Avrupa ekonomisi için kötü haber
4 Mayıs 2009
Geçen yılın sonbahar aylarında etkisini ağır şekilde hissettiren mali kriz bir anda küresel çapta bir ekonomik krize dönüştü. Krizin yayılmaya başladığı ilk günlerde, Avrupa’nın bütün bu gelişmelerden yara almadan çıkabileceğini düşünenler, yanıldıklarını çabuk anladı.
Zira Avrupa Birliği Komisyonu, Ocak ayında 2009-2010 yılları için açıkladığı ara ekonomik öngörü raporunda, 2009 yılında ekonomide belirgin bir durgunluk yaşanacağını, Avrupa Birliği ekonomisinde yüzde 1,8’lik bir küçülme beklendiğini duyurdu. Raporda 2009 yılı sonundan itibaren hafif bir canlanma beklendiği de belirtildi.
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barosso Mart ayında yapılan AB Liderler Zirvesi’ndeki açıklamalarında “kriz hemen her ülkenin bütçesini etkiliyor. Krizin istihdama, borçlanmaya ve insanların yaşam standardına olan etkisi şimdiden hissediliyor. Kriz can yakmaya başlıyor. Ancak biz güveni yeniden tesis edebilmek için çareler arıyoruz" sözleriyle, krizin boyutlarına dikkat çekiyordu.
İşsizlik artıyor
Ekonomik kriz, Avrupa ülkelerinde reel ekonomiye de yansımaya başladı. Örneğin İspanya’da işsizlerin sayısı bir yıl içinde neredeyse iki katına çıkarak yüzde 17 seviyesine ulaştı, bu Avrupa Birliği ülkeleri içinde bir rekor. Almanya’da ise şimdilik mesai kısıtlamaları gibi önlemlerle kitlesel işsizliliğin önüne geçilmeye çalışılıyor. Kısa adı IMF olan Uluslararası Para Fonu da Euro Bölgesi ekonomisinde bu yıl yüzde bir ila üç arasında bir küçülme beklendiğini açıkladı.
Doğu Avrupa ülkelerinde likidite sorunu
Avrupa Birliği’nin büyük ülkeleri krizle başa çıkmakta zorlanırken, küçük ülkeler de borçlanma ve devletin iflası gibi tehlikelerle karşı karşıya. Örneğin Macaristan geçen yıl iflasın eşiğine kadar gelmiş, AB ve IMF’nin kredi sözü vermesiyle kurtulmuştu. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Macaristan'a yapılan yardımın her zor durumdaki Doğu Avrupa ülkesi için söz konusu olmayacağını açıklamıştı.
Bütçe açıkları
Küresel ekonomik krizle mücadele etmek ve ekonomileri canlandırmak üzere Avrupa Birliği 5 milyar euro tutarında konjonktürü teşvik programı uygulamaya koydu. Ancak bazı ülkeler gerileyen tüketici talebinin devlet tarafından nasıl dengelenebileceği konusundaki tereddütlerini dile getiriyor. Mart ayında yapılan Avrupa Birliği liderler zirvesinde İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, bütçe açıklarının sonuçlarına karşı uyarıda bulunmuştu. Reinfeldt, şöyle konuşmuştu:
“Sorun şu ki biz Avrupa’nın elinden gelen her şeyi yaptığı bir noktaya geliyoruz. Üstelik Avrupa ekonomilerinin devasa bütçe açıklarının olduğu bir aşamadayız. Bu başka sorunlar doğuruyor. Bu açıkları kapatmak için faiz ve vergi oranları yükseltiliyor" dedi.
"Beyaz atlı prens olmayın"
Avrupa’daki en önemli sorunlardan biri de pek çok ülke ekonomisinin bel kemiği olan otomotiv sanayinin içinde bulunduğu kriz. Almanya teşviklerle otomobil satışlarını artırmaya çalışıyor. Avrupa Birliği Komisyonu’nun sanayiden sorumlu üyesi Günter Verheugen ise siyasileri göstermelik adımlarla boşa umut vermeme konusunda uyarıyor. Verheugen, "beyaz atlı prens davranışlarına karşı uyarıda bulunuyorum" diyor.
Christoph Hasselbach, Ajanslar / Çeviri: Başak Özay
Editör: Ayhan Şimşek