Karikatür krizi bu kez İsveç’te
30 Ağustos 2007
2005 yılının son aylarında Danimarka’da patlak veren ve bütün İslam ülkelerinde büyük protesto gösterilerine yol açan Hz. Muhammed karikatür krizinin benzeri bu kez İsveç’in gündeminde. Lars Vilks adlı sanatçının tasarladığı bir heykelin eskizi olan karikatür, önce gazetelerde yayımlanınca Müslümanlar arasında tepkilere yol açtı.
Medyada ’karikatür’ olarak adlandırılan çizim bir yol kavşağındaki göbek için tasarlanmış bir heykelin eskizi. Çizimde insan başlı bir köpek görülüyor, ancak köpeğin insan başı türbana sarılı ve sakallı. Sanatçının heykele verdiği isim ’Göbekli Kavşak Köpeği Olarak Muhammed’ olduğundan tabii ki sakallı ve türbanlının kim olduğunu yorumlamaya gerek kalmıyor...
İfade özgürlüğü tartışması
19 Ağustos’ta Nerikes Allehanda adlı yerel gazetede yayımlanan karikatürü 24 Ağustos günü, Örebro Camii’nde Cuma namazına katılan Müslümanlar protesto etmişti. Yerel düzeyde kalan olay, karikatürün diğer gazeteler de yayımlanması, ifade özgürlüğü konusunda ülke düzeyinde tartışmalara yol açtı.
Örebro’daki İslam Kültür Merkezi Başkanı, Müslümanların Hz. Muhammed’in aşağılanmasından duyduğu huzursuzluğu ve tepkiyi, 31 Ağustos Cuma günü öğle namazından sonra gazete binası önünde protesto gösterisi ile ifade edeceklerini bildirdi.
Protesto gösterileri yerel düzeyde ama İran yönetimi geçtiğimiz günlerde, İsveç’in Tahran’daki maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak olayı resmen protesto etti. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmadinejad da bir gün sonra karikatürlerin medyada yayınlanmasını siyonizmin tuzağı olarak değerlendiren bir konuşma yaptı.
Olayın boyutları genişler mi?
Danimarka’da da Hz. Muhammed karikatürleri 30 Eylül 2005 tarihinde yayınlanmış ama tepkiler birkaç ay sonra ortaya çıkmıştı. Müslümanlar Cuma günkü protesto gösterisine hazırlanırken, entellektüeller de medyada sanatın sınırları ve ifade özgürlüğünü tartışıyor.
Pek çok sanatçı, İsa Peygamber’in ve Yahudilerin yazılı ve görsel olarak karikatürize edilebildiği savıyla Müslümanların ve Hz. Muhammed’in de karikatür konusu olabileceğini savunuyor. Birçok entellektüeller de sanatçı yaratıcılığının sınırlanamayacağı, ifade özgürlüğünün kısıtlanamayacağı ilkesinden hareketle, Muhammed Peygamber ve İslam dinine ayrıcalık tanınamayacağı görüşünde.