Kafkaslar'da yol ayrımı

Eduard Şevardnadze politik tahlillerinde yanıldı. Halk yeni bir başlangıçtan yana. Bu yeni başlangıçta, iktidara geldiklerinden bu yana kendilerine çalışan Şevardnadze ve ekibini istemiyor. Gürcistan Devlet Başkanı muhaliflerini değerlendirirken de yanıldı. Şevardnadze’nin tahmininin aksine kitleleri harekete geçirmeyi başardılar. Ve halk, ellerinde bayraklarla parlamentoyu basarak, yaşlı devlet başkanını korumaları ile birlikte kovaladı. Tüm dünya televizyondan olan biteni izledi.

İktidara sarılıp kalmak...

75 yaşındaki Şevardnadze bu kadar aşağılanmayabilirdi. İktidarı daha onurlu bir şekilde terk etmesini, Gürcüler kadar, batıdaki bir çok insan da tercih ederdi. Sonuçta 1992 yılında ülkesini uzun sürebilecek bir iç savaştan koruyan Şevardnadze oldu. Soğuk Savaş döneminin sona ermesinde ve Almanya’nın birleşmesindeki rolü hala hatırlarda. Böyle bir politikacının iktidara sarılıp kalmasını; güvenlik güçlerinden, kendi deyimiyle ”muhalefetin darbe girişimi”ne son vermelerini isterken çırpınmasını görmek, acı veriyor.

Kadife devrim

Oysa ordunun müdahalesi Gürcistan için hiç de iyi olmayacaktır. Muhalefet sözcülerinin ifadesiyle Tiflis’deki kadife devrim, ordu ve polisin şimdiye kadar müdahale etmemesi nedeniyle bu sözü haketti. Geçmişte, Sovyetler Birliği’nin sona yaklaştığı dönemde de Tiflis sokaklarında demokrasi ve bağımsızlık talep eden gösteriler yapılmıştı. Sovyet güçleri o zaman göstericilere müdahale etmiş, çok kişi yaşamını yitirmişti. O günler unutulmadı. Askerlerin şimdiye kadar çekimser kalmasının ve barışçı gösterilere izin vermesinin nedeni bu olabilir.

Gürcistan'ın geleceği

Peki, Gürcistan’ı neler bekliyor? Yeni seçilen parlamento henüz kurucu oturumunu yapamadı. Eski parlamentonun hala görevde olan başkanı olan Nino Burcanadze, Devlet Başkanlığı görevini üstlendiğini açıkladı. Ülkenin anayasası, devlet başkanının görevini yapamayacak durumda olduğundan bu işlemi öngörüyor. Burcanadze deneyimli ve sorumluluklarının bilincinde olan bir politikacı. Saakaşvili gibi popülist sloganlarla halkı etkilemeye çalışan biri değil. Kuşkusuz en iyisi Şevardnadze ve muhalefetin iktidarın devri için anlaşmaları. Ama bu şimdilik pek mümkün gözükmüyor.

Şevardnadze hesap veriyor

Moskova ve Washington hükümetleri, Kafkaslardaki gelişmeleri ilgiyle izlemeye devam edicektir. İki ülkenin de doğu ve batı arasındaki bu sınır ülkesinde stratejik çıkarları söz konusu. Hazar denizindeki petrol kaynakları ve bunu batıya ulaştıracak yollar çok önemli. Ruslar Hazar petrollerinin kendi topraklarından batıya ulaşmasını istedi. Amerikalılar ise bunu engellemek için herşeyi yaptı. Bu yüzden Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye’ye varan boru hattını destekliyorlar. Şevardnadze; yüz yıl önce Orta Doğu’da hakimiyet sağlamak için o zamanın süper güçleri İngiltere ve Rusya tarafından oynanan bu ”büyük oyun”un tekrarında, bu Amerikalılardan yana oldu. Moskova bunu unutmadı. Ve Gürcistan’daki ayrılıkçıları destekleyerek ülkedeki huzuru bozdu. Şevardnadze şimdi bu seçiminin de hesabını veriyor.