Kenya: Doğu Afrika'nın güçlü ekonomisi
8 Ağustos 2017
Kenya'nın başkenti Nairobi'deki parlamento binasının hemen yakınlarında özgürlük savaşçısı Dedan Kimathi'nin heykeli bulunur. Kimathi 1950'li yıllarda sömürgeci devlet Britanya'ya karşı başlatılan kanlı 'Mau-Mau' ayaklanmasının liderlerindendi. Ayaklanmada çok sayıda sivil de ölmüştü. Kimathi'nin heykeli Kenya'nın güçlü Britanya'yı yenmesinin gururunu yansıtan bir sembol haline geldi.
Etnik temelli politikalar
Britanya İmparatorluğu 19. yüzyılın sonlarından itibaren vatandaşlarını daha sonra Kenya adını alan Doğu Afrika'daki sömürgesine yerleşmeye özendiriyordu. Britanyalılar Kenya'nın verimli bölgelerinde çiftlikler kurdular ve avlanma alanları açtılar. Beyazların yaylalarında ırk ayrımı politikasının da temelleri atıldı. Öncelikle topraklarından sürülen bu bölgenin yerlileri İngilizlere düşman oldular. Kenya'nın en kalabalık halk grubunu oluşturan Kikuyular bağımsızlık mücadelesinin sürükleyicisi oldular.
Kenya'nın ilk devlet başkanı Jomo Kenyatta da Kikuyu idi. Kenya'nın yeni siyasi düzeninde de siyaset ile etnik aidiyet arasında sıkı bağlantı kurulmuştu. Toprak reformunda ve siyasi görevlerin dağılımında Kenyatta'nın kabilesinden olmak tercih nedeniydi. Halefi Moi de Kanyatta'nın politikasını sürdürdü. 2002 yılında sürpriz bir gelişme oldu ve Kenya bütün Afrika'nın umudu haline geldi. Muhalefet partileri birleşti ve ortak adayları Mwai Kibaki devlet başkanlığı seçimini kazandı.
Kibaki 2007 yılındaki devlet başkanlığı seçiminde rakibi Raila Odinga ile başa baş durumdayken seçim kurulu bütün usulsüzlük iddialarına rağmen Kibaki'yi galip ilan etti. İki rakibin mensubu oldukları halk grupları birbirine girdi. İç savaşı andıran çatışmalarda en az bin kişi öldü, yüz binlerce Kenyalı yerlerinden sürüldü. Uluslararası baskılar sonucunda Kibaki ve Odinga'nın koalisyon hükümeti kurmaya razı olmalarıyla şiddet olayları da sona erdi.
Kuvvetler ayrılığı 2010 yılındaki Anayasa reformuyla daha da güçlendi. Kenya valileri seçimle belirlenen 47 yarı özerk idari bölgeye ayrıldı. Olaysız geçen 2013 yılındaki seçimde Kenya devletinin kurucusunun oğlu Uhuru Kenyatta devlet başkanı seçildi.
Doğu Afrika'nın en büyük ekonomisi
Kenya Doğu Afrika'nın ekonomik liderliğine yükseldi. 2014 yılında Dünya Bankası'nın 'orta halli ülkeler' sıralamasına alındı. Hint Okyanusu kıyısındaki avantajlı konumu sayesinde komşu ülkelere Asya'dan yapılan otomobil, makine ve mamul madde ithalatının merkezi oldu. Kenya'nın ihraç ürünlerinin başında çiçek, çay ve kahve geliyor. Ancak artan refah eşit dağılmadı. Kenyalıların yüzde 40'ı fakirlik sınırının altında yaşıyor. Gençler arasındaki işsizlik ve yolsuzlukla başa çıkılamıyor.
En önemli ekonomik branşlardan biri de turizm. 2007 yılındaki huzursuzluklardan sonra turist sayısında önemli gerileme olmuştu. 2013 yılında Nairobi'deki bir alışveriş merkezine yapılan terör saldırısında en az 60 kişi öldü. En ağır terör saldırısı ise Batı'nın sembollerinden birini hedef aldı. Nairobi'deki ABD Büyükelçiliğine yapılan bombalı saldırıda en az 200 kişi öldü, binlerce kişi de yaralandı.
© Deutsche Welle Türkçe
Philipp Sandner