Charlie Hebdo davası Ankara'da başladı
18 Kasım 2021
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la ilgili yayımladıkları karikatür nedeniyle haklarında Cumhurbaşkanına hakaret suçundan dava açılan Fransa merkezli haftalık Charlie Hebdo dergisinin dört temsilcisinin yargılanmasına Ankara'da başlandı. Dergi çalışanlarının katılmadığı duruşmada, Erdoğan'ın avukatı dergi çalışanlarından şikayetçi oldu. Mahkeme, sanıkların savunmalarının alınması için kimlik ve adres bilgilerinin tespit edilmesi için istinabe yazısının yanıtını bekleme kararı aldı.
Türk Ceza Yasası'nın 299. maddesinde düzenlenen Cumhurbaşkanına hakaret suçuyla ilgili yabancı bir basın yayın organı hakkında açılan ilk dava Charlie Hebdo olmuştu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 28 Ekim 2020 tarihli sayısında Erdoğan'ı kapak yapan derginin genel direktörü Julien Serignac, yazı işleri müdürü Gerard Biard, genel yayın yönetmeni Laurent Sorurisseau ve çizer Alice Petit hakkında 4 yıl 8 ay hapis istemiyle iddianame düzenlemişti.
İlk duruşmaya gelmediler
Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlayan davanın ilk duruşmasına Erdoğan'ın avukatı Sami Kabadayı katıldı. Gelen belgeleri okuyan Yargıç Osman Efendioğlu, sanıkların açık kimlik ve adreslerinin ve savunmalarının tespiti için düzenlenen yurt dışı istinabe yazısıyla ilgili Adalet Bakanlığı Dış İlişkiler Avrupa Genel Müdürlüğü tarafından yanıt verildiğini kaydetti. Efendioğlu, bakanlığın istinabe talebiyle ilgili bazı eksikliklerin giderilmesi yönünde işlem yapılmasını istediğini kaydetti.
Görüşü sorulan Erdoğan'ın avukatı Kabadayı, "sanıklardan şikayetçiyiz" diyerek davaya katılmak istediklerini bildirdi. Cumhuriyet Savcısı Durmuş Ali Kaya ise katılma konusunda takdirin mahkemede olduğunu kaydetti.
İlk duruşmayı bitiren mahkeme, suçtan zarar görme ihtimaline binaen Erdoğan'ın davaya katılmasına karar verdi. Sanıkların açık kimlik ve adreslerinin ve savunmalarının tespiti için yurt dışı istinabe yazısının akıbetinin sorulmasına ve bu bilgilerin tespit edildiğinde sanıkların savunmalarının alınması yönünde işlem yapılmasına hükmeden mahkeme, duruşmayı 1 Haziran 2022 tarihine erteledi.
Önderoğlu: Acı şöhret uluslararası plana taşındı
Duruşmayı izleyen Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
"Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçildiği Ağustos 2014'ten bu yana acı bir şöhrete kavuşan bu düzenleme, ne yazık ki Charlie Hebdo dosyasıyla şimdi de uluslararası plana yerleşti. Bu zamana kadar izlediğimiz 200'den fazla gazeteciden 67'si hapis veya para cezalarına mahkûm edilmişti. Yetkililerden, demokratik değerlerle alaka kuramadığımız bu utanç düzenlemesini bir an önce yürürlükten kaldırmaya çağırıyoruz."
AİHM ihlal kararı vermişti
Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından TCK'nın 299. Maddesi kapsamında açılan davalarda olağanüstü bir artış yaşandı. Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı döneminde (2014-2020) 38 bin 581 kişi hakkında "Cumhurbaşkanına Hakaret" suçundan dava açıldı.
Erdoğan'ın partili Cumhurbaşkanı olmasının ardından TCK'nın 299. Maddesinin varlığı tartışılırken, bu konuda en dikkat çekici karar 19 Ekim 2021'de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden (AİHM) geldi. AİHM, "Vedat Şorli" dosyasında, internet kullanıcısının 2017'de bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle gözaltına alınması ve Cumhurbaşkanına hakaretten 11 ay 20 gün hapisle cezalandırılmasını ifade özgürlüğü ihlali olduğuna karar vermişti. Cumhurbaşkanlarının yurttaş ve yargı önünde özel bir zırhtan yararlanamayacağına hükmeden AİHM'in kararından sonra Türkiye yargısının bu içtihadı dikkate alıp olmayacağı merak konusu oldu.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe