Yemen’de adam kaçırma adetten

Almanya Dışişleri Bakanlığı eski Müsteşarı Jürgen Chrobog ve ailesinin Yemen’de kaçırılması, bu ülkede yaşanan ilk kaçırılma vakası değil. Son 15 yılda 200’den fazla yabancı kaçırıldı Yemen’de. Kaçırma olaylarının arkasında yerel aşiretler bulunuyor. Rehineleri, hükümete şantaj yapmak için kullanıyorlar. Genelde, kaçırma olayının duyulmasının üzerinden çok geçmeden, rehinelerin kimlerin elinde ve nerede oldukları, sağlık durumları hakkında bilgi geliyor. Sonra aşiret temsilcileriyle hükümet görevlileri arasında pazarlık başlıyor.

Almanya’nın Yemen Büyükelçisi Helga Graefin Strachwitz de birkaç kere kaçırılan Alman vatandaşlarının serbest bırakılması için devreye girdi. Hatta Eylül 2001’de Alman ticaret ateşesi Reiner Bernds kaçırıldığında, o tarihte başka yerde görevli olan Strachwitz pazarlık için Yemen’e geri gönderildi. Nitekim Bernds, iki ay süren çetin pazarlıklar sonunda özgürlügüne kavuştu. Kaçırma olayları yüzünden Yemen’e giden turist sayısında ciddi bir azalma söz konusu. Birçok ülke, Yemen’i gidilmesi sakıncalı ülkeler listesine ekledi.

Osthoff olayıyla benzerlik yok

Chrobog olayının, Alman arkeolog Susanne Osthoff’un Irak’ta kaçırılıp serbest bırakılmasının hemen ardından gerçekleşmesi, iki olay arasında paralellik olabileceği ihtimalini akla getirdi. Ancak Berlin Bilim ve Politika Vakfı Başkanı Volker Perthes, Yemen ve Irak’ın yapılarının birbirinden çok farklı olduğunu hatırlatarak şöyle diyor:

“Irak’ta işgal söz konusu. Adam kaçırma, yabancıları ve yerli halkı terörize etmek için bir silah. Yemen’de durum farklı. Güçsüz bir devlet ve adam kaçırarak devlete yol, okul yaptıran aşiretler var. Bu aşiretler terör örgütü değil.”

Şimdilerde Etiyopya’da görevli olan Strachwitz de buradaki eylemleri, başka yerlerdeki kaçırma eylemleriyle kıyaslamanın doğru olmadığını görüşünde.

Geleneksel şantaj aracı

Yemen’de kaçırma olayları genelde kan dökülmeden sona eriyor. Sadece 1998 yılında ölümle sonuçlanan bir olay meydana geldi. Üç İngiliz ve bir Avustralyalı turisti rehinecilerin elinden kurtarmak istiyen güvenlik güçlerinin düzenlediği operasyon sonucunda dört rehine de hayatını kaybetti.

Rehineciler ya tutuklu bulunan bazı kişilerin serbest bırakılmasını ya okul veya yol yapılması istiyor. Kimi zaman kişiler yerine araçların bile rehin alındığı oluyor. Rehine karşılığında bir şey istemek Yemen’de gelenek. Eskiden aşiretler, yolculardar aldıkları haraçlarla geçimlerini sağlıyorlardı. Ve bazen de haraçları toplayabilmek için adam kaçırma yönteminden yararlanıyorlardı.

Bin Ladin faktörü

El Kaide militanlarının ve sempatizanlarının bu ülke topraklarında gizlendikleri göz önünde bulundurulduğunda, işin rengi değişiyor. Buradaki El Kaidecilerin eylem yapmayacaklarının, kaçırma olaylarının mutlu sonla biteceğinin garantisini veremez.