CIA’in ’günahları’ gün yüzüne çıktı

Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA, 30 yıl aradan sonra gizli kasalarını araladı. CIA yaklaşık 700 sayfalık belgeden oluşan ve ’aile mücevherleri’ olarak adlandırılan koleksiyonu internet sitesinde yayınladı. Gizli belgeler, CIA Başkanı James Schlesinger’in Watergate skandalının ardından, 1973 yılında çalışanlarından istihbarat örgütünün kuruluş amaçlarıyla uyuşmayan faaliyetlerin rapor edilmesini talep etmesi sonucunda oluştu.

Amerikan istihbarat örgütünün bazı dünya liderlerine dönük suikast girişimleri, yurt dışı casusluk faaliyetleri ve insanlar üzerinde yapılan deneyleri günışığına çıkartması umut edilen belgelerin bir çoğu sansürlü.

Castro zehirlenecekti

Bununla birlikte belgeler CIA’in Sovyetler Birliği, Amerikalı gazeteciler ve Vietnam savaşına karşı çıkan Amerikalılara dönük takip ve etkide bulunma çalışmalarını gözler önüne seriyor.

Belgelerin ifşa ettiği en önemli bilgilerden biri de Amerika’nın eceli düşmanlarından Küba lideri Fidel Castro’ya dönük hazırlanan suikast girişiminin ayrıntıları.

Üzerinde gizli damgası bulunan uzun yazıda CIA’in aranmakta olan üst düzey mafya üyelerini Castro’yu öldürmeleri için istihdam ettiği bildiriyor. 1973 tarihli belgede “Misyonun hedefi Fidel Castro’ydu“ denilirken ’hassas görev’ için tutulan kişinin mafya babası Johnny Roselli olduğu belirtiliyor. Onun ise Chicago gangster çetesinin başı ve Al Capone’nin halefi olan Salvatore ’Momo’ Giancana’yı görevlendirdiği ifade ediliyor. İki isim de o dönem Amerikan başsavcısının en çok aranlar listesinde yer alıyor. Mafya babasına, Amerikan hükümetinin bu konudan kesinlikle haberdar edilmemesi gereğinin açıkça anlatıldığı da belgede yer alan bilgiler arasında.

Mafya babası silahlı saldırı yerine Castro’nun içeceğine veya yemeğine konulacak güçlü bir ilaçla öldürülmesini öneriyor. Ve bu görev Castro’ya yakın olan kumarbaz bir Kübalı yetkili Orta’ya veriliyor. Ancak Orta panik oluyor ve bir çok girişimin ardından görevi yerine getirmeyeceğini açıklıyor. Suikast girişimine karışan mafya babaları da bu işe karışmaktan vazgeçtiklerini bildiriyor.

Muhaliflere sıkı takip

CIA’in gün ışığına çıkan belgelerinde ayrıca sinema yıldızı Jane Fonda’nın dört mektubunun açılarak okunduğu ve bir çok eski CIA çalışanı ve gazetecilerin evlerine girelerek bilgi toplandığı belirtiliyor. Oysa ki CIA’in Amerikan topraklarında casusluk yapması yasak.

1970’li yıllarda Washington Post’ta muhabirlik yapan Mike Getler o dönem yaşadıklarını şöyle aktarıyor: “Kimle konuştuğumu hatta kimle yemek yediğimi biliyorlardı. Evimin camından fotoğraflar çektiler. Hayalet gibiydiler. Burası Amerika, böyle bir şey düşünülemez.“

CIA’in aslında utanç duyulması gereken belgeleri açıklamasına şaşıranlar da çok. Bunlardan biri gazeteci yazar James Bamford: “Aslında utanç duyulacak eylemlerin ifşa edilmesi gerçekten de olağan bir durum değil. Çünkü sözkonusu olan CIA’in günahlarının bir derlemesi.“

George Washington Üniversitesi’nden Tom Blanton, CIA’in belgeleri açıklamakla ne hedeflediğini şöyle aktarıyor: “CIA geçmişe çizgi çekmek istiyor. Ancak o dönem yaşanlara dikkatli bakarsanız bugünün manşetlerini yansıttıklarını görebilirsiniz.“