Kosova’nın geleceği için sıkı pazarlık

Sırp ve Arnavutlar’ın Kosova ihtilafıyla ilgili tutumlarının değişmediğine son kanıtı, Kosova Üçlüsü’nün hafta sonunda Belgrad ve Priştine’de yaptığı temaslar oluşturuyor. taraflar taleplerinden kıl payı taviz vermeye niyetli görünmüyorlar. ABD, AB ve Rusya’nın temsilcileri vilayet merkezi Priştine’de yaptıkları görüşmelerde Arnavutlar’ın lideri Agim Çeku’dan, devletler hukukuna göre Sırbistan sınırları içinde yer alan Kosova’nın bağımsızlığının pazarlık konusu yapılamayacağını öğrendiler. Daha önce de Belgrad’da kendilerine bağımsız Kosova devleti kurulmasının Sırbistan’a kabul ettirilemeyeceği bildirilmişti.

Üçlü irtibat grubundaki AB temsilcisi Alman diplomat Wolfgang Ischinger itinalı bir dille görevlerinin kolay olmadığını belirterek, “Kolay olsaydı, burada bulunmazdık. Tabii ki görevimiz zor. Ama heyetimiz, Belgrad ve ardından da Priştine’de yaptığı görüşmelerden, memnuniyetle karşılanmış olma hissiyle ayrıldı ve taraflar bizimle iyi niyetli işbirliği yapacaklarını bildirdiler” diye konuştu.

Mutabakat yok

Bu iyi niyetli işbirliğinin önümüzdeki 4 aylık müzakere sürecinde nasıl bir temele oturtulacağı merak konusu. Çünkü bu konuda troyka üyeleri arasında bile mutabakat sağlanabilmiş değil. BM özel temsilcisi Martti Ahtisaari Sırp ve Arnavutlarla sürdürdüğü iki yıllık görüşmelerde, Kosova için BM denetiminde genişletilmiş azınlık haklarını haiz bağımsızlık tanınması şeklindeki formülü önermiş, ama bu girişim hatırlanacağı üzere BM Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nın vetosuna takılmıştı. Şimdi Ahtisaari planının bundan sonraki görüşmelerde nasıl rol oynayacağı tartışılıyor.

Ahtisaari planının masadan kalkmadığını belirten Alman diplomat Wolfgang Ischinger, “New York’ta bu formülün kabulü için mutabakat sağlanamadı. Ama Ahtisaari’nin önerileri, BM’in talimatıyla hazırlanıp Güvenlik Konseyi’nde ele alınmış olan tek plan. Tarafların üzerinde uzlaşabilecekleri her türlü çözüme saygı duyarız. Ahtisaari planında anlaşmaları mükemmel olurdu” diye konuştu.

Kosova paylaşılabilir mi?

AB, Rusya ve ABD’nin temsilcileri ise Kosova’nın Sırplarla Arnavutlar arasında paylaştırılmasının bile mümkün olduğunu belirtiyor ve “yeterki aralarında anlaşsınlar” diyorlar. Washington yönetimi, müzakerelerin durmadan uzatılamayacağını ve Güvenlik Konseyi kararı olsa da olmasa da günün birinde Kosova’nın bağımsızlığını tanıyacağını duyurmuştu. AB temsilcisi Ischinger ise troykanın başarısızlığa mahkum edilmemesi için bu kadar aceleci olunmamasını tavsiye ediyor.

Kosova troykası arabuluculuk çalışmalarının sonuçlarını 10 Aralık’ta rapor halinde BM Genel Sekreteri’ne sunacak. AB, Rusya ve ABD temsilcilerinin Belgrad ve Priştine’deki nabız yoklamadan sonra nasıl bir yol izleyecekleri açıklık kazanmadı.