Türkiye’nin cinsiyet eşitliği karnesi
26 Ekim 2016Dünya Ekonomik Forumu tarafından her yıl hazırlanan Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu açıklandı. Rapora göre hiçbir ülke cinsiyet eşitsizliğini gideremezken, bu amaca en çok yaklaşanlar yine İskandinav ülkeleri oldu. 144 ülkenin değerlendirildiği raporda cinsiyet eşitliğinde en iyi durumda olan ülke bu yıl da İzlanda oldu. İzlanda’yı, Finlandiya, Norveç, İsveç ve Ruanda takip etti. Listenin son sırasında ise yine Yemen yer aldı.
Toplumsal cinsiyet eşitliğini gidermede en fazla ilerleme kaydeden ülke ise Nikaragua oldu. Kadın-erkek eşitliğine yönelik yüzde 12’lik bir ilerleme kaydeden Orta Amerika ülkesini, yüzde 11’lik ilerleme ile Nepal, Bolivya, Slovenya ve yüzde 10’luk ilerleme ile Fransa takip etti.
Ekonomi, eğitim, sağlık ve politika olmak üzere 4 başlıkta toplanan rapor, kadın ve erkek arasındaki ekonomik uçurumun küresel çapta daha da derinleştiğine işaret ediyor. Buna göre kadın ve erkek arsındaki ekonomik katılım ve fırsat eşitsizliği yüzde 59'luk bir oranla 2008 yılından bu yana en kötü değere ulaştı. Uzmanlara göre bu gerilemenin sebeplerinden biri de kadınların küresel çapta hala erkeklerden ciddi oranda daha az gelir elde ediyor olması.
Türkiye'de cinsiyet eşitliği
ABD, listede 45’inci sıraya düşerken, Türkiye bir önceki yıl olduğu gibi 130’uncu sırada kaldı. Türkiye, 2014 yılı Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu’nda ise 142 ülke arasında 125’inci sırada yer almıştı.
Raporda Türkiye'de kadınların istihdama katılım oranı dikkat çekti. Son rapora göre, Türkiye’de kadınların istihdama katılım oranı yüzde 32'den 33'e çıktı, erkeklerin oranı ise yüzde 76'dan 77'ye yükseldi. Kadın-erkek eşitliğinde bu yıl küresel çapta 13’üncü sıraya gerileyen Almanya’da ise kadınların istihdama katılım oranı yüzde 73, erkelerin de yüzde 83. Sıralamada başı çeken İzlanda’da da ise bu oran kadınlarda yüzde 83, erkeklerde yüzde 87.
Kadınların eğitim oranı ile 2015 yılı raporunda küresel çapta 105’inci sırada gelen Türkiye, bu yıl 109'uncu sıraya geriledi. Rapora göre Türkiye’de en az ilkokul mezunu olan kadınların oranı yüzde 92’ye erkeklerde de yüzde 93'e geriledi. Bu oran 2015 yılı raporunda kadınlarda yüzde 94, erkelerde ise yüzde 95'ti. Bununla birlikte Türkiye'de yüksek öğretim mezunu kadınların oranı yüzde 73 ve erkeklerinki de yüzde 85'de kalmaya devam etti.
Rapora göre, sağlık ve yaşam kategorisinde 1 tam puan üzerinden 0.980 puan alarak bu alanda neredeyse eşitsizliğin kapandığı Türkiye, kadınların siyasete katılımı kategorisinde de 105’inci sıradan 113'üncü sıraya geriledi. Meclisteki kadın milletvekili sayısı ile 2015 yılında 145 ülke arasında 85’inci sırada yer bulan Türkiye 2016 yılı raporunda 100'üncü sıraya geriledi. 1 Kasım seçimlerinin ardından Türkiye'de meclisteki kadın milletvekili sayısı 98'den 81'e gerilemişti.
Ortadoğu ve Asya'da kadın-erkek eşitliği
Asya ve Pasifik ülkelerinde de durum pek parlak değil. Ancak Asya ülkelerinden Filipinler küresel çapta cinsiyet eşitliği listesinde en iyi 10 ülke arasında bu yıl da dikkat çekiyor. Çin ise 145 ülke arasında 91’inci sıradan 99'uncu sıraya geriledi.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri ise genelde Dünya Ekonomik Forumu raporun en alt sıralarında yer aldı. Ancak Ruanda, küresel çapta en iyi puan alan 5’inci, Namibya’da 14’üncü ülke oldu. İsrail dört basamak atlayıp 49’üncü sıraya yükselirken Suudi Arabistan ise 134’üncü sıradan 141'e geriledi. Suudi Arabistan'ı ise 142'inci sırada Suriye takip etti.
Geçen yıl açıklanan raporu değerlendiren Dünya Ekonomik Forumu uzmanları, kadın ve erkekler arasındaki ekonomik uçurumun 2133 yılına kadar kapanabileceğini açıklamıştı. Ancak uzmanlar, bu yıl açıklanan rapordaki ilerleme hızına göre bu makasın kapanmasının 2186 yılına kadar sürebileceğinden söz ediliyor.
© Deutsche Welle Türkçe
dpa/WEF, BD/BÖ