Borç hafifletme hedefine ulaşılamadı

Federal Alman Ekonomik İşbirliği Bakanı Heidemarie Wieczorek-Zeul’e göre, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin borç yükünün hafifletilmesi konusunda pozitif bir bilanço çıkarmak mümkün. Beş yıl önce Köln’de yapılan G-7 zirvesinde, Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, dünyanın en fakir ülkelerinin dış borçlarının üçte iki oranında hafifletileceğini belirtmişti. Schröder’in kastettiği yoksul ülkelerden oluşan liste ise hayli kabarık. Listedeki 42 ülkeden 22’si Afrika kıtasından.

Kısaca "HIPC İnisiyatifi" olarak adlandırılan Ağır Borç Yükü Altında Bulunan Yoksul Ülkelerin Borçlarını Hafifletme Girişimi’nden toplam 27 ülke yararlanıyor. Hatta aralarında Uganda, Bolivya, Burkina Faso, Mozambik ve Tanzanya’nın da bulunduğu 13 ülke, tümüyle borçlarından kurtulmuş durumda. Bu programa dahil olup da henüz borç yükü hafiflemeyen ülkeler ya antidemokratik rejimler tarafından idare ediliyor ya da bazı iç ve dış çatışmalara karışmış durumda.

Yoksullukla mücadele

Alman Bakan Wieczorek-Zeul’e göre, borç yükünü hafifletme girişiminin temelinde ise yoksullukla etkin bir mücadele yatıyor. Bunun için de normalde faiz borçlarına ayrılması gereken mali kaynaklar, sağlık, eğitim, tarım sosyal sistem gibi alanlara aktarılıyor.

Bakan Wieczorek-Zeul, bu konuda Tanzanya’nın, parmakla gösterilebilecek örnek bir ülke konumuna geldiğini söylüyor. 1999’da G-7’nin aldığı borç hafifletme kararı sonrası kaynaklarınının büyük bölümünü eğitime ayıran Tanzanya’da bu sayede ilköğretim çağındaki tam 800 bin çocuk eğitim görme fırsatını yakaladı. Ayrıca ülkenin ilaç ve sağlık sistemine yaptığı harcamalar da iki katına çıktı.

Sürenin uzatılması gündemde

Almanya’nın bu girişime yaptığı katkı ise 6 milyar Euro civarında. HIPC İnisiyatifi’nin süresi bu yıl sonunda doluyor. Ancak önümüzdeki Salı günkü G-8 toplantısında büyük olasılıkla bu sürenin uzatılması gündeme gelecek. Federal Ekonomik İşbirliği Bakanı Heidemararie Wieczorek-Zeul, Almanya’nın böyle bir öneriye karşı çıkmayacağını ancak yeni taahhütlerde de bulunmayacağını vurguluyor.

ABD’nin Georgia Eyaleti‘ndeki Sea Island’da yapılacak G-8’ler toplantısında, borç hafifletme inisyatifine katılıp başarı gösteren ülkeler için de yeni bazı ek desteklerin sağlanmasının da gündeme gelebileceği bildiriliyor. Ancak Alman Bakan Wieczorek-Zeul’a göre borç yükünün hafifletilmesi tek başına yeterli değil. Aynı zamanda bu ülkelerin yeni borç almaktan kaçınmaları da gerekiyor.

Bununla birlikte sanayileşmiş ülkelerin, kendi çiftçilerine sağladıkların milyarlarca Euro’luk tarım sübvansiyonlarına son verip, yoksul ülkelerin dünya pazarına girmelerini kolaylaştıracak şartlar hazırlamaları çağrısını da yapan Wieczorek-Zeul, yoksul döngüsünün ancak bu şekilde kırılabileceğinin altının çizdi.