Batı ülkeleri İran'a kızgın
11 Ocak 2006Nükleer yakıt araştırmalarına dün resmen başladığını duyuran İran, uluslararası toplumun tepkisini çekiyor. Başta ABD ve AB olmak üzere İran’a sert tepki gösteren ülkeler, Tahran yönetimini bu kararından dolayı kınadı. Ancak tepkilerin kınama açıklamalarıyla sınırlı kalmayacağı görülüyor. Tartışmalı nükleer programı nedeniyle İran’la görüşmelerde bulunan Almanya, Fransa ve İngiltere, Tahran yönetimine vereceği yanıtı ele almak üzere bugün Berlin’de toplanıyor.
İran’ın kararını “çok ciddi bir durum“ olarak değerlendiren Brüksel’deki AB diplomatları, AB ve İran arasında görüşmelerin tehlikeye girdiğine dikkat çekiyorlar. AB adına Tahran yönetimiyle arabuluculuk görüşmeleri yapan Almanya, Fransa ve İngiltere, 18 Ocak’ta İranlı yetkililerle bir araya gelmeyi planlıyordu. Ancak şimdi, bu buluşmanın gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belirsiz. AB ve İran, geçen ağustos ayında kesilen görüşmelerine aralık ayında yeniden başlamışlardı.
ABD ve Rusya’nın tepkisi
Nükleer yakıt faaliyeti çerçevesinde uranyum zenginleştirmeyi planlayan İran’a ABD’den de sert tepki geldi. İran’ı BM Güvenlik Konseyi’ne havale etmekle tehdit eden Amerikan yönetimi, İran'ın nükleer rotasını sürdürmesi halinde, ''uluslararası toplumun olası tedbirler için Tahran'ı BM Güvenlik Konseyi'ne havalesinden başka şansı kalmayacağı'' uyarısında bulundu. Beyaz Saray, İran'ın nükleer zenginleştirme faaliyetine yeniden başlaması halinde, bunun ciddi bir sorun olarak değerlendirileceğini kaydetti.
İran yönetimine tepki gösteren bir diğer ülke de Rusya. İran’la nükleer alanda işbirliği yapan Rusya, İran’ın bu kararını endişe verici olarak değerlendirdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İran ile uranyum zenginleştirilmesi konusundaki moratoryumun korunması için adımlar attığını söyledi. Rusya, devam eden nükleer krize çözüm için İran’a çalışmalarını ülkesi topraklarında yapılmasını önermişti.
Rafsancani, yönetimin kararını savundu
Tahran’a yönelik tepkilere yanıt veren İran’ın eski cumhurbaşkanlarından Haşemi Rafsancani ise hükümetin aldığı kararı savundu. Batı ülkelerini aceleci bir karar almamaları yönünde uyaran Rafsancani, İran’ın nükleer teknolojisinin askeri amaçlı olmadığını söyledi. Ülkesinin bu konuda uluslararası baskı gördüğünü dile getiren Rafsancani, uluslararası anlaşmalara uyduğunu ve nükleer faaliyetlerin İran’ın meşru hakkı olduğunu ifade etti.
İran yönetimi dün Natanz’daki nükleer tesislerinde nükleer yakıt araştırmalarına yeniden başladığını resmen duyurmuştu. Merkezi Viyana’daki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ise İran'ın nükleer yakıt faaliyeti çerçevesinde uranyum zenginleştirmeyi planladığını açıklamış, ancak bunun sınırlı olacağını belirtmişti. Bu arada İran meclisi de hükümetin nükleer yakıt araştırmalarına yeniden başlama kararına destek verdi.