Patent yasağı bilim dünyasını böldü

Karar bilim dünyasında tartışma yaratırken kimi bilim insanları tedavi ve teşhis amacıyla kök hücre elde edilmesini savundu, kimileri de bunun etik olmadığını ileri sürdü.

Avrupa Adalet Divanı'nın aldığı karar, Alman nörobiyolog Prof. Dr. Oliver Brüstle'nin aldığı patente karşı açılan davaya dayanıyor. Lüksemburg'taki Avrupa Adalet Divanı'nın bilimsel araştırmalarda kullanılmak üzere insan embriyolarından kök hücre elde edilmesi konusunda patent verilmesini yasaklasına Alman nörobiyolog Prof. Dr. Oliver Brüstle hayli tepkili.

Brüstle, “Üç hafta önce İngiltere'de, insan embriyosundan üretilmiş kök hücrelerle ilgili ilk klinik çalışmalara başladık. Yani klinik aşamaya gelmiş bir ilerlemeyle karşı karşıyayız. Ancak diğer yandan Lüksemburg’da bu tür ilerlemelerin etik olmadığı ve yasaklanması gerektiği tartışılıyor.”

“Etik sorunlar var”

Avrupa Parlamentosu Hrıstiyan Demokrat Birlik Partisi milletvekili doktor Peter Liese, Avrupa Adalet Divanı'nın kararını olumlu karşıladı. İnsan embriyosuna zarar vermeden kök hücre üretilemeyeceğini belirten Liese ortaya çıkacak etik sorunlarına işaret ederek “Gelişiminin en erken aşamalarında bile olsa insan, bir patent objesi haline getirilemez” dedi.

Avrupa Birliği yasalarına göre döllenmiş insan hücreleri “insan embriyosu” olarak, dolayısıyla bir insanın oluşumuna giden bir organizma olarak değerlendiriliyor. Organizmanın bilimsel amaçlarla da olsa yok edilmesinin, insan onurunun korunması ilkesiyle çelişeceği kabul ediliyor.

“Bilimsel ilerlemeyi engelleyecek”

Prof. Dr. Brüstle, alınan kararın Avrupa’da bilimin ilerlemesine ciddi etkileri olacağına dikkat çekti: “Bu kararla birlikte gelecekte buna benzer patentlerin alınıp alınamayacağı konusunda da bir karar verilmiş oluyor. Aynı zamanda Avrupa ülkelerinde halihazırda alınmış patentlerin varlığını sürdürüp sürdürmeyeceği de karara bağlanmış oluyor. Sadece İngiltere ve İsveç’te, insan embriyosundan elde edilen kök hücrelerle ilgili alınmış yüzden fazla patent var.”

Hrıstiyan Demokrat Birlik partili Peter Liese ise Avrupa Adalet Divanı'nın aldığı kararın önemli bir adım olduğunu belirterek, sebebini şöyle açıkladı: “Çünkü sorun tamamen insan embriyolarının ve embriyonlardan elde edilen kök hücrelerin ticari olarak değerlendirilebilir olup olmadığıyla ilgili.”

© Deutsche Welle Türkçe

Katrin Brand / Çeviri: Ercan Coşkun

Editör: Gezal Acer