Avrupa’da “geri dönen cihatçı” kaygısı

Almanya ve Hollanda istihbarat birimleri, Europol ve AB terörle mücadele koordinatöründen sonra Fransız istihbaratı da Suriye ve Irak’ta IŞİD saflarında savaşmaya gitmiş vatandaşlarının geri dönmesinden açıkça endişe duymaya başladı. Fransız istihbarat birimleri tarafından hazırlanan son bilançoya göre, Suriye ve Irak’ta şu anda IŞİD ve diğer cihatçı örgütler içinde savaşan yaklaşık 700 Fransız vatandaşı veya ikâmeti Fransa’da olan kişi bulunuyor. 

Fransız makamları bu kişilerden en az 400’ünün “bölgede silahlı çatışmalara katılmış” olduğunu ve aralarında kadınların da bulunduğunu belirtiyor. Suriye ve Irak’taki Fransızların yaklaşık 400’ünün “18 yaş altında” olduğu ve yarısının bu ülkelerde doğduğu söyleniyor. Yaklaşık 200 cihatçı Fransız vatandaşının da Suriye ve Irak’ta öldüğü tahmin edilmekte.

Fransız yetkililer, çoğu savaş silahı kullanmayı ve savaş tekniği öğrenmiş bu kişilerin son zamanlarda IŞİD’e vurulan darbeler nedeniyle “daha da radikalleşebileceklerine” işaret ediyor. Fransa’ya dönmeyi başarabileceklerin 23 Nisan-7 Mayıs tarihlerinde yapılacak cumhurbaşkanı seçimi öncesinde eyleme geçmelerinden korkuluyor.

Aileler çocuklarını kurtarmaya çalışıyor

Fransız istihbaratı verilerine göre, 2014 yılında ülkede uygulamaya konulan “Cihatla Mücadele Planı” kapsamında Fransız vatandaşı veya Fransa’da ikâmet eden 208 kişi Suriye ve Irak’tan geri döndü. Bu kişilerin çoğu Türkiye tarafından Fransa’ya teslim edildi. Ancak Fransız yetkililer Türkiye’nin geçen yıl Ağustos ayında başlattığı Fırat Kalkanı harekatı sonrasında Suriye’den Türkiye’ye geçişlerin zorlaştığına ve dönüşlerin de azaldığına dikkat çekiyor. Suriye’de cihatçı gruplar içinde olan çocuğunu kurtarmak isteyen bir Fransız ailenin avukatının Fransız Le Figaro gazetesine yaptığı açıklamaya göre, bazı aileler çocuklarını Suriye’den Türkiye’ye geçirtebilmek için bazı şebekelere “10 bin euro nakit” vermeyi kabul ediyor.

12 bin yabancı cihatçı

Fransız Terörle Mücadele Koordinasyon Birimi’ne başkanlık eden Loic Garnier, 2015 yılında Ortadoğu’da cihatçı gruplar içindeki yabancı savaşçı sayısının yaklaşık 30 bin olduğunu, bu sayının bugün 12 bine gerilediğini ve 3 bin kadarının Avrupalı olduğunun tahmin edildiğini söylüyor. AB polis teşkilatı Europol ise Avrupa’dan bölgeye giden cihatçı sayısının 5 binden fazla olduğunu belirtiyor.

IŞİD’in ilk zamanlarda cephede Kafkas cihatçıları kullandığını, Fransız ve diğer Avrupalı cihatçılara “basit lojistik” veya “şeriat polisliği” işleri yaptırdığını belirten Garnier, örgütün zemin kaybetmesiyle birlikte Avrupalıların da cepheye gönderildiğini vurguluyor. Garnier, örgüt elinden kaçmak isteyenlerin çoğunluğunu kadınların oluşturduğuna da dikkat çekiyor.

1750 Avrupalı cihatçı

AB Terörle Mücadele Koordinatörü Gilles de Kerchove ise AB İçişleri Bakanlarına Aralık ayında sunduğu bir istihbarat raporunda IŞİD ve diğer örgütlerin saflarında savaşan cihatçılardan yüzde 15-20’sinin çatışmalarda öldüğünü, yüzde 30-35’inin evlerine döndüğünü, yüzde 50’sinin ise Suriye ve Irak’ta olduğu bilgisini vermiş, Suriye ve Irak’ta radikalleşip savaş tekniği öğrenmiş yaklaşık 1750 Avrupalı cihatçının oluşturduğu tehdide işaret etmişti.

Europol ise konu hakkında son yayımladığı raporda, IŞİD’in eylem taktiği değiştirdiğini, bugüne kadar Irak ve Libya’da gözlemlenen bombalı araçla saldırı tekniğine başvurduğunu gündeme taşımıştı.

Almanya da uyardı

Benzer Alman istihbarat şefi Hans-Georg Maassen geçen yıl sonbaharda yaptığı açıklamada, Suriye ve Irak’ta zemin kaybeden IŞİD’in intikam için Avrupa’da eylemler düzenleyebileceğini ifade etmişti. Şu anda Suriye ve Irak’taki cihatçı örgütler içinde yaklaşık 450 vatandaşı olan Belçika da benzer kaygılar dile getiriyor. Belçika hükümeti geçtiğimiz aylarda Avrupa Komisyonu’na başvurarak, cihatçılar hakkında istihbarat paylaşımı konusunda Ankara ile sözleşme hazırlanması talebinde bulunmuştu.

Hollanda istihbarat birimi AIVD 15 Şubat’ta yayımladığı bir raporda, Suriye ve Irak’tan dönecek cihatçıların, yeni elemanlar toplayarak terör eylemleri gerçekleştirebileceklerine işaret etmişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg