Arapların İsrail'i kızdıran BM hamlesi

BM Genel Kurulu’nda, Gazze savaşı sırasında İsrail ve Hamas’ı savaş suçu dâhil, uluslararası insani hukuk kurallarını çiğnemekle suçlayan Goldstone Raporu’nu destekleyen karar tasarısı kabul edildi. Karar bağlayıcı olmasa da bölge politikalarının yanı sıra uluslararası alanda da güç dengelerini etkileyecek nitelikte.

Karar tasarısı, İsrail ile Hamas arasında Gazze Şeridi’nde, 2008 yılının Aralık ayı ile 2009 yılının Ocak ayı arasında yaşanan çatışmaların, her iki tarafta soruşturulmasını istiyor. Filistin yönetimi ve Arap ülkeleri tarafından 192 üyeli genel kuruluna sunulan tasarı aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 114 ülkenin oylarıyla kabul edildi. ABD, İsrail, Kanada, Almanya ve Hollanda ise red oyu kullanan18 ülke arasında yer aldı. Çoğu Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile Rusya ve Japonya’nın yer aldığı 44 ülke ise çekimser oy kullandı.

İsrail "tek yanlı" dedi

İsrail’in BM nezdindeki Daimi Büyükelçisi Daniel Carmon, “tek yanlı ve önyargılı” olarak tanımladığı raporun kabul edilmemesi için son dakikaya kadar genel kurul üyelerini iknaya çalıştı.

Carmon, "Önünüzdeki rapor, terörist saldırılardan kendini koruma hakkını kullanan ve bir demokrasi olan İsrail ile İsrailli sivilleri hedef alarak; Filistin camileri, hastaneleri, okulları ve insanlarını kalkan olarak kullananları, kabul edilemez bir şekilde eşit gösterme çabasında“ diye konuştu.

Ancak İsrail’in yoğun ikna çabası genel kurul üyelerini iknaya yetmedi. Kabul edilen kararda BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon'dan, Goldstone Raporu'nu BM Güvenlik Konseyi'ne sunması, İsrail ile Hamas'tan ise raporda da istendiği biçimde savaş suçu işlendiğine dair iddialarla ilgili kendi iç soruşturmalarını 3 ay içinde açmaları isteniyor. BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarının aksine “Fenel Kurul” kararlarının bağlayıcılığı bulunmuyor. Ancak tavsiye niteliğindeki bu karar uluslararası toplumun görüşünü yansıtması bakımından kilit önem taşıyor.

Yoğun bir diplomatik trafiğine sahne olan genel kurul oylaması sırasında Mısır’ın BM nezdindeki Daimi Büyükelçisi Maged Abdelaziz ise şunları kaydetti: "İsrail tarafından belki bir terör örgütü olarak kabul edilen Hamas, meşru yollardan seçilmiş Filistin halkı temsilcileridir. Hamas da işbirliği yapma arzusunu dile getirmiş ve bu suçlardan sorumlu olanların soruşturulması ve yargılanması için irade ortaya koymuştur. Aynı irade beyanını İsrail’den de duymak istiyoruz.“

İsrail kızgın

Ancak İsrail karar tasarısının kabulüne sert tepki gösterdi. İsrail Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “müdafaa hakkının saklı tutulduğu” belirtildi ve “uluslararası terörizm tehdidi karşısında vatandaşlarımızın hayatını kurtarmaya devam edeceğiz” denildi. Açıklamada ayrıca İsrail’in !yüz yüze olduğu gerçeklerle ilgisi olmayan kararı” reddettiğine vurgu yapıldı. İsrail ayrıca çok sayıda ülkenin oylamada ret ve çekimser oy kullandığına dikkat çekti ve “bu; kararın manevi çoğunluğunun desteğine sahip olmadığını ortaya koyuyor” görüşünü savundu.

Bununla birlikte Filistin'in BM Temsilcisi Riyad Mansur, karar tasarısının kabulünü ''Bu, Genel Kurul tarihi açısından son derece önemli bir gün'' sözleriyle değerlendirdi.

Abbas'dan kritik manevra

Ancak New York’ta bu gelişmeler yaşanırken belki de önümüzdeki süreçte kritik önem taşıyacak bir açıklama Ramallah’tan geldi.

ABD Başkanı Obama’nın Ortadoğu sorununun çözümü konusunda başta ortaya koyduğu iradeden geri adım attığı eleştirisini getiren Filistin lideri Mahmud Abbas, üç ay sonra yapılacak seçimlerde aday olmayacağını resmen açıkladı. Abbas, “Mensup olmaktan gurur duyduğum bu halk kendi topraklarında özgürce yaşamayı hak ediyor. Göçmekten yerimizden edilmekten bıktık ve artık yeter. İşgal altında yaşamaya tahammülümüz yok artık" diye konuştu.

Derleyen: Değer Akal

Editör: Ayhan Şimşek