TCK 301 rekora koşuyor
6 Temmuz 2006
Yazar Elif Şafak hakkında soruşturma açılmasına neden olan suç duyurusu, yazarın "Baba ve Piç" adlı son romanında "Türklüğü alenen aşağıladığı” iddiasıyla, Hukukçular Birliği'nden Kemal Kerinçsiz tarafından yapılmıştı. Kamuoyu Kerinçsiz'i, başta Orhan Pamuk davası olmak üzere 301. madde nedeniyle açılan çok sayıda davanın şikayetçisi olarak tanıyor.
Kerinçsiz'in Haziran ayında yaptığı şikayet, Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığı tarafından yersiz bulunarak takipsizlikle sonuçlanmış, Kerinçsiz, savcılığın bu kararı üzerine ise Ağır Ceza Mahkemesi'ne itiraz etmişti. İtirazı değerlendiren İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi, takipsizlik kararını kaldırarak, Şafak ve yayıncısı hakkında, 301. maddeden dava açılması için dosyayı Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığı’na geri gönderdi.
Chomsky de 301 sanığı
Dünyaca ünlü medya eleştirmeni ve dil bilim profesörü Noam Chomsky de “Rızanın İmalatı” kitabı nedeniyle, 301. maddeden yargılanacaklar arasına girdi. Profesör Chomsky'nin Profesör Edward Herman ile birlikte yazdığı "Rızanın İmalatı" adlı kitap kısa bir süre önce Aram Yayınevi tarafından Türkçe’ye çevrilerek basılmıştı.
İddianamede, yayınevi yetkilisi ile kitabın yazarları hakkında, "Türklüğü, Cumhuriyeti ve TBMM'yi alenen aşağılama" ve "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" gerekçesiyle 1,5 yıldan 6'şar yıla kadar hapis cezası isteniyor. Aram Yayınevi’ne daha önce de yine Chomsky'nin "Amerikan Müdahaleciliği" kitabını yayımladığı için dava açılmış, yargılama sonucu beraat kararı verilmişti. Chomsky, bu gelişme üzerine 2005 yılı Aralık ayında uluslararası kamuoyuna yaptığı açıklamada, Türkiye’de 301. maddeden açılan davaların durdurulmasını istemişti.
Rekora koşuyor
Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi, “Türklük, Cumhuriyet ve devletin temelleri ile kurumlarına ilişkin hakaret suçları”nı düzenliyor. 2005 yılından bu yana 301. maddeden açılan dava sayısı yüzü geçti. Yazar Orhan Pamuk, yayıncı Hrant Dink, müzisyen Ferhat Tunç, Türkiye - AB Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijck gibi isimler, 301. maddeden açılan davaların en bilinen sanıkları arasında.
Ceza Kanunu’nun 301. maddesi, ifade özgürlüğüne getirdiği sınırlamalar nedeniyle, Türkiye ile Avrupa Birliği ilişkilerinde de sıklıkla gündeme gelen sorunlar arasında yer alıyor.