taslağı hazırladılar” diye konuştu.

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, Anayasaların toplumsal uzlaşma belgesi olarak kabul edildiğini vurgulayan Kılıçdaroğlu, "Anayasa kitapçığını eline alan her vatandaş bu benim anayasamdır, diyebilmelidir" dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/DHA, BD/BWBÖ/HT