Uzmanlardan yeni deprem uyarısı
27 Aralık 2004Tsunaminin yol açtığı felaketin önlenmesi mümkün müydü? Daha çok Pasifik Okyanusu’nda görülen tsunamiler için uyarı sistemi bu bölgedeki birçok ülkede mevcut. Hint Okyanusu’nda ise bu büyüklükte bir deprem jeolojik olarak beklense bile çok nadir görülen bir durum. Bu yüzden de tsunami uyarı sistemi kurulmamış. Almanya’da uzmanlar, erken uyarı ile felaket önlenebilirdi derken, yardım örgütleri bölgeye gitmeye hazırlanıyor.
Genellikle deprem çizgisinin aksi yönünde oluşan dalgalar Güney Asya ülkelerini vurdu. Bu bölgede uyarı sistemi bulunsaydı ne yapılabilirdi? Almanya’nın Potsdam kentindeki Jeoloji Araştırmaları Enstitüsü’nden Rainer Kind şu yanıtı verdi:
“Tsunamilerin önceden bilinmesi mümkün. Depremin kaydedilmesinden sonra muhtemelen bir tsunaminin geleceği ve kaç saat sonra nereye vuracağı bilinebiliyor. Ama Hint Okyanusu’nda Pasifik’in aksine bir uyarı sisteminin olmaması bu sonuca yol açtı.”
Hint yarımadası kuzeye kayıyor
Hint yarımadası ve okyanus sularının altında kalan bölümünü kapsayan teknotik tabaka her yıl 6 ila 8 santimetre kuzeye doğru kayıyor. Milyonlarca yıl önce ilk kırılma sonrasında kuzeyde Himalaya ve Tibet bölgesinin oluşmasından sonra da bu kayma devam ediyor.
Bu kez de Hint Okyanusu’nda dev bir çukur oluşturan fay hattı kırıldı. Avustralyalı uzmanlar yeni depremin geçen Perşembe günü Hint-Avustralya tabakasının öte kıyısında Yeni Zelanda’nın 1500 kilometre güneyinde insansız bölgede meydana gelen depremle ilgili olacağını belirtiyorlar.
Yeni deprem uyarısı
Postdam’daki Jeoloji Araştırmaları Merkezi’nden Rainer Kind, bölgede yeni depremler ve tsunamilerin meydana gelmesinin beklendiğini söyledi. Kind, “İlk kırılmadan sonra kuzey-güney yönünde yüzlerce kilometrelik bir alanda şiddeti yüksek depremlerin beklenmesi normal. Her an yeniden şiddetli bir deprem ve tsunami dalgası olabilir” diye konuştu.
Uluslararası yardımlar
Bu arada bölgeye yardım akmaya başladı. Alman Teknik Yardım Kurumu’nun ilk ekibi incelemeler yapmak üzere Sri Lanka’ya gitti. En çok ihtiyaç duyulan şey barınma için çadırın yanı sıra, ilaç ve temiz içme suyu. Bölgede bulaşıcı hastalık ortaya çıkmasına karşı uyarıda bulunuldu. İtalya’da ilk yardım ekibini bölgeye gönderdi.
AB Komisyonu da deprem bölgesine 3 milyon Euro yardımda bulunuacağını açıkladı. Diğer uluslararası yardım örgütleri arama – kurturma çalışmaları için ekiplerini harekete geçirirken, gıda ve sağlık malzemesi için de uluslararası çapta yardımlar bölgeye ulaştırılmaya çalışılıyor.