Iraklı esirlere işkence

Saddam döneminde işkence denince ilk akla gelen yer Ebu Garip cezaevi idi. Iraklılar‘ın anlattığı hikayelerde, buraya girenin neredeyse işkenceye uğramadan çıkması sözkonusu değildi. Birkaç hafta önce ise Amerikan ordusu, Irak’ta 17 askerinin görevine son verdiğini açıkladı. Bu askerlerden altısı Amerikan CBS televizyonunda, Iraklılar’a Ebu Garip cezaevinde işkence yaptıklarının gösterilmesi üzerine askeri mahkemeye sevk edildi.

CBS televizyonunda araştırma haberlerle adını duyuran ”60 Dakika II” adlı program önceki gün bu cezaevinin içinde Saddam sonrası neler yaşandığını resimlerle gösterdi. Programın sunucusu Dan Rather izleyicileri ”Resimler tahammül edilecek gibi değil. Küçük çocukları ve hatta büyükleri uyarıyoruz" diyerek ilk resme geçti.

Resimler ürkütücü

Resim, karton bir kutu üzerine çıkmış, üzerinde siyah, geniş bir elbise giymiş ve başı da bu elbisenin kapüşonuyla örtülmüş bir adamı gösteriyordu. El ve ayak parmak uçlarından elektrik kabloları ile bağlı olan Iraklı esirin düştümesi durumunda elektriğe çarpılacağı söylenerek saatlerce bu pozisyonda bekletilmiş.

Bir başka resimde de çıplak Iraklı erkek esirler piramit şeklinde üst üste yığılmışlar ve önlerinde Amerikalı kadın bir asker baş parmağıyla ”tamam” işareti yapıyor. Birinin omuzundan koluna doğru İngilizce ”rapest”, yani ”tecavüzcü” kelimesi yazılmış. Bir başka resimde de çıplak Iraklı erkek esirler tek sıra ayakta duruyor ve yine kadın bir asker bir elinin baş parmağı ile ”tamam” işareti yaparken, diğer elinin işaret parmağı ile de esirlerin cinsel organını gösteriyor. Bir başka resimde de Amerikalı asker yer almıyor, ama resimdeki Iraklı esir ölmüş, yüzünde ve vücüdünda ağır darbe izleri var.

Pentagon bekletilmesini istemiş

Programın sonucusu Dan Rather, bu resimleri iki hafta önce ele geçirdiklerini söylerken, Pentagon’un ricasıyla, Irak’ta görev yapan Amerikan askerlerinin moralini bozmamak için makul bir süreye kadar yayınlamamak üzere anlaştıklarını söyledi. Ancak son günlerde kimi internet sitelerinde resimlerin görüntülenmesi üzerine Pentagon’un da işbirliği ile programı yayına hazırladıklarını ifade etti.

Programda, Irak’ta görev yapan Tuğgeneral Mark Kimmit’le bir röpörtaj yapılmış. Tuğgeneral Kimmit, ”Resimleri gördüğümüzde dehşete düştük. Bunlar bizim askerlerimiz, bunlar bizim her gün çalıştığımız kişiler ve diğer askerlere haksızlık ettiler. Biz askerlerimizin düşman tarafından yakalandığı takdirde iyi muamele edilmesini bekliyoruz. Eğer biz esirlere saygılı ve onurlu davranarak bir örnek teşkil edemezsek, diğer uluslardan bizim askerlerimize böyle davranmalarını isteyemeyiz” dedi.

"Hiç eğitimimiz yoktu"

Altı askerden yalnız sadece biriyle telefonda görüşen programın sunucusu Dan Rather, ”Yaptığınızın yanlış olduğunu biliyor musunuz? Askeri mahkemede size yöneltecek suçlamaları doğru buluyor musunuz?” diye sordu. Ve telefonun öbür ucundaki Çavuş Chip Frederick, ”Hiç eğitimimiz yoktu. Komuta zincirimizdeki üslerimize kuralları ve izlememiz gereken yasaları sordum ama cevap gelmedi. Cenevre Anlaşması‘nın getirdiği hükümlülükleri ancak suçlamalar yapıldıktan sonra öğrendim” yanıtını verdi.

Frederick’in avukatı ise müvekkilinin suçunun olmadığını ve hatta yasal olarak suçlama yapmanın bile sözkonusu olmaması gerektiğini savundu. ”Bu kişiler meslekten asker değiller. Küçük yerlerden bir anda kendilerini dünyanın gözünün dikildiği bir yerde ve akıl almaz iddiaların yapıldığı bir ülkede buluyorlar. Hata varsa ve suçlama yapılacaksa, komuta zincirindeki en üst kişiye yapılmalı” dedi.