Avrupa Kültür Başkenti: Matera

Matera’nın ana meydanı Piazza Vittorio Veneto’da ziyaretçiler tarih öncesi çağdan günümüze seyahat ediyor. Meydanın altında ortaya çıkan su kanalları ile birlikte asırlık dev bir yeraltı sarnıcını görebilirsiniz. Orada bulunan ve 19. yüzyıldan kalma eski bir manastır olan Palazzo dell’s Annunziata, şimdi ise bir kütüphane ve sinemaya ev sahipliği yapıyor.

Roma mimarisinin örneklerinden biri olan bu katedral, Papa 2. Urban’nın 1094’te bir gece kaldığı bir Benedikt manastırının alanına 1230 ila 1270 yılları arasında inşa edildi. Yüksekliğinin şehrin üzerinde olduğundan emin olunması için temeli yaklaşık 6 metre daha yükseltilen katedralin dış cephesi büyük ölçüde orjinal haliyle korunurken, iç kısmı üç nefiyle birlikte birçok dönüşüm geçirdi.

Katedral, 2003 yılında iç kısmındaki bir nefin tavanının yıkılması sonrasında 13 yıl boyunca kapalı kaldı. İç kısmının Barok dönemi mimarisi ile restore edilmesiyle katedral, 2016 yılında tekrar açıldı. Restorasyon çalışmaları sırasında ise zeminin altında 12.yy. fresklerinin özelliklerine sahip olan iki mezar bulundu.

1950’lere kadar birçok yerel bölge sakini, Matera’nin Sassi bölgesindeki mağaralarda yaşıyordu. Taş Devri'nden beri var olan mağaralar, Matera’nın dünyanın en eski şehirlerinden biri olmasında önemli rol oynuyor. Kayalıklarda bulunan bu mağara evler, Pasolini’nin "The Gospel According to St.Matthew " ve "Ben-Hur" gibi filmler de dahil olmak üzere birçok film için çekim alanı olarak kullanıldı.

Matera kayalıklarında bulunan mağara evler, erken dönem insan yerleşiminin en dikkat çekici örneklerinden kabul ediliyor. Mağaralar yalnızca yangına karşı güvenli değil, aynı zamanda birbirleri ile de bağlılar. Karmaşık bir sarnıç ve kanal sistemi ile birbirine bağlı olan evlere bu sayede su akışı sağlanıyor.

Kayalara oyulmuş olan kiliseler aynı zamanda Matera’nın kendine has panaromik görüntüsünün bir parçası. Santa Maria di Idris Kilisesi, 12. yy.'dan kalma bir yapı olarak dikkat çekiyor. Kilisenin mütevazi taş duvar cephesi ihtişamlı kayalıklarda yoğun ilgiyle ziyaret edilirken, küçük çan kulesi bu dikkat çekici yapılarla rekabet bile edemez durumda kalıyor.

18. yüzyılda inşa edilen Palazzo Lanfranchi, önce rahipler için bir papaz okulu, sonrasında ise bir ortaokul olarak kullanıldı. Bu okulda görev alan öğretmenlerden biri de ünlü İtalyan bilgin ve şair Giovanni Pascoli idi. Saray, 2003 yılından itibaren ise Ortaçağ ve modern sanat müzesi olarak kullanılmaya başlandı.

Her yıl yaklaşık 1000 kızıl kerkenez yaz aylarını Matera’da geçirir. Kerkenez kuşlarının nesli tükenme tehlikesi altında ve Avrupa’nın birçok bölgesinde tamamen yok oldular. Bölgenin diğer ziyaretçileri ise şahinler. Matera çevresindeki Basilicata bölgesinin çorak kırsalındaki mağaralar arasında yavrularını büyütmek için Afrika’dan geri dönen küçük şahinler, ilkbahar aylarını bu bölgede geçiriyor.

Matera'nın yükselen şehir manzarasının en iyi görüntüsü, Gravina nehrinin diğer tarafında bulunan Murgia Materana Parkı'ndan seyredilir. Kaya yüzüne inşa edilmiş çok sayıda kilisesiyle UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde de bulunan Matera şehri 2019 Avrupa Kültür Başkenti olarak ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.