Mekke'den ilk olumlu sinyaller

Suudi Arabistan'ın Mekke kentinde Filistin'deki siyasi krize çözüm bulmak amacıyla bir araya gelen Hamas ve El Fetih, kurulacak ulusal birlik hükümetinde bakanların dağılımı konusunda ilke anlaşmasına vardı. Filistin Özerk Yönetim Konseyi Başkanı Mahmud Abbas ve Hamas lideri Halid Meşal başkanlığında yapılan görüşmelerin ikinci gününde El Fetih sözcüsü Mahir Mukdad ile bir Hamas sorumlusu tarafından yapılan açıklamada, tarafların ulusal birlik hükümetinde bakanlıkların dağılımıyla ilgili uzlaşma sağladıkları belirtildi.

Mukdad, "Bakanlık dağılımı meselesi hakkında anlaşmaya varıldı, dosya kapandı" derken, Hamas heyetinden bir kaynak da, bakanlık dağılımı konusunun anlaşmayla sonuçlandığını kaydetti. Adının açıklanmasını istemeyen Hamaslı kaynak ise anlaşma uyarınca yedi bakanlığın Hamas'a, altı bakanlığın El Fetih'e ve dört bakanlığın diğer siyasi oluşumlara verileceğini söyledi.

Aynı kaynak, aralarında maliye ve dışişlerinin bulunduğu beş bakanlığa ise bağımsız isimlerin atanacağını belirtti ve İçişleri Bakanlığıyla ilgili olarak, "Filistin lideri Mahmud Abbas, Hamas tarafından kendisine sunulan beş isim arasından bağımsız bir İçişleri Bakanı seçecek" dedi. İçişleri Bakanlığının kime verileceği konusu, şimdiye kadar ulusal birlik hükümetinin kurulmasında başlıca engellerden birini oluşturuyordu.

Bu arada, İsrail'de cezaevinde bulunan intifada lideri ve El Fetih'in etkili isimlerinden Mervan Barguti, cezaevinden gönderdiği bir e-postayla görüşmelerin başarısız olmaması için uyarıda bulundu. Barguti, "Görüşmeler başarısız olursa, tarih ve halk affetmez" dedi.

Asıl hedef ulusal birlik hükümeti

El Fetih ile Hamas arasında Mekke’de gerçekleşen görüşmelerde de hazır bulunan Filistin Özerk Yönetim Konseyi Başkanı Mahmud Abbas’ın basın danışmanı Nebil Amr, Deutsche Welle’ye yaptığı açıklamalarda, zirveden sadece çatışmaların sona ermesi yönünde bir uzlaşma çıkmasının yeterli olmayacağını, bir ulusal birlik hükümetinin kurulması yönünde mutabakat sağlanmasının ana hedef olduğunu söyledi: “Kısa süre içinde bir milli birlik hükümetinin oluşturulmasına zemin hazırlayacak bir uzlaşmanın sağlanmasını umuyoruz. Hatta, bu hükümeti kimin kuracağını da burada belirlemek istiyoruz. Mekke’de kaldığımız süre içinde de bu amaca ulaşmak için elimizden gelen çabayı göstereceğiz.“

Mahmud Abbas’ın basın danışma Nebil Amr, milli birlik hükümetinin kurulmasına zemin hazırlayacak temel uzlaşma noktasını ise şöyle açıkladı: “Şu anda tarafların sahip olduğu siyasi konum ışığında hükümetin oluşturulması konusunda doğrudan hangi ismin kabineye girip hangi görevleri üstleneceği noktasına açıklık getirmek istiyoruz. Bence bu çok önemli bir aşama. Eğer bu konuda mutabakat sağlayabilirsek, o zaman nihai bir uzlaşma yolunda büyük mesafe katetmiş oluruz.“

Riyad'ın ağırlığı

Hamas’ın siyasi kanat lideri Halid Meşal ile Filistin Özerk Yönetim Konseyi Başkanı ve El Fetih lideri Mahmud Abbas arasındaki zirvenin Filistin toprakları yerine Mekke’de yapılması, ister istemez Suudi Arabistan’ın görüşmelerdeki konum ve ağırlığı ile ilgili bir takım soruları da beraberinde getiriyor. Nebil Amr, resmi olarak olmasa bile ev sahibi Riyad yönetiminin bir nevi arabulucu konumunda olduğunu teslim etti: “Suudiler bu konudaki tercihi bize bıraktı. Eğer gerek duyarsak, elbetteki onlardan yardım talebinde bulunacağız. Bir uzlaşma taslağının ortaya çıkması durumunda bunu inceleyip tarafların birbirine daha da yaklaşmasını sağlayabilirler. Yani bizden talep gelmesi durumunda müdahil olmaya hazırlar. Gerek bizi bu görüşmeye davet etmeleri gerekse çözüme katkıda bulunma niyetleri itibariyle bu görüşmede Suudilerin büyük bir etkisi olduğunu söyleyebilirim. Sanırım, onların yardımına da başvurmak durumunda kalacağız.“

Filistinlilerin beklentileri var

Öte yandan Alman Hür Demokrat Parti’ye yakınlığı ile bilinen Friedrich Naumann Vakfı Kudüs Bürosu’nun Filistin masası şefi Süleyman Ebu Dayyeh ise çözüm bekleyen konunun sadece ulusal birlik hükümetinin kurulmasıyla sınırlı olmadığını, önemli sosyal ve ekonomik sorunlara ilişkin acil ve kalıcı bir uzlaşma sağlanamaması durumunda, Filistin’de bir iç savaşın kaçınılmaz hale geleceğini “Pekçok insan liderlerine tam anlamıyla güvenemiyor olsa bile Filistin halkının bu görüşmelerden beklentileri yine de hayli fazla. Gerek Hamas gerekse El Fetih önemli bir dönemeçte bulunuyor: Ya tartışmalı pekçok konuda asgari müştereklerde mutabakat sağlarlar ya da iç savaş kaçınılmaz hale gelir. Bir başka seçenek de yeniden Filistin bölgelerinde seçime gidilmesi. Aslında bu seçenek de iç savaş benzeri bir kaosa neden olur ve zaten Hamas tarafından da kararlı bir şekilde reddediliyor,“ diyerek savundu.