Rice Ortadoğu barışını kurtarmaya çalışıyor

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Ortadoğu ziyaretinin üç hedefi vardı: İsrail’in Gazze şeridini boşaltma planının başarıya ulaşması, Başbakan Ariel Şaron’un iç politikada ve Filistin Başkanı Mahmut Abbas’ın radikal Filistin grupları karşısında güçlenmesi. Rice’ın özellikle vurguladığı konu Gazze Şeridi'nin boşaltılmasında İsrailliler'le Filistinliler'in işbirliği. Ancak İsrail –Filistin ilişkileri on gün önce Filistinli bir intihar eylemcisinin Netanya’da gerçekleştirdiği saldırıdan sonra tamamen kesildi. Böylece Gazze konusunda zaten çok zayıf olan koordinasyon çalışmaları da yarım kaldı. ABD Dışişleri Bakanı’nın bu konuda işbirliğine önem verdiğini açıklamasının etkili olması için İsrail Başbakanı’nın iç politikada güç kazanması gerekli.

'Görüşme mükemmel geçti'

İsrail tarafı, Rice’la yapılan görüşmenin “mükemmel” geçtiğini vurgulayarak uyum gösterisinde bulunuyor. Buna rağmen basına ortak bir açıklama yapılmaması dikkat çekti. Oysa İsrail Başbakanı Ariel Şaron, Dışişleri Bakanı Rice’ı çiftliğine davet etmişti. İsrail Beyaz Saray’dan Gazze’den çekilme planlarına maddi destek istiyor. Şaron hükümeti her yıl aldığı yardıma ek olarak Gazze planı için 2 milyar 100 milyon dolar istedi. Şaron-Rice görüşmesinde bu konunun da görüşülmüş olması gerekiyor.

Protestolara ara verildi

Rice’ın ziyareti öncesinde Gazze Şeridi'nin boşaltılmasını protesto için Kfar Maimon adlı yerleşim yerine gitmek isteyen göstericiler İsrail polisi tarafından engellenmişti. İki gün boyunca polisin ablukasında kalan İsrailli yerleşimciler eylemlerini 48 saat ertelemişlerdi. Nitekim bu sürenin sonunda Rice İsrail’den ayrılmış olacak.

Çekilme bir ay sonra

İsrail askerlerinin, işgal altında tuttukları Filistin topraklarından, Gazze ile Batı Şeria’nın bir kısmından çekilmelerine bir aydan az kaldı. İsrail hükümetinin çekilme konusunda gösterdiği azmi öven ve çekilmenin hemen ardından Rusya ile birlikte büyük bir Ortadoğu konferansı düzenlemeyi planladıklarını söyleyen Rice, yarın Filistin bölgelerine geçerek Filistin Başkanı Mahmud Abbas ile görüşecek. Filistinliler İsrail’in Gazze’den çekilmesini memnunlukla karşılarken, uluslararası düzeyde kabul gören yol haritasına göre Batı Şeria’dan da çekilmeleri gerektiğini vurguluyorlar. İsrail Başbakanı ise dün ziyaret ettiği Batı Şeria’daki Ariel’de bu beklentiyi bir kez daha reddetti:

“Bu yerleşim yeri çok önemli ve sonsuza kadar İsrail’in kalacak. Buraya gelmemin nedeni bu yerleşimin nasıl genişletilebileceğini görmekti. Burası ve diğer yerleşimlerin İsrail ile bağlantısı hiçbir zaman kesilmeyecek.”

Şaron destek arayışında

Gazze’den çekilme planı nedeniyle zor durumda olan Şaron’un Batı Şeria’da destek aradığı kesin. Zaten Ariel ziyareti de kendi partisi içindeki sağ kanada karşı bir etkinlik olarak değerlendirildi. Öte yandan Gazze’deki yerleşimcilerin protestolarını önümüzdeki günlerde yeniden sürdürmeleri bekleniyor.