Arap ülkeleri ve Türkiye'den İsrail'e tepki

Mısır ve pek çok Arap ülkesi lideri, ABD Başkanı‘nın G-8 zirvesi davetine icabet etmeyeceğini açıkladı, Amerika’ya politikalarından ve uygulamalarından hoşnut olmadığını, özellikle de Ebu Gureyb Hapishanesi işkence skandalıyla topladığı tepkinin ortağı olmayacaklarını açıkça duyurdu.

Yüzünü İsrail ve Filistin’e çeviren Mısır, bir kez daha bölgede etkili rol oynama hazırlığı yapıyor. Bush’a başkaldıran Mısır lideri Hüsnü Mübarek, İstihabarat Şefi‘ni mekik diplomasisi için hem Filistin hem de İsrailli yetkililere yolladı. İstihbarat Şefi Ömer Süleyman hem Yaser Arafat hem de İsrail savunma ve dışişleri bakanlarıyla görüşebildi. Hem de İsrail’in Arafat ile görüşen ”İsrail’de hükümet yetkilisiyle görüşemez” ambargosunu delerek.

Mısır’ın önerisi

Mısır’ın, Ömer Süleyman aracılığıyla Filistin yönetimine ”Mısır, İsrail, Filistin Yönetimi ve ABD” temsilcilerinden oluşan bir komitenin kurulmasını önerdiği ve bu komitenin İsrail’in çekilmesini koordine etmekle görevlendirmeyi teklif ettiği belirtiliyor. Bu teklif, Filistin tarafından kabul görürse İsrail’e de götürülecek.

İsrailli yetkililerle yapılan görüşmelere ise İsrail’in Gazze’den çekilmesini takiben Mısır sınırına daha fazla Mısır güvenlik güçlerinin konuşlandırılması konusu damgasını vurdu. İsrail‘in de kabul ettiği bu görüşün hayata geçmesi için ise Mısır ve İsrail arasındaki barış anlaşmasının bazı maddelerinde değişiklik yapılması gerekiyor.

Mısır ve Ürdün’ün bir diğer icraatı ise İsrail’deki temsilciliklerinin kıdemini yükseltme çalışmaları. İsrail ile imzaladıkları barış anlaşması sonrasında Tel Aviv’de büyükelçilik açan Kahire ve Amman’nın, misyon şeflerinin kıdemini arttırarak ”maslahatgüzar”dan ”büyükelçiye” yükseltme hazırlığında olduğu belirtiliyor.

Türkiye’den sert tepki

Mısır ve Ürdün Ortadoğu sorununda çözüm için taraflarla diyalog arttırma ve her iki tarafa da hatalarını söylemekle beraber yumuşak davranma politikasını güde dursun, Türkiye hiç olmadığı kadar sert tepkiler veriyor. Tel Aviv’deki Büyükelçisi‘ni istişareler için Ankara’ya çağırabileceklerini açıklayan AKP yönetimi bir gün öncesinde Filistin nezrinde akredite olan Kudüs Başkonsolosluğu‘ndaki temsiliyeti büyükelçi seviyesine çıkarabileceğinin sinyallerini verdi.

Diğer yandan İsrail Enerji Bakanı Paritsky ile görüşen Başbakan Tayyip Erdoğan, İsrail’e tepkisini dile getirdi ve Şaron hükümetinin teröre karşı terör uyguladığını söyledi. Böylelikle Erdoğan, ”kınamak yetmez, dünya görüşlerini eyleme dönüştürsün” telkinine kendisi de uymuş oldu.

Ankara, ayrıca özellikle Filistin’e dayanışma göstermek, İsrail’e de tepki vermek amacıyla Filistin nezdinde akredite Kudüs’teki başkonsolosluğuna Büyükelçi atamayı düşünüyor. Plan gerçekleşirse, Kudüs Başkonsolosluğu‘nda Büyükelçi bulunduran tek ülke Türkiye olmayacak. Halen Kudüs’te İsveç’in Başkonsolosu (Eski Roma Büyükelçisi), Belçika’nın Başkonsolosu (Eski Amman Büyükelçisi), İngiltere Başkonsolosu (Eski Tunus Büyükelçisi) Büyükelçi sıfatlarıyla Başkonsolosluk’ta görev yapıyor. Ayrıca Mısır, Ürdün ve Katar’ın Gazze’deki diplomatik temsilcileri de Büyükelçisi ünvanı taşıyor.

Erdoğan da G-8‘e davetli

Sanayileşmiş 7 ülke ve Rusya’dan oluşan G-8 Zirvesi’ne Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da davet edildi. 8-10 Haziran tarihlerinde ABD’de yapılacak ve Büyük Ortadoğu Projesi’nin görüşüldüğü zirveye, Tayyip Erdoğan’ın katılacağı ifade ediliyor.