Biden'dan Çin'e insan hakları uyarısı
16 Kasım 2021
ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ilk kez bir sanal zirvede bir araya geldi. Görüşmeye ilişkin olarak Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Biden'ın görüşmede Çin'deki insan hakları durumunu gündeme getirdiği bildirildi. Biden'ın özellikle Çin'in Sincan'daki Uygur azınlığa yönelik tutumundan, Hong Kong'daki demokrasi hareketinin bastırılmasından ve genel olarak ülkedeki insan hakları durumundan duyduğu endişeyi dile getirdiği belirtildi. Açıklamada, ABD Başkanı'nın "Amerikalı çalışanların ve Amerikan sanayisinin Çin'in adil olmayan ticaret ve ekonomi uygulamalarından korunması gerektiğini" de açıkça dile getirdiği ifade edildi.
Beyaz Saray'ın açıklamasına göre, görüşmede Tayvan sorunu da gündeme geldi. Biden'ın görüşmede ABD'nin Pekin yönetiminin ülkenin meşru temsilcisi olarak kabul edildiği "tek Çin politikasına" bağlı kalmaya devam edeceğini ancak ABD'nin "Tayvan'ın statüsünü tek taraflı olarak değiştirmeye" veya Tayvan'daki istikrar ve huzuru bozmaya yönelik girişimleri reddettiğini söylediği belirtildi.
Açıklamada ayrıca Biden'ın ABD ile Çin arasındaki rekabetin "çatışmaya dönüşmemesinin" güvence altına alınmasının sağlanması gerektiğini belirttiği ve bu nedenle iletişim kanallarının açık tutulmasını istediği kaydedildi. Görüşmenin "saygı dolu bir çerçevede ve açık bir şekilde" yürütüldüğünü açıklayan Beyaz Saray, görüşmenin 3,5 saat ile tahmin edilenden daha uzun sürdüğünü duyurdu.
Şi'den gerginlik uyarısı
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in ise görüşmede ABD Başkanı Biden'ı "gerginliğin tırmandırılmasına" karşı uyardığı belirtildi. Çin devlet medyasında yer alan haberlere göre, Şi "Çin-ABD ilişkilerinin rotadan ve kontrolden çıkmasını engellemek için her iki tarafın da görüş ayrılıkları konusunda yapıcı bir tutum benimsemesi" çağrısı yaptı. Görüş ayrılıklarının normal olduğunu vurgulayan Şi'nin, "Çin doğal olarak egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma menfaatlerini korumak zorundadır" dediği bildirildi.
Çin medyasında yer alan haberlere göre, Şi görüşmede ABD'nin Tayvan'daki bağımsızlık hareketlerini desteklemesini "ateşle oynamaya" benzetti. Medyada Şi'nin, "ABD'deki bazı insanlar Çin'i kontrol almak için Tayvan'ı kullanma eğiliminde" sözlerini kullandığı belirtildi. Şinhua haber ajansında yer alan habere göre Şi, "Bu eğilim çok tehlikeli ve ateşle oynamaya benziyor ve ateşle oynayanlar yanar" dedi.
İlk kez sanal bir görüşme gerçekleştiren iki lider üçüncü kez bir araya geldi.
dpa, AFP/BÖ,AÜ
© Deutsche Welle Türkçe