Rasmussen İstanbul'da konuştu

Türkiye'de bugün diplomasi trafiği yoğundu. ABD Başkanı Barack Obama Ankara temaslarını sürdürürken, İstanbul da Medeniyetler İttifakı Zirvesi'ne ev sahipliği yaptı. Zirvenin en dikkat çekici ismi ise kuşkusuz NATO'nun yeni Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen'di. Türkiye'nin itirazlarını geri çekmesiyle NATO Genel Sekreterliğine seçilen Rasmussen, zirvede konuşmasında beklendiği gibi, karikatür krizi nedeniyle doğrudan özür dilemedi, ancak "Genel Sekreter olarak en önemli görevlerimden biri Müslüman dünyası ile diyalog ve işbirliğini artırmak olacaktır" diye konuştu. Rasmussen, dini ve kültürel hassasiyetlere de özen göstereceğini sözlerine ekledi.

NATO müttefiklerinin Türkiye'ye güvenceler vermesi ve Obama'nın da devreye girmesiyle NATO Genel Sekreterliğine getirilen eski Danimarka Başbakanı, 2002 yılının Aralık ayında, Danimarka Başbakanlığı döneminde, kariyerindeki en önemli olaylardan birini yaşıyordu. Rasmussen, Danimarka'nın AB dönem başkanlığı sırasında, 12 - 13 Aralık 2002 tarihlerinde Kopenhag’da yapılan AB Zirvesi'nde, Birlik'in en kapsamlı genişleme kararını ilan etti. Avrupa Birliği'ne 10 yeni ülkenin daha katılacağı müjdeleniyordu.

Birlik ve beraberlik günleri kısa sürdü

Ancak kıtada birlik ve beraberlik içinde kutlanan günler umulduğu kadar uzun sürmedi. ABD'nin en sıkı müttefiklerinden Rasmussen, AB'den yükselen itirazlara rağmen ABD'nin Irak'ı işgal etmesini destekledi. Rasmussen'in bölgeye asker gönderilmesini onaylaması, hala pek çok Danimarkalı tarafından affedilebilmiş değil. Danimarka, aynı zamanda ABD'nin Afganistan'da da en sadık ortağı olarak görülüyor.

Danimarka iç politikasında ise Rasmussen, ülkesinin bir yandan en başarılı, diğer yandan da en çok tartışılan isimlerinden biri. Danimarka'da on yıllardır süregelen sosyal demokrasi egemenliğinin ardından, "düşük vergiler" ve "kişisel sorumluluk" sloganını savunan katı bir ideolog. Ama aynı zamanda cesur ittifaklara "evet" diyecek kadar da esnek bir pragmatist. Rasmussen'nin son icraatı ise Danimarkalılara Euro'yu çekici hale getirmek için sol kanada mavi boncuk dağıtmak oldu. Ayrıca sıkı bir çevreci olan eski Başbakan, fırtınalarıyla ünlü Danimarka'yı rüzgar türbinleri cennetine çevirdi. Muhalafetteki Sosyal Demokratların lideri Helle Thorning-Schmidt, Rasmussen'in NATO genel sekreterliği'ne getirilmesiyle ilgili olarak "Kendisiyle çok seyrek olarak aynı görüşü paylaştığımız bir sır değil. Ancak çok iyi bir genel sekreter olacağını düşünüyorum. Danimarka için önemli bir pozisyon, büyük bir başarı ve özel bir gün." şeklinde konuştu.

Planları Danimarka Halk Partisi'ne takıldı

Öte yandan 2001'den bu yana Rasmussen'in liberal-muhafazakar hükümetine destek veren yabancı karşıtı Danimarka Halk Partisi’nin baskısı nedeniyle ne Euro'ya geçiş ne de uyuma dayalı bir Avrupa politikasının uygulanması mümkün olabildi. Parti, kabinenin bir parçası olmamakla birlikle pek çok konuda hükümet ile yakın işbirliği içinde. Bu nedenle de Danimarka hükümeti, sert politikalar izledi. Önce Türkiye'nin AB üyeliğine "hayır" dedi, sonrasında ise göç ve iltica yasasını sertleştirdi. 2005 yılı Eylül ayında da İslam dünyasını ayağa kaldıran Hz. Muhammed karikatürleri gündeme geldi.

Özür dilemek yerine tavrını yumuşatmakla yetindi

Rasmussen, yaşanan karikatür krizi sonrasında özür dilemeyi reddetmiş, karikatürü ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirmişti. Ancak bu konuyla ilgili kararı Rasmussen'in peşini bırakmadı ve NATO Genel Sekreterliği’ne seçilmesi gündeme geldiğinde Türkiye’nin itirazlarına sebep oldu.

Büyük tartışmalar ve uzlaşma çabaları sonunda göreve getirilen çiçeği burnunda NATO Genel Sekreteri, Türkiye'ye İslam dünyasıyla ilişkileri iyileştirme sözü verdi. Ancak Türkiye'nin isteğinin aksine, İstanbul'daki Medeniyetler İttifakı Zirvesi'nde doğrudan özür dilemedi.

Alexander Budde / Stockholm (NDR)

Çeviren : Banu Ertek

Internet Editörü: Ayhan Şimşek