Objektif haberciliğin önemi

Olay yerindeki gazeteciler savaş zamanlarında enformasyonların çarpıtılarak medyanın manipule edilmeye çalıştığını ilk farkeden kişiler oluyor. Irak Savaşı sırasında bölgede görev yapmış televizyon habercisi Christoph Maria Fröhder de bu gazetecilerden biri:

”Artık savaşan bütün tarafların, medyayı nasıl yönlendirebileceklerine ilişkin net konseptleri var. Bu Irak Savaşı sırasında daha bir su yüzüne çıktı. Örneğin Iraklılar'ın, sivil halka verilen zararı altını çizmek amacıyla ölü sayısını daha fazla göstermek için bombalanan evlerin bulunduğu yere, gece morgdan çaldıkları cesetleri de götürdüklerine tanık olduk. Daha sonra çok az sayıda gazeteci, olay mahaline götürülüyor, görgü tanıkları ile görüşmelerine ise izin verimiyordu. Bir keresinde, iyi araştırma yapmayan meslektaşlarımın bir yerleşim birimine düzenlenen saldırıda 45 kişinin öldüğü haberini geçtiklerini gördüm, ama daha sonra aslında sadece 12 ila 14 kişinin öldüğü, diğer cesetlerin başka yerden taşındığı anlaşıldı.”

Gerillalardan köye saldırma teklifi

Gazeteci Fröhder Afganistan’da da kendisini hayret ve korkuya düşüren bir olay yaşamış. Gerillalar gazeteciye dramatik resimler çekebilmesi için bir köye saldırmayı teklif etmiş. Bu teklifi kesin bir şekilde reddettiğini söyleyen Fröhder, tüm tarafların gazetecileri nüfuzları altına almaya çalıştıklarını belirtiyor. Fröhder’e göre 60’ların sonu, 70’lerin başındaki Vietnam Savaşı sırasında basın özgürlüğüne saygı şimdikinde çok daha fazla idi.

Entegre gazeteciler tartışması

Günümüzde en modern halka ilişkiler teknikleri, savaşan taraflarca silah olarak kullanılıyor. Örneğin Körfez Savaşı sırasında Amerikan ordusunun ünlü reklam şirketlerince desteklendiği biliniyor. Yine Amerikalılarca, cephede ordu ile beraber ön saflarda yer almalarına izin verilen embedded ismi verilen entegre gazeteciler de bir başka tartışma konusu. Bu gazeteciler, baştan ordunun koyduğu kapsamlı kurallar dizisine uyacaklarına yazılı güvence vermek zorundaydılar. Bu kurallar arasında, ordu mensupları ile yapılan her ropörtajın protokollere ve haber metinlerinin güvenlik sınaması denilen bir çeşit sansürden geçmesi de bulunuyordu. Ayrıca, sadece Amerikan askerlerinin izin verdiği yer ve zamanlarda fotoğraf çekebiliyorlardı.

Münihli Üstteymen, aynı zamanda yayıncı Jürgen Rose ise bu konsepti, modern bir koordinasyon yöntemi oalark tanımlıyor:

”Diktatörler, zorlama ve baskı ile insanları istedikleri şekilde yönlendirdikleri için bu tür durumlarda daha şanslılar. Ama bu olanaklar demokrasilerde mevcut değil. Yani artık hükümetler gazetecileri özgür bırakarak istedikleri haberleri çıkartmaya çalışmak zorundalar. Bu nedenle adımlar daha akıllıca atılmak zorunda. ”

Entegre gazetecilik aslında cephenin ön saflarında ve haberin tam içinde olmak açısından oldukça cazip. Bazı gazetecilerin de eleştirel haber yapmayı denedikleri, ancak sonunda ya kızağa çektikleri ya da tehdit edildikleri biliniyor.

Bağımsız haber yapmayı tercih eden gazeteciler

Alman Radyolar ve Televizyonlar Birliği muhabiri Fröhder ise bağımsız şekilde araştırma ve haber yapmayı tercih edenlerden. Berlin’de yayımlanan Tageszeitung’un muhabiri Andreas Zumach da embedded yani entegre gazetecilik yapmayı baştan reddetmiş. Zumach, yayın kuruluşlarının bu konuda tepkilerini ortaya koyması gerektiğini ve muhabirlerini savaş bölgesine, bağımsız araştırma yapmak üzere göndermesi gerektiğini belirtiyor. Ancak haber atlatma yarışı içinde olan medya kuruluşlarında yöneticilerin, buna sıcak bakmadıkları belirtiliyor.