Chirac Avrupalıları şaşırttı

Fransa'da özellikle sol partilerin sözcüleri, Chirac’ın açıklamalarından şoke olduklarını saklamadılar. Cumhurbaşkanını “biraz dramatik ve provakatör” buldular. Yeşillerin lideri Noel Mamere açıklamayı “tamamen yanlış, skandal, tehlikeli ve uygulanamaz" diye yorumladı.Jacques Chirac’ın görev süresinin bitmesine kısa bir süre kala yaptığı bu açıklamanın “ölüm döşeği sayıklamaları” olduğunu söyleyenler bile vardı.

De Gaulle aksanlı konuşma

Fransa Cumhurbaşkanı'nın bu çıkışını “De Gaulle ve Mitterand”aksanlı bulanlar da var. Jacques Chirac’ın “benim nükleer silahım var ve kullanmakta tereddüt etmem” şeklinde konuşan Charles de Gaulle ve François Mitterrand’a özendiği ileri sürülüyor. Charles de Gaulle ve François Mitterrand, birkaç gün önce yapılan bir kamuoyu yoklamasında, Fransızlar'ın gözünde en iyi Cumhurbaşkanları seçilmiş, Chirac ise en son sırada yer almıştı.

Adres İran

Chirac’ın sözlerinin İran’ı hedef aldığını iddia edenler, bu açıklamayla, İran'dan nükleer silah üretmeme garantisi almaya çalışan Berlin, Paris ve Londra’nın desteklendiğini belirtiyorlar. Ancak Chirac’ın bir zamanlama hatası yaptığını da saklamayarak "bu durumda ben İranlı olsaydım, aynı silaha sahip olmakta acele ederdim” yorumunu da yapıyorlar.

Amerika’nın tekelini kırmak

Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden Dominique Moisi’ye göre, Chirac, terörizmi uygulayan ülkeleri, nükleer silahla tehdit ederek, caydırma yetkisini Amerika’nın elinden almak istiyor. Fransa böylece, yeni tehditler karşısında caydırıcılık tekelinin Washington'un elinde olmadığını aynı zamanda Avrupa Birliği üyesi ülkelere öncülük yapıyor.

Milletlerarası Stratejik İlişkiler Enstitüsü Başkan Yardımcısı Jean-Pierre Maulny’e göre, Jacques Chirac, "Avrupa Birliği'nin stratejik özerkliğine itibar kazandırmaya” çalışıyor. Bir başka stratejiste göre de, Chirac, bu çıkışıyla, Fransa'ya karşı terörist imkanları kullanmayı düşünen Amerika’yı ikaz ediyor. Bunlara göre, Amerika Fransa’ya karşı böyle bir yönteme başvurursa, Fransa buna nükleer silahla cevap verebilecek.

Fransa Genelkurmay Başkanı da İran’ı uyardı.

Bu arada Fransa Genelkurmay Başkanı Henri Bentegeat da bugün, ''İran'ı bir endişe kaynağı olmakla suçladı ve uluslararası toplumun kurallarına saygı göstermeyen bir ülkenin, elinde nükleer silah olmasının doğru olmadığını iddia etti.

Fransız basını

Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın açıklamaları Fransız medyasında geniş şekilde tartışılıyor. Le Figaro gazetesi, Fransa’nın, terör tehlikesine karşı nükleer caydırıcılığı

benimsediğini belirterek Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın, nükleer silaha başvurmayı meşrulaştırmak için "yaşamsal çıkarlar" kavramını da genişlettiğini belirtti.

Liberation Gazetesi ise Chirac’ın açıklamasını “tehdit olarak algıladı ve terörist yollara başvuracak ülkelere nükleer silahla karşılık verme tehdidinde bulunduğunu aktardı.

La Croix Gazetesi de Chirac’ın “nükleer silah kullanımının çerçevesini” çizdiğini belirtti.

Almanya'daki tepkiler

Fransa Cumhurbaşkanı'nın açıklaması Almanya’da kısmen sert tepkilere yol açarken, kısmense anlayışla karşılandı. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, dün yaptığı açıklamada, bir devlet veya gücün ülkesine karşı terörist saldırıda bulunması halinde, nükleer karşılık verme haklarının bulunduğunu belirtmiş ve olası bir saldırıyı karşılıksız bırakamayacaklarını söylemişti.

ABD Fransa Cumhurbaşkanı'nın bu açıklamasına henüz tepki vermedi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, “Bu tür kararların her ülkenin kendisi ve liderliğinin kararına bağlı olduğunu” söyledi. Bunun ötesinde özel yorum yapmayı reddetti. Almanya’dan ise muhalefet partileri Chirac’ın açıklamasını eleştirir ve Başbakan Angela Merkel’ın bu konuda Fransa Cumhurbaşkanı’nı yatıştırıcı etki yapmasını isterken, Alman Parlamentosu’nun Hristiyan Demokrat Birlik Partili Dışişleri Komisyonu Başkanı Ruprecht Polenz açıklamayı anlayışla karşıladığını söyledi:

“Bence bu, Fransa’nın Soğuk Savaş dönemindeki nükleer stratejisini yeni tehditlere uyum sağlayacak şekilde değiştirdiğine işaret ediyor. Chirac bunun savunmaya yönelik bir strateji olduğunu söyledi. Nükleer silahlar bir savaş aracı olarak değil, sadece caydırıcı olarak görülüyor. Chirac somut olarak bir ülke ismi vermedi. Ayrıca Fransa’nın kendini savunmak için her türlü araca başvurmasını normal görüyorum. Chirac bundan başka bir şey söylemedi. Bu durumda olağanüstü bir şey yok.”

Sosyal Demokratlardan tepki

Hristiyan Demokrat Birlik Partisi’nin Dışişleri Sözcüsü bu görüşü savunurken, Sosyal Demokrat Parti Meclis Grup Başkan Yardımcısı Walter Kolbow, nükleer silahların terörist eylemlere cevap olarak kullanılmasını reddetti ve asıl sorunun bu tür silahların varlığı olduğunu belirterek, “tüm nükleer silahların yok edilmesini” istedi.

Liberaller'den Merkel'a çağrı

Muhalefetteki Liberallerin Başkanı Guido Westerwelle ise Chirac’ın açıklamasını “Nükleer silahlara başvurulacağını söylemek ne barışa, ne de gerginliğin azaltılmasına hizmet eder” sözleri ile eleştirerek, Başbakan Merkel’ın bu konuda Fransa Cumhurbaşkanı ile görüşmesini istedi.

Yeşiller'in tepkisi

Yeşiller Partisi'nin eş başkanlarından Reinhard Bütikofer, Chirac’ın açıklamasının İran’la varolan gerginliği arttırmaktan başka bir işe yaramayacağı görüşünü savunurken Yeşiller Meclis Grup Başkan Vekili Jürgen Trittin, “uluslararası terörle mücadelede nükleer silahları devreye sokmanın çok tehlikeli olduğunu” söyledi. Alman hükümeti ise ne Chirac’ın açıklamaları ne de muhalefet politikacılarının taleplerine cevap vermedi.

Chirac'ın mesajı iç politikaya yönelik

Gözlemcilere göre Fransa Cumhurbaşkanı'nın açıklaması dış politikadan çok iç politikaya yönelik. Güvenlik uzmanı Stefani Weiss’a göre, Chirac, rakibi Nicolas Sarkozy’e ne kadar güçlü ve kararlı olduğunu göstermek istiyor.