Haiyan Tayfunu'ndan 1 yıl sonra

Bir yıl önce hızı saatte 380 kilometreye varan süper Haiyan Tayfunu, Filipinler’in Samar Adası'nı vurdu. Civardaki en fakir bölgelerden biri olan Balangiga’da tayfunun yarattığı yıkım büyük oldu. Birçok bina hasar gördü, tayfunun vurduğu gece 13 bin kişi evsiz kaldı. Sadece köyün kilisesi sağlam kaldı.

Bu fotoğrafta bir grup işçi Samar’ın doğusundaki Quinapondan köyünde inşaat malzemesi taşırken görülüyor. Kızıl Haç gibi kuruluşlar tayfundan etkilenen bölgelere yardım etmek ve bölgenin yeniden inşasını sağlamak için çeşitli projeler yürüttü.

CARE adlı yardım kuruluşunun inşaat mühendisi Rachel Orit, burada Leyte Adası'ndaki Lanauan belediyesi sakinlerine nasıl fırtınaya dayanıklı evler inşa edebileceklerini anlatıyor. Ama bu binaların saatte 300 kilometreyi bulan rüzgarlar karşında nasıl ayakta durabileceği merak konusu.

Doğal felaketten etkilenen bölgelerdeki binlerce aile hala çadır kamplarda ve geçici barınaklarda yaşıyor. Eğer bu insanlar bugün bu koşullar altında yeni bir tayfunla daha karşı karşıya kalırsa, çok daha çaresiz bir duruma sürüklenebilirler.

Haiyan Tayfunu birçok insanın su kaynaklarına erişimini engelledi. Su kanallarının onarılması aylar aldı. Bugün bile Samar ve Leyte adasındaki herkes suya ulaşabilmiş değil. Hatta Samar Adası'nda yaşayanlar su ihtiyaçlarını karşılamak için tek bir su kaynağını paylaşıyorlar.

Bir çocuk Tacloban’a arabayla üç saat uzaklıkta olan Lanauan köyünde çatısı olmayan ilkokulunun önünde duruyor. Uzak köylerde yerleşim yerlerinin yeniden inşası daha yavaş ilerliyor. Arazi ve geçit vermeyen yollar durumu şehirde olduğundan daha da zor kılıyor. Elverişsiz yol şartları yüzünden tayfun sonrasında köylerdeki insanlar haftalarca doğal afet yardımı ve destek beklemek zorunda kaldılar.

Haiyan yerel tarımı da vurdu. Birçok insanın geçim kaynağı olan pirinç tarlaları ve Hindistan cevizi ağacı ekimleri kasırga sonrası tahrip oldu. Tayfundan etkilenen bölgelerde facianın izlerini silinmesinin yıllar alacağı tahmin ediliyor.

Süper tayfun ayrıca sayısız balıkçı teknesi tahrip etti. Tacloban’nın 30 yıllık balıkçısı Dioscoro Villacerans’ın tekneleri de parçalananlar arasındaydı. Villacerans yeniden balıkçılığa ancak birkaç ay önce kendisine bağışlanan bir botla başlayabildi. fakat, işler o kadar da iyi değil. Villacerans “İnsanlar fakirleşti ve dolayısıyla daha az balık satın alıyorlar,” diyor.

Leyte Adası'nda bulunan Palo’daki kilisenin dışında büyük bir mezarlık bulunuyor. Tayfun’un 6 binden fazla cana mal olduğu resmi olarak doğrulandı ama yetkililer Haiyan felaketinin 10 binden fazla kişinin ölümüne yol açtığını tahmin ediyor.

Tayfun 9 kargo gemisinin Tacloban'da karaya vurmasına neden oldu. Bunlardan biri daha önce adada kalmasına karar verilen Eva Jocelyn’di. Fakat ada sakinleri geminin acı anıları hatırlattığını söylerek bu 3 bin tonluk denizci teknesinin kaldırılması istedi. Eva Jocelyn’in yeri yakında değişecek.

93 yaşındaki Rogelio Solajes hayatı boyunca birçok tayfuna tanıklık etti. Ama Haiyan Tayfunu'nun şiddeti onun için yeni bir tecrübeydi. Solajes bir tepenin üzerindeki bir palmiye ağacına tırmanarak hayatta kalmayı başarmış. 12 kişilik ailesi de tayfundan sağ salim kurtulabilmiş.

Dünyada hiçbir millet Filipinliler kadar tropikal fırtınaya tanık olmadı. Ama Haiyan Tayfunu'nun yarattığı şok hala etkisini sürdürüyor. Özellikle çocuklar içinde bulundukları travmadan çıkmakta oldukça zorlanıyor. © Deutsche Welle Türkçe