Ukrayna'da hükümete güvensizlik
1 Aralık 2004
Ukrayna’da 21 Kasım’da yapılan ve hile karıştığı iddia edilen devlet başkanlığı seçimlerinin ardından yaşanan kriz giderek derinleşiyor. Kiev sokaklarında protesto gösterileri devam ederken Ukrayna Parlamentosu’nda ise muhalefetin sunduğu güvensizlik önergesi kabul edildi ve hükümet görevden alındı.
Parlamentonun aldığı kararın ise devlet başkanı imzalamadan yasal olarak bağlayıcılığı olmasa da muhalefet lideri Viktor Yuşçenko’nun kısmi başarısı olarak değerlendiriliyor. Ukrayna anayasasına göre, Başbakan Viktor Yanukoviç’in görevden alınması Devlet Başkanı Leonid Kuçma’nın yetkisini kullanması gerekiyor.
Kuçma’dan bu durumda yasal olarak iki seçeneği var: Ya Yanukoviç’in istifasını istemesi ve 60 gün içinde yeni bir hükümet kurulması gerekiyor ya da parlamentonun kararını veto edebilir. Bu konuda ne yapacağı henüz bilinmeyen Kuçma ise seçimlerin yenilenmesi gerektiği görüşünü tekrarladı.
Doğudan ayrılık sesleri
Kiev’de siyasi belirsizlik hakimken, ülkenin doğusunda Başbakan Yanukoviç’i destekleyen bölgelerden ise ayrılma sesleri yükseliyor. Yanukoviç'i destekleyen Donetsk bölgesinde yerel yönetim, özerklik ve federasyona geçme konusunda 9 Ocak’ta referanduma gitme kararı aldı. Rusça konuşulan bu bölgede, ülkenin Rusya’yla ilişkilerini koruma eğilimi var.
Ukrayna'da muhalefetin seçimlere hile karıştırılıp karıştırılmadığı yönündeki iddiaları görüşen Yüksek Mahkeme ise hala bir karara varamadı. Seçim sonuçlarına hala görüşen mahkemenin kararını ne zaman açıklayacağı ise bilinmiyor. Bu arada seçimleri geçersiz sayma konusunda karar verme yetkisi bulunmayan mahkeme, seçimler sırasında usulsüzlük yapılıp yapılmadığına ilişkin incelemelerini sürdürüyor.
Arabulucular Kiev’de
Bu arada Avrupa Birliği de krizin çözümü için çabalarını sürdürüyor. Ukrayna’ya ikinci kez giden AB’nin Dış Politika ve Savunma Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile Polonya Devlet Başkanı krize çözüm bulabilmek amacıyla bir kez daha başkent Kiev'e gitti.
Görüşmelere AGİT Genel Sekreteri Jan Kubis, Letonya Devlet Başkanı Valdas Adamkus ve Rus Parlamento Başkanı Boris Grislow da katıldı. Solana, göreşmelerde çözüm konusunda umutlu olduğunu söyledi.