Petrol fiyatları tırmanıyor

Almanya’nın Kiel kentindeki Dünya Ekonomi Enstitüsü uzmanlarından Klausjürgen Gern, ham petrol fiyatlarındaki artış eğiliminin devam edip etmeyeceği ve bunun orta ve uzun vadedeki olası etkilerini şöyle değerlendiriyor:

“Prensip olarak, petrol fiyatlarının yükselmesinin, dünya ekonomisi için de iyi olmadığını söyleyebiliriz. Çünkü maliyet artıyor, büyüme ise yavaşlıyor. Bu durumda piyasaların yeniden yapılandırılması gerekiyor. Ancak kısa vadede bu oldukça masraflı bir iş. Diğer yandan petrolün fiyatının artması, enerji tasarrufu sağlayan üretim tekniklerini daha da önemli bir hale getiriyor.“

Artışın olumlu yönleri

Petrol fiyatlarındaki artışın, dezavantajlarının yanısıra bazı olumlu yönlerine bu şekilde dikkat çeken Alman uzman Klausjürgen Gern, “neden fiyatlar bu kadar yüksek?“ sorusuna şu açıklamayı getiriyor:

“Fiyatlar yüksek, çünkü dünya konjonktürü de hızla büyüyor. Böyle bir büyüme safhasında fiyat artışlarına tahammül de kolaylaşıyor. Çünkü arzın kısılması diye bir durum sözkonusu değil. Üretici ülkeler eğer vanaları kapatmış olsaydı o zaman gerekli hammaddeye ulaşılamayacak, dolayısıyla çok daha vahim sonuçlar ortaya çıkacaktı.“

Etkili faktörler

Peki, uluslararası piyasalarda 100 Dolar sınırına ulaşan ham petrolün fiyatını belirleyen başlıca faktörler neler? Kiel Dünya Ekonomi Enstitüsü uzmanlarından Gern, bunun çok boyutlu ve karmaşık bir süreç olduğunu vurguluyor:

“Halihazırda piyasadaki fiyat bu! Ham petrolün pisaya fiyatının hangi etmenlerin birleşiminden oluştuğunu saptamak ise şu aşamada çok zor. Belki spekülasyonlar kısa vadede etkili olabilir. Ancak fiyatlar uzun süreden beri artış eğiliminde. Bir varil petrolün henüz 10 dolar seviyelerinde seyrettiği 1998 yılından beri fiyatlar sistemli bir şekilde artıyor. Tabii Ortadoğu’daki siyasi tansiyonun durumu da fiyatlar üzerinde belirleyici olabiliyor. Çünkü gerilimin tırmanması, arzın kısılabileceği endişelerini neden oluyor ve bu da fiyat artışını körüklüyor. Bu yükselişin birgün son bulacakmış gibi de görünmüyor açıkçası. Ancak gerek tüm dünyadaki konjonktür gerekse sanayileşmiş ülkelerin konjonktüründe bariz bir gerilime yaşanırsa, fiyatlar belki inişe geçebilir.“

Tüketiciye yansıması

Klausjürgen Gern, Euro’nun Dolar karşısındaki yükselişine petrol fiyatlarının tüketicilere etkisi arasındaki bağı ise şöyle açıklıyor: “Yüksek petrol fiyatlarının, tüketiciye de fiyat artışı şeklinde yansıması işin doğal sonucu. Ancak Euro bölgesinde bu etki henüz çok fazla hissedilmiyor, çünkü AB ortak para birimi Euro, Amerikan Doları karşısında değer kazanmaya devam ediyor. Böylece dolar bazındaki fiyat artışlarının etkileri kısmen de olsa hafifliyor.

Peki, bu artış eğiliminin uzun vadede devam etmesi durumunda, petrole olan bağımlılıktan kurtulmak için alternatif arayışlar hız kazanacak mı? “Evet, uzun vadede böyle bir gelişme beklenebilir.“